Lấp 'lỗ hổng' quản lý để ngăn chặn hàng giả, quảng cáo thổi phồng sản phẩm

Bộ Tư pháp vừa thẩm định độc lập đối với dự thảo Nghị quyết quy định về công bố, đăng ký sản phẩm thực phẩm. Theo Tờ trình, Nghị định 15/2018/NĐ-CP đã thiết lập cơ chế quản lý thực phẩm theo hướng hậu kiểm, quản lý rủi ro và cắt giảm thủ tục hành chính. Tuy nhiên, thời gian qua liên tiếp xảy ra các vụ thực phẩm bổ sung giả, sữa bột giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe kém chất lượng, gây bức xúc dư luận.

Bộ Y tế cũng chỉ ra những bất cập liên quan đến quy định tự công bố, đăng ký bản công bố và quảng cáo thực phẩm, đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung để đáp ứng yêu cầu quản lý trong tình hình mới.

Dự thảo Nghị quyết quy định hai cơ chế về công bố tiêu chuẩn áp dụng (tự công bố) và đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm. Theo đó, những sản phẩm như thực phẩm chế biến bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến, dụng cụ hoặc vật liệu tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm chưa có quy chuẩn kỹ thuật, cũng như vi chất dinh dưỡng và thực phẩm bổ sung chỉ chứa vitamin, khoáng chất nhưng không đưa ra khuyến cáo sức khỏe, sẽ áp dụng hình thức tự công bố.

Ngược lại, các nhóm sản phẩm như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung có khuyến cáo sức khỏe và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi bắt buộc phải đăng ký bản công bố. Một số trường hợp đặc thù như sản phẩm phục vụ xuất khẩu, gia công nội bộ hoặc nhập khẩu phục vụ viện trợ sẽ được miễn thủ tục này.

Đáng chú ý, vấn đề quảng cáo thực phẩm bổ sung được đưa ra thảo luận với hai phương án quản lý:

Phương án 1: toàn bộ nhóm thực phẩm bổ sung phải đăng ký bản công bố và phải đăng ký nội dung quảng cáo;

Phương án 2: thực phẩm bổ sung chia thành 02 nhóm với cơ chế quản lý khác nhau:

- Đối với thực phẩm chỉ bổ sung vitamin và khoáng chất doanh nghiệp có thể công bố tiêu chuẩn chất lượng và không khuyến cáo về sức khoẻ;

- Đối với thực phẩm chỉ bổ sung vitamin và khoáng chất có khuyến cáo về sức khoẻ và các thực phẩm bổ sung còn lại phải đăng ký bản công bố và phải đăng ký xác nhận nội dung quảng cáo.

Cách tiếp cận này nhằm ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp cố tình “xếp nhóm” sản phẩm để né thủ tục, đồng thời quản lý chặt chẽ những nội dung quảng cáo dễ gây ngộ nhận cho người tiêu dùng.

Tại Hội đồng thẩm định, các thành viên cơ bản nhất trí với dự thảo, cho rằng nội dung phù hợp định hướng bảo đảm an ninh, quốc phòng và quyền lợi người dân. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh lưu ý cơ quan soạn thảo cần làm rõ mối quan hệ giữa dự thảo Nghị quyết với Luật An toàn thực phẩm và Nghị định 15, bổ sung phụ lục và danh mục để đảm bảo tính thống nhất, rà soát toàn bộ hồ sơ dự thảo, đồng thời quy định rõ đối tượng áp dụng nhằm tránh chồng chéo.

Bên cạnh đó, cần xác định cụ thể tiêu chí và lý do điều chỉnh, đưa ra phương án xử lý khó khăn, vướng mắc, đồng thời làm rõ những điểm khác biệt so với các quy định hiện hành.