Lãnh đạo livestream bán hàng: 'Influence công quyền' và câu chuyện truyền thông mới

Không chỉ đồng hành cùng doanh nghiệp trong các chương trình xúc tiến thương mại, thời gian gần đây, nhiều lãnh đạo, thậm chí cả quan chức nhà nước, đã trực tiếp xuất hiện trong các buổi livestream bán hàng.

Hình ảnh này mang đến cảm giác vừa mới mẻ vừa gây nhiều tranh luận trong dư luận. Có người cho rằng đây là cách làm sáng tạo, gần gũi, thể hiện tinh thần đồng hành cùng nông dân và doanh nghiệp.

Nhưng cũng không ít ý kiến băn khoăn, lo ngại rằng việc xuất hiện quá thường xuyên hay thiếu kiểm soát có thể bị xem là “làm màu”, làm mất đi tính chuẩn mực của người đại diện cơ quan công quyền.

Liên quan đến vấn đề này, Tiếp thị & Gia đình mới đây đã có cuộc trao đổi cùng Chủ tịch TQM EDU Tô Quỳnh Mai - người có nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy về các hình thức tiếp thị số:

'Influence công quyền' là sự chuyển mình tất yếu

- Thưa bà! Bà nhìn nhận thế nào về hiện tượng nhiều lãnh đạo, thậm chí cả quan chức nhà nước, tham gia livestream giới thiệu sản phẩm gần đây?

Bà Tô Quỳnh Mai: Thật ra, đây không phải là “hiện tượng lạ”, mà là dấu hiệu của sự chuyển mình tất yếu trong tư duy truyền thông hiện đại. Tôi từng có thời gian nghiên cứu tại “thủ phủ livestream thế giới” Trung Quốc, ở đây, rất nhiều lãnh đạo, quan chức tham gia quay video ngắn, livestream quảng bá đặc sản địa phương, tạo ra hiệu quả kinh tế thực tế.

Tại Việt Nam, hình ảnh ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước lên sóng giới thiệu bánh Trung thu, đấu giá bán cá tầm, cùng với nhiều Bí thư, Chủ tịch, Trưởng thôn livestream hỗ trợ tiêu thụ nông sản là minh chứng rõ ràng cho xu hướng này.

Trước đây, lãnh đạo thường chỉ xuất hiện trong các sự kiện trang trọng. Nhưng nay, khi họ trực tiếp lên sóng, nói chuyện với người dân, điều đó cho thấy họ hiểu xu hướng truyền thông mới, nơi sự gần gũi, chân thực và tương tác trực tiếp được đề cao hơn mọi hình thức.

Đây là một bước tiến tích cực, bởi người đứng đầu không chỉ là người quản lý mà còn là người kể chuyện và đồng hành cùng sản phẩm Việt. Thực tế ở Việt Nam đã có nhiều lãnh đạo tham gia livestream giúp dân bán nông sản, đặc sản vùng miền mang lại hiệu quả rõ rệt.

-  Vậy điều gì khiến những buổi livestream có sự xuất hiện của lãnh đạo lại tạo hiệu ứng mạnh, hàng bán nhanh, người dân hưởng ứng?

Tôi cho rằng sức hút nằm ở niềm tin. Người dân không chỉ xem sản phẩm mà còn xem người nói về sản phẩm là ai. Khi lãnh đạo xuất hiện, họ mang theo uy tín cá nhân và đạo đức công vụ, điều mà không phải người bán hàng nào cũng có.

Trong thời đại tràn ngập thông tin giả và hình ảnh dàn dựng, sự hiện diện thật của một người có trách nhiệm, nói lời thật, là minh chứng thuyết phục nhất. Một lời giới thiệu từ họ khiến người xem cảm nhận được sự chính danh, tin cậy và tự hào. Chính vì thế, khi niềm tin được khơi dậy, việc người dân sẵn sàng mua hàng trở thành điều tự nhiên và tích cực.

- Có phải chính uy tín công quyền giúp người xem tin tưởng hơn, khác với khi xem KOL hay doanh nhân bán hàng?

Đúng vậy! Mỗi nhóm người có một “sức hút” riêng khi bán hàng. Nêu KOL thuyết phục bằng độ nổi tiếng và ảnh hưởng cá nhân, doanh nhân tạo niềm tin bằng trải nghiệm thực tế và hiểu biết chuyên môn, thì lãnh đạo lại chạm đến người xem bằng uy tín và trách nhiệm xã hội. 

