Đột quỵ trẻ hóa: Bác sĩ cảnh báo 4 thực phẩm cần hạn chế để bảo vệ sức khỏe

Những năm gần đây, số ca đột quỵ, đặc biệt là nhồi máu não đang tăng nhanh ở Việt Nam. Không chỉ người cao tuổi, nhiều bệnh nhân mới ngoài 35 - 40 cũng phải nhập viện trong tình trạng tê yếu nửa người, méo miệng, nói khó hay ngất đột ngột. Đáng lo hơn, phần lớn các trường hợp đều xuất phát từ những thói quen ăn uống kém khoa học.

Bác sĩ Nguyễn Tri Thức - Trung tâm tiêm chủng FPT Long Châu cho biết: “Đột quỵ không phải là câu chuyện của riêng người lớn tuổi. Những tổn thương vi mạch và mảng xơ vữa bắt đầu hình thành từ rất sớm, chỉ là cơ thể chưa biểu hiện. Thói quen ăn mặn, ăn nhiều chất béo hay uống đồ ngọt thường xuyên là những ‘giọt nước’ âm thầm làm đầy chiếc ly nguy cơ".

4 nhóm thực phẩm dễ gây nguy cơ đột quỵ

Bác sĩ Nguyễn Tri Thức cảnh báo, có 4 nhóm thực phẩm quen thuộc mà người Việt dễ lạm dụng, khiến nguy cơ đột quỵ tăng cao.

Thực phẩm nhiều muối

Từ mắm, muối, nước chấm đến dưa muối, khô cá, mì gói, snack… rất nhiều món ăn quen thuộc đều chứa lượng muối vượt xa khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới. 

Khi nạp quá nhiều muối, huyết áp tăng, thành mạch co cứng, lớp nội mạc bị tổn thương... Tất cả đều là tiền đề hình thành cục máu đông gây nhồi máu não.

Bác sĩ Nguyễn Tri Thức chia sẻ: “Người Việt trung bình tiêu thụ gấp đôi lượng muối cần thiết song phần lớn lại không hề nhận ra. Nhiều bệnh nhân nói với tôi rằng họ không ăn mặn, nhưng khi liệt kê thực đơn hằng ngày gồm dưa muối, nước mắm, đồ kho đậm vị hay mì ăn liền... tổng lượng muối có khi vượt 7 - 8g mỗi ngày mà họ không hề biết".

Gảm muối là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để hạ nguy cơ đột quỵ, đặc biệt ở người sau 40 tuổi hoặc đang có huyết áp cao.

Thực phẩm giàu chất béo và cholesterol

Trong văn hóa ẩm thực Việt, những món như nội tạng, mỡ động vật, các món chiên ngập dầu hay đồ ăn nhanh đang ngày càng phổ biến. Chúng chứa lượng chất béo bão hòa cao, làm gia tăng LDL-C (cholesterol xấu), từ đó thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa bám vào thành mạch máu.

Chẳng hạn, thói quen ăn gà rán, trà sữa, hoặc các món nhiều kem sữa vài lần mỗi tuần tưởng như “không đáng kể”, nhưng tích lũy lâu dài sẽ khiến mạch máu xơ cứng nhanh hơn.

Bác sĩ Nguyễn Tri Thức khuyến cáo, các món ăn giàu chất béo cần được kiểm soát trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Đặc biệt, với người rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp hoặc thừa cân càng phải hạn chế nhóm thực phẩm này.

Đồ uống và thực phẩm nhiều đường

Với nhiều người trẻ, thói quen uống trà sữa, nước ngọt, cà phê pha sẵn, nước trái cây đóng chai gần như diễn ra mỗi ngày. Không chỉ gây tăng cân, đường còn thúc đẩy lão hóa mạch máu, làm máu đặc hơn và tăng nguy cơ nhồi máu não.

Theo khuyến nghị của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), lượng đường tối đa nên ăn trong một ngày vào khoảng: 37,5 gam hoặc 9 muỗng cà phê (với nam giới); 25 gam hoặc 6 muỗng cà phê (với nữa giới); dưới 25 gam (với trẻ 2 - 18 tuổi).

"Đường còn ẩn trong các thực phẩm tưởng lành mạnh: sữa chua, ngũ cốc ăn sáng, bánh mì ngọt, nước detox đóng chai… khiến tổng lượng đường nạp vào cao hơn nhiều so với bạn nghĩ. Hãy cân đối mức tiêu thụ để bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật", bác sĩ Nguyễn Tri Thức nói.

Hải sản

Hải sản là món khoái khẩu của nhiều người nhưng ăn quá nhiều, đặc biệt kết hợp uống rượu bia sẽ dễ khiến acid uric tăng cao, gây tổn thương thành mạch và làm tăng nguy cơ nhồi máu não.

Bác sĩ Nguyễn Tri Thức cho biết: “Tôi gặp rất nhiều bệnh nhân nghĩ rằng chỉ người bị gout mới phải kiêng hải sản. Thực tế, acid uric cao còn là yếu tố độc lập làm tăng nguy cơ đột quỵ, ngay cả khi chưa có cơn gout nào".

Kiểm soát nguy cơ đột quỵ từ bữa ăn mỗi ngày

Đột quỵ không xảy ra bất ngờ. Đó là kết quả của sự tích lũy theo thời gian, từ chế độ dinh dưỡng, lối sống đến sức khỏe mạch máu.

Để giảm rủi ro mắc bệnh, bác sĩ Nguyễn Tri Thức khuyến nghị người Việt nên:

Kiểm soát 4 chỉ số nền tảng

• Huyết áp dưới 135/85 mmHg

• Đường huyết ổn định

• Mỡ máu trong ngưỡng lý tưởng

• Acid uric không vượt ngưỡng

Thay đổi thói quen ăn uống

• Ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt

• Tăng cường cá, đậu, hạt dầu lành mạnh

• Giảm muối, hạn chế đồ chiên, giảm đường

• Uống nước lọc thay đồ uống có đường

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Người từ 40 tuổi trở lên nên siêu âm động mạch cảnh, đo huyết áp, xét nghiệm mỡ máu, đường huyết, acid uric ít nhất 1 - 2 lần/năm.