Tràn lan mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, mỹ phẩm giả lưu thông trên thị trường, Hà Nội 'siết' xử lý nghiêm

Đây là một trong những nội dung chỉ đạo đáng chú ý của Sở Y tế Hà Nội nhằm ngăn chặn tình trạng mỹ phẩm giả, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ trên địa bàn.

Mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, mỹ phẩm giả được mua, bán công khai qua mạng xã hội

Thông tin trên Cổng thông tin điện tử Sở Y tế Hà Nội cho biết, đầu tháng 7/2024, Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo về tăng cường quản lý mỹ phẩm, trong đó nêu rõ qua thông tin báo chí, thời gian qua phát hiện một số vụ việc liên quan đến việc cơ quan chức năng phát hiện và xử lý một số cơ sở sản xuất, kinh doanh các sản phẩm mỹ phẩm giả, mỹ phẩm chưa rõ nguồn gốc xuất xứ được mua, bán trên các trang mạng xã hội như Tiktok, Facebook, Zalo… gây tâm lý hoang mang cho người tiêu dùng.

Đơn cử, thông tin trên Cổng thông tin điện tử Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương), tại TP Hải Phòng, ngày 11/7, khi tiến hành kiểm tra cửa hàng kinh doanh mỹ phẩm Hồng Anh (địa chỉ tại đường Chợ Lũng, phường Đằng Hải, quận Hải An, TP Hải Phòng), thường chào bán các sản phẩm mỹ phẩm trên mạng xã hội thông qua tài khoản Facebook cá nhân mang tên "Hồng Anh Chuyên Đồ Hiệu", Cục Quản lý thị trường (QLTT) TP Hải Phòng phát hiện, xử lý và tạm giữ hơn 2.000 sản phẩm mỹ phẩm gồm son, kem dưỡng, serum… có dấu hiệu nhập lậu, với tổng giá trị số hàng niêm yết bán gần 365 triệu đồng.

Trước đó, ngày 9/7, tại Hà Nội, Đội QLTT số 22 (Cục QLTT TP Hà Nội) phối hợp với Đội Cảnh sát Kinh tế (Công an Quận Bắc Từ Liêm) kiểm tra đột xuất 5 gian hàng kinh doanh tại khu vực đường Nguyễn Đình Tứ, phường Xuân Đỉnh, quận Bắc Từ Liêm. Tại đây, lực lượng chức năng phát hiện trên 50.000 sản phẩm với tổng khối lượng hơn 20 tấn hàng hoá là mỹ phẩm, dầu gội, kem đánh răng trẻ em do nước ngoài sản xuất, có dấu hiệu hết hạn sử dụng.

Đáng chú ý, lực lượng chức năng còn ghi nhận một lượng lớn hàng hóa là kem đánh răng trẻ em nhãn hiệu O-ZONE và nhiều mỹ phẩm đang được tẩy date cũ đã hết hạn sử dụng và in, dập date mới với hạn sử dụng vài năm so với hạn sử dụng đã hết trước đó. Quá trình kiểm tra, chủ hộ kinh doanh không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của toàn bộ số hàng hoá. Lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm đếm và phân loại hàng hóa, lập hồ sơ xử lý theo quy định…

Thực tế thời gian qua, Sở Y tế Hà Nội cũng đã ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm do vi phạm các vấn đề nêu trên. Cụ thể, Sở Y tế Hà Nội đã xử phạt 35 triệu đồng đối với Công ty TNHH xuất nhập khẩu Fukimon (Khu đô thị Mỹ Đình 1, phường Cầu Diễn, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) do quảng cáo mỹ phẩm có nội dung không phù hợp với một trong các tài liệu theo quy định và buộc cải chính thông tin, buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo không đúng.

Cùng đó, Công ty TNHH thương mại xuất nhập khẩu QPharma (ngõ 175 Lạc Long Quân, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội) cũng bị xử phạt 45 triệu đồng do quảng cáo mỹ phẩm mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung trước khi thực hiện quảng cáo theo quy định…

Xử lý nghiêm việc mua bán mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, trôi nổi

Để khắc phục tình trạng nêu trên, theo chỉ đạo của Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược cần khẩn trương rà soát hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật trong quản lý mỹ phẩm; kịp thời phát hiện các điểm bất cập, các khoảng trống pháp lý để tham mưu Bộ Y tế xây dựng, sửa đổi hoặc báo cáo Chính phủ, Quốc hội ban hành, sửa đổi, đảm bảo phù hợp thực tiễn. Trước mắt, tập trung đẩy nhanh tiến độ tham mưu xây dựng, ban hành Nghị định quản lý mỹ phẩm.

Cùng đó, tăng cường công tác kiểm tra, hậu kiểm việc thực hiện các quy định của doanh nghiệp trong quá trình công bố sản phẩm, nhập khẩu và phân phối sản phẩm mỹ phẩm, tập trung về vấn đề nguồn gốc xuất xứ, thông tin quảng cáo…, không để xảy ra tình trạng mỹ phẩm nguồn gốc không rõ ràng, quảng cáo sai lệch hoặc quảng cáo quá phạm vi công dụng được công bố.