Với những lãnh đạo, niềm tin họ mang lại không đến từ chiến lược truyền thông, mà từ vị thế, sự chính trực và tinh thần phục vụ cộng đồng. Chính điều đó khiến hình ảnh của họ có sức nặng và tác động khác biệt so với bất kỳ ai khác.

- Liệu đây có thể xem là “đòn bẩy” cho thương hiệu hàng Việt, hay thậm chí là hình ảnh thương hiệu quốc gia?

Tôi tin là có. Khi lãnh đạo xuất hiện trong các hoạt động truyền thông, đó không chỉ là câu chuyện bán hàng mà còn là cách truyền đi niềm tin vào hàng Việt và thương hiệu quốc gia.

Nếu được thực hiện đúng cách, mỗi buổi livestream không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm tốt hơn mà còn góp phần xây dựng hình ảnh người lãnh đạo gần dân, sản phẩm Việt chất lượng và tinh thần tự hào dân tộc.

Tôi gọi đây là “influence công quyền” - một dạng sức ảnh hưởng mang tính công vụ, rất đặc biệt và đáng được nhìn nhận, phát triển một cách bài bản.

Không thể gọi là 'làm màu' khi lãnh đạo cất lời vì sản phẩm Việt

- Dù được ủng hộ, vẫn có ý kiến cho rằng lãnh đạo livestream là “làm màu” hay “PR cá nhân”. Theo chị, ranh giới giữa truyền thông chân thành và phô trương nằm ở đâu?

Truyền thông chân thành luôn bắt đầu từ mục tiêu vì cộng đồng và vì giá trị thật của sản phẩm, chứ không phải vì hình ảnh cá nhân. Khi người đứng đầu cất lời vì sản phẩm Việt, đó là hành động xuất phát từ tâm thế phục vụ và niềm tự hào dân tộc, không phải để “làm màu” hay thể hiện bản thân.

Ngược lại, nếu mục tiêu chỉ để gây chú ý, ghi điểm cá nhân, thiếu tính bền vững hoặc không phù hợp bối cảnh thì sẽ dễ bị xem là phô trương. Điều quan trọng nhất là thông điệp phải chân thật, mục tiêu phải đúng đắn và hình ảnh phải giản dị mà vẫn truyền cảm hứng.

- Làm sao để khuyến khích lãnh đạo mạnh dạn xuất hiện mà vẫn giữ được sự đúng mực, không bị hiểu sai?

Theo tôi, để lãnh đạo tự tin xuất hiện mà vẫn giữ được sự chuẩn mực, điều quan trọng là phải có quy trình truyền thông chuyên nghiệp. Trước hết, họ cần được trang bị kỹ năng xuất hiện trước ống kính, kỹ năng livestream và xử lý tình huống linh hoạt. Hiện nay, TQM Edu cũng đang phối hợp đào tạo cho nhiều lớp lãnh đạo công quyền về nội dung này.

Bên cạnh đó, cần có sự chuẩn bị kỹ về thông điệp, kịch bản và ngữ điệu sao cho phù hợp với văn hóa công vụ. Nếu có thêm đội ngũ cố vấn hoặc đơn vị chuyên môn đồng hành, hình ảnh lãnh đạo sẽ vừa gần gũi, vừa đúng mực và đạt hiệu quả truyền thông cao.

- Nếu coi đây là một dạng “marketing công quyền”, nguyên tắc nào cần có để vừa hiệu quả, vừa giữ được tính chuẩn mực trong truyền thông nhà nước?

Để “marketing công quyền” vừa hiệu quả vừa giữ được chuẩn mực, cần tuân thủ ba nguyên tắc vàng. Trước hết là sự chân thực, không nói quá và không tạo ra những kỳ vọng ảo.

Tiếp đến là tính chính danh, tức mọi nội dung truyền thông phải phục vụ lợi ích chung, không nhằm mục đích cá nhân hay đánh bóng hình ảnh. Cuối cùng là sự chuyên nghiệp, thể hiện ở chiến lược rõ ràng, kịch bản được chuẩn bị kỹ lưỡng và quá trình đào tạo bài bản.

Khi ba yếu tố này được đảm bảo, marketing công quyền sẽ trở thành công cụ truyền thông quốc gia mạnh mẽ, lan tỏa hình ảnh Việt Nam chuẩn mực, gần gũi và giàu cảm xúc.

- Cảm ơn bà Tô Quỳnh Mai vì những chia sẻ thú vị!