Nên chọn trường công hay trường tư cho con: Khác biệt lớn nhất là gì?

Năm 2015, nhóm thực hiện bộ phim tài liệu “School Swap - The Class Divide” của đài BBC đã đưa 2 nhóm trẻ đang học trường công và trường tư đến ngôi trường còn lại để trao đổi với nhau trong 1 tuần.

Trường công và trường tư này tương phản nhau từ lịch sử, xếp hạng, học phí, cách thức hoạt động... Warminster (trường tư) là trường nội trú quý tộc có lịch sử hơn 300 năm, ngân sách hàng năm cho trường lên tới 9 triệu bảng Anh và chưa đến 400 học sinh. Toàn trường được trang bị đầy đủ với 12 sân tennis. Trường áp dụng một hệ thống phỏng vấn sàng lọc nghiêm ngặt, hầu hết các sinh viên có thể vào Warminster đều được xếp loại A/B, và chỉ một số ít là C/D.

Bemrose (trường công) là ngôi trường từng bị Bộ Giáo dục Anh đánh giá là "trường học thất bại" vào năm 2003. Ngân sách dành cho trường học là 5 triệu bảng/năm nhưng số học sinh lại đông gấp đôi Warminster. Bemrods tiếp nhận mọi học sinh mọi lúc mọi nơi, chỉ một số rất ít học sinh có thể đạt điểm A, còn đa phần là học sinh có điểm thấp.

Tại sao nhiều học sinh trường công tỏ ra lo lắng, thiếu tự tin, trong khi học sinh trường tư lại tràn đầy tự tin? Việc hình thành những khác biệt trong tính cách học sinh không phải một sớm một chiều mà được tích lũy dần dần từ những khác biệt trong giáo dục. Những sự khác biệt ấy được bộ phim tài liệu chỉ ra như sau:

Khác biệt trong kỷ luật lớp học

Xander đến từ Warminster là một học sinh đã theo học tại các trường tư thục từ mẫu giáo. Từ nhỏ, cậu được giáo dục duy trì sự tập trung cao độ vào việc học. Vì thế, vào ngày đầu tiên ở trường công lập, ý thức chung của Xander đã tan vỡ.

Bạn cùng bàn của Xander là Brett đã bị giáo viên chỉ trích vì làm Xander mất tập trung khi vẽ nhưng Brett vẫn tiếp tục làm mất trật tự. Brett nghĩ mình gây rắc rối chỉ vì... vui. Tuy nhiên, Xander nhận thấy rõ ràng rằng hành vi đó sẽ chẳng mang lại lợi ích gì ngoài việc ảnh hưởng đến việc học của bản thân và những người khác. Xander đã kiên nhẫn thuyết phục Brett rằng nếu học hành chăm chỉ, bạn sẽ tìm thấy niềm vui của việc học.

Nhưng khi Brett đến Warminster để trao đổi, cậu đã trải nghiệm một bầu không khí lớp học rất khác. Trong lớp âm nhạc, nếu nói chuyện nhiều hơn hai lần, bạn sẽ bị đuổi thẳng ra khỏi lớp. Vì vậy, Brett cũng trở nên tập trung. Cậu thẳng thắn thừa nhận rằng quy định như vậy có thể điều chỉnh hành vi và khiến cậu trở nên hiếu học hơn.

Khác biệt trong quy định

Học sinh Warminster có một thời khóa biểu rất chặt chẽ, họ phải dậy lúc 6h30 sáng, bắt đầu lớp học lúc 8h45, kết thúc lớp học lúc 17h00. Học sinh có rất nhiều hoạt động ngoại khóa để tham gia sau giờ học. Bên cạnh đó, Warminster có những yêu cầu rất khắt khe về trang phục và thói quen sinh hoạt như: 10 giờ tắt đèn ở ký túc xá, không được phép dùng điện thoại di động sau khi tắt đèn và ở trong lớp, nữ sinh không được trang điểm đậm, mặc quần đùi hay xõa tóc…

Ở Bemrose, lớp học bắt đầu lúc 8h45, nhưng học sinh dậy lúc 8h00 và đến lớp cho đến 15h00. Không có kế hoạch, các em lãng phí thời gian với một số hình thức giải trí.

Jon - người đang tham gia chương trình trao đổi ở trường công lập vào ngày đầu tiên, đã vui vẻ về nhà để chơi một trò chơi với bạn học Kasim sau giờ học. Và Jon cũng phản ánh rằng nếu không nhờ nội quy của trường tư thục giúp cậu có kế hoạch rõ ràng về thời gian của mình, có lẽ cậu đã không có kỷ luật như bây giờ. Như vậy, có thể thấy, thông qua các quy tắc, học sinh có thể trau dồi tính kỷ luật, tự giác. Ngay cả khi môi trường bên ngoài thay đổi, những học sinh lớn lên trong hệ thống có quy tắc vẫn có thể phân biệt rõ ràng giữa hành vi tốt và hành vi xấu.

Nhấn mạnh vào sự phát triển cá nhân

Mọi học sinh Warminster đều có buổi phỏng vấn trực tiếp với hiệu trưởng trước khi nhập học. Sau khi nhập học, hiệu trưởng cũng sẽ thường xuyên nói chuyện với từng học sinh để các em thoải mái phát biểu.

