Đại biểu Quốc hội lo ngại khi doanh thu quảng cáo đang bị chuyển hướng

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10, chiều 24/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Báo chí (sửa đổi).

Phát biểu thảo luận, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Trịnh Thị Tú Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng) cho biết, trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo và các nền tảng mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, hiện nay đang diễn ra tình trạng một bộ phận tổ chức, cá nhân không phải cơ quan báo chí liên tục trích dẫn, đăng lại nội dung từ các bài báo chính thống.

Tuy nhiên, những trang mạng xã hội này lại đặt tiêu đề sai lệch, cắt xén, xuyên tạc nghiêm trọng nội dung gốc nhằm thu hút tương tác và tăng doanh thu quảng cáo. Điều này đã và đang đe dọa trực tiếp mô hình kinh tế báo chí chuyên nghiệp thông qua hai cơ chế chính.

Thứ nhất, mất giá trị nội dung. Theo đó, các cơ quan, cá nhân không phải báo chí đang "trích dẫn miễn phí" các bài phân tích sâu, bài báo điều tra có chi phí sản xuất lớn của báo chí chính thống.

Việc sử dụng tiêu đề sai lệch, giật gân để "câu view" khiến độc giả không còn động lực chi tiền cho nội dung gốc, làm suy giảm nghiêm trọng nguồn thu từ mô hình thu phí.

Thứ hai, mất nguồn thu quảng cáo do thuật toán. Các nền tảng số có xu hướng ưu tiên hiển thị nội dung tạo cảm xúc mạnh, khiến nội dung báo chí chuyên nghiệp, cân bằng bị lu mờ.

Hệ quả là, doanh thu quảng cáo tự động bị chuyển hướng từ các cơ quan báo chí có trách nhiệm (nơi sản xuất nội dung chất lượng) sang các kênh "câu view" có tương tác cao, làm xói mòn nguồn tài chính duy trì nền báo chí chuyên nghiệp.

Dẫn quy định của một số quốc gia trong việc bảo đảm công bằng trong thị trường tin tức kỹ thuật số, hỗ trợ báo chí trước việc các nền tảng lớn sử dụng nội dung miễn phí của báo chí để tạo doanh thu quảng cáo, ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh đề nghị Quốc hội xem xét, bổ sung quy định về Quyền liên quan của cơ quan báo chí trên không gian mạng.

Đồng thời, đại biểu đề nghị giao Chính phủ nghiên cứu các cơ chế thương lượng, chia sẻ doanh thu giữa các cơ quan báo chí với các nền tảng số lớn theo nguyên tắc đã thành công tại EU, Úc, Canada.

Quy định này không hạn chế quyền tự do ngôn luận của người dân, mà chỉ nhằm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và quyền liên quan của cơ quan báo chí - những chủ thể đã bỏ chi phí lớn để sản xuất thông tin có trách nhiệm, được xác minh theo đúng quy định của Luật Báo chí.

Đại biểu nhấn mạnh, việc bổ sung quy định nêu trên sẽ góp phần bảo vệ nền báo chí chuyên nghiệp, bảo vệ việc làm của nhà báo chân chính và giữ vững định hướng thông tin lành mạnh trong kỷ nguyên số...