Thanh tra Bộ Y tế được giao chủ trì, phối hợp với Ban Chỉ đạo 389 của Bộ Y tế, Cục Quản lý Dược và các cơ quan liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, nhập khẩu, phân phối, kinh doanh sản phẩm mỹ phẩm để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Đáng chú ý, Sở Y tế các tỉnh, thành phố được yêu cầu tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm việc thực hiện các quy định của doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, phân phối sản phẩm mỹ phẩm, tập trung về vấn đề nguồn gốc xuất xứ, thông tin quảng cáo…; chủ động phối hợp với cơ quan quản lý thị trường địa phương thanh tra, kiểm tra kịp thời phát hiện các trường hợp sản xuất, kinh doanh sản phẩm mỹ phẩm giả, nhái nhãn hiệu hoặc quảng cáo sai lệch, quá phạm vi công dụng được công bố, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm…

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, Sở Y tế Hà Nội mới đây đã ban hành văn bản chỉ đạo các phòng, ban của Sở, Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Hà Nội, phòng Y tế các quận, huyện, thị xã, theo chức năng, nhiệm vụ, nghiên cứu, triển khai thực hiện các nội dung chỉ đạo tại văn bản của Bộ Y tế về tăng cường quản lý mỹ phẩm.

Sở Y tế yêu cầu Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Hà Nội tích cực lấy mẫu kiểm nghiệm đối với sản phẩm mỹ phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng để kịp thời phát hiện các sản phẩm mỹ phẩm không đảm bảo chất lượng, báo cáo Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) xem xét, xử lý theo quy định.

Ngoài ra, Sở Y tế Hà Nội đề nghị phòng Y tế quận, huyện, thị xã phối hợp các ban, ngành,… tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, phân phối, sử dụng sản phẩm mỹ phẩm trên địa bàn, đặc biệt về các vấn đề nguồn gốc xuất xứ, hàng giả, nhái nhãn hiệu, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm (nếu có)…

Song song với đó, Sở Y tế Hà Nội cũng khuyến cáo người tiêu dùng nên cẩn trọng khi mua sắm mỹ phẩm, đặc biệt là trên mạng xã hội. Người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm tại các cửa hàng uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và kiểm tra kỹ thông tin về sản phẩm trước khi sử dụng. Mặt khác, việc nâng cao nhận thức về tác hại của việc sử dụng mỹ phẩm giả cũng rất quan trọng, giúp người tiêu dùng tránh được những rủi ro không đáng có.

Kinh doanh mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, mỹ phẩm giả bị xử lý như nào?

Theo quy định của Bộ Y tế, cơ sở buôn bán mỹ phẩm nhưng không đứng tên trên hồ sơ công bố sản phẩm mỹ phẩm khi thực hiện hoạt động kinh doanh mỹ phẩm phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật, trong đó phải đảm bảo kinh doanh mỹ phẩm có nguồn gốc xuất xứ, được phép lưu hành trên thị trường.

Trong khi đó, tại điểm a khoản 12, điểm a khoản 14 Điều 17 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP (sửa đổi bởi khoản 7 Điều 147 Nghị định số 96/2023/NĐ-CP) quy định, hành vi vi phạm về thời hạn sử dụng của hàng hóa, hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ và có vi phạm khác sẽ bị phạt tiền gấp hai lần mức tiền phạt quy định từ khoản 1 đến khoản 11 Điều này đối với người sản xuất, nhập khẩu thực hiện hành vi vi phạm hành chính hoặc hàng hóa vi phạm thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Là thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, thuốc phòng bệnh và thuốc, nguyên liệu làm thuốc, mỹ phẩm, thiết bị y tế;

b) Là chất tẩy rửa, hoá chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng và y tế, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản, sản phẩm xử lý chất thải chăn nuôi, thuốc thú y, phân bón, xi măng, chất kích thích tăng trưởng, giống cây trồng, giống vật nuôi, giống thủy sản, thức ăn thủy sản;

c) Hàng hóa khác thuộc danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Theo đó, nếu tổ chức, cá nhân kinh doanh mỹ phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, giả mạo, kém chất lượng... thì ngoài việc bị xử phạt tiền (từ 1 – 100 triệu đồng, tùy vào giá trị hàng hóa mỹ phẩm vi phạm); bị tịch thu, tiêu hủy mỹ phẩm là tang vật vi phạm; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm, buộc thu hồi hàng hóa và buộc ghi nhãn hàng hóa đúng quy định trước khi tiếp tục lưu thông …; trong một số trường hợp vi phạm có số lượng mỹ phẩm là tang vật vi phạm với số lượng lớn, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Đây là mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân vi phạm. Trường hợp tổ chức thực hiện cùng hành vi vi phạm thì bị phạt tiền gấp 2 lần mức phạt tiền quy định đối với cá nhân, theo điểm b khoản 4 Điều 4 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi điểm b khoản 1 Điều 3 Nghị định số 17/2022/NĐ-CP).