Khi 3 học sinh trường công Bemrose đến Warminster để trao đổi, hiệu trưởng Mark cũng tiến hành phỏng vấn trực tiếp các em. Trong quá trình phỏng vấn, hiệu trưởng sẽ khẳng định ưu điểm và động viên các em cố gắng, bứt phá. Những đứa trẻ này đã có được trải nghiệm chưa từng có và trở nên tự tin hơn, dám mạo hiểm hơn.

Sau khi kết thúc giao tiếp, Brett đã thay đổi bộ dạng bối rối trước đó, cậu nói một cách kiên quyết: "Tôi muốn thay đổi". Kasim cũng được hiệu trưởng khuyến khích dám bứt phá bản thân và tham gia đội bóng gậy của Warminster. Kasim nói rằng ở Warminster, các giáo viên thường đến trò chuyện và cậu đã nhận được rất nhiều sự khích lệ. Có thể thấy, việc đối xử với mỗi học sinh như một cá thể độc lập, tôn trọng sự khác biệt và các em những phản hồi tích cực là rất quan trọng đối với sự trưởng thành của học sinh.

Hoạt động ngoại khóa phong phú

Các nhóm hoạt động ngoại khóa ở Warminster rất phong phú, mỗi trẻ có thể tham gia vào nhóm tương ứng theo sở thích của mình. Nhà trường mong muốn học sinh có thể thử sức ở nhiều lĩnh vực khác nhau, dù thất bại cũng không sao, chỉ cần các em khai thác được khả năng tiềm ẩn và làm rõ hướng phát triển trong tương lai.

Mặc dù không gian hạn chế nhưng Bemrose vẫn phân bổ kinh phí để thuê một phòng tập thể dục bên ngoài khuôn viên trường để cung cấp cho học sinh các hoạt động ngoại khóa. Trong đó, lớp boxing được các em học sinh yêu thích nhất, qua lớp boxing nhiều em đã cứng cáp hơn và tự tin hơn trong mỗi lần ra đòn.

Xây dựng sự tự tin của trẻ

Tại Warminster, các cuộc họp toàn thể được tổ chức 3 lần/tuần để nâng cao ý thức tập thể của học sinh, đồng thời, những học sinh xuất sắc được công nhận tại cuộc họp. Những bữa tối trang trọng thường xuyên được tổ chức tại Warminster mà tất cả học sinh đều được mời. Học sinh có thể giao lưu một cách tự tin và bình tĩnh tại bữa tiệc. Có thể học sinh trường công chưa thích nghi được với những hoạt động này nhưng không thể phủ nhận rằng việc tham gia một bữa tiệc tối trang trọng như vậy khiến học sinh cảm thấy mình được coi trọng và nâng cao sự tự tin.

Cô Joe - Hiệu trưởng của trường công lập cũng thừa nhận rằng những hoạt động như vậy có thể nâng cao lòng tự trọng và sự tự tin của học sinh. Tuy nhiên, hạn chế về tài chính khiến trường công khó có thể nhân rộng những hoạt động như vậy.

Điều quan trọng nhất của giáo dục

Trẻ em ở các trường công lập đến từ các nền tảng khác nhau, điều này khiến các trường công lập không thể sử dụng các tiêu chuẩn giống nhau để yêu cầu phụ huynh tham gia vào việc giáo dục con cái của họ. Trên thực tế, chỉ có 7% người Anh được giáo dục tư nhân và phần nhỏ này chiếm các vị trí hàng đầu quốc gia.

Cô hiệu trưởng trường công lập Bemrose tin rằng lý do là do sự chú trọng vào việc trau dồi nhân cách của học sinh trong mọi liên kết giáo dục. Cô hiệu trưởng quan tâm nhiều hơn đến học sinh trong phạm vi khả năng của trường. Bemrose sẽ mở trung tâm "Cây anh đào" để hướng dẫn các vấn đề tâm lý cho trẻ em. Đối với nhóm các em "tệ" nhất trong trường sẽ có các buổi gặp gỡ ăn sáng thường xuyên được tổ chức để cung cấp cho học sinh những lời khuyên trong cuộc sống.

Ông Mark Mortimer - Hiệu trưởng của trường tư thục Warminster ban đầu tin rằng cách duy nhất để giải quyết tình trạng tiến thoái lưỡng nan trong giáo dục là thực hiện hệ thống học tập của trường tư thục. Tuy nhiên, chứng kiến những nỗ lực của Bemrose trước trình độ học sinh không đồng đều và nguồn lực eo hẹp, ông cũng suy ngẫm liệu mình có thể làm tốt hơn trước tình hình đó không?

Thí nghiệm trao đổi này khiến nhiều người nhận ra rằng, điều quan trọng trong giáo dục trẻ là phải chú trọng giáo dục tính cách, giúp trẻ tự tin hơn. Điều kiện gia đình hay điểm số không phải là yếu tốt quan trọng nhất mà đó là thói quen kỷ luật được hình thành từ khi còn nhỏ. Sự đánh giá và công nhận của cha mẹ đối với con cái là "con đường tắt" để trẻ xây dựng lòng tự tin, là dũng khí để trẻ đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống sau này. Bên cạnh đó, đừng bỏ qua hoạt động ngoại khóa đẻ tăng cường sự tự tin và sáng tạo ở trẻ.

Bộ phim tài liệu “School Swap - The Class Divide” vẫn có sức hút sau nhiều năm phát sóng. Khán giả vẫn liên tục được chia sẻ lại video và tranh luận về trường công và trường tư - một chủ đề luôn dành được sự quan tâm của nhiều bậc phụ huynh.