Bộ Y tế sẽ mở rộng địa điểm cấm hút thuốc lá và tăng diện tích in cảnh báo?
Hơn một thập kỷ thực hiện Nghị định 77/2013/NĐ-CP và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Việt Nam ghi nhận nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn bất cập. Để khắc phục, Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) đã tổ chức hội thảo, tập trung thảo luận việc mở rộng địa điểm cấm hút thuốc và tăng diện tích cảnh báo trên bao bì thuốc lá.
Một trong những vấn đề nhức nhối hiện nay là tình trạng hút thuốc tại các quán bar, karaoke, vũ trường, nhà hàng và quán ăn.
Dù quy định cấm hút thuốc đã được ban hành, nhiều cơ sở vẫn cho phép hút thuốc trong khu vực không phù hợp hoặc bố trí khu vực hút thuốc không đúng quy định. Ngoài ra, biển báo cấm hút thuốc ở nhiều nơi vẫn thiếu hoặc có kích thước, vị trí không hợp lý, làm giảm tác dụng nhắc nhở người dân tuân thủ luật.
Đặc biệt, công tác kiểm tra và xử lý vi phạm tại các bến tàu, nhà ga và địa điểm công cộng khác còn nhiều hạn chế do thiếu nhân lực và phương tiện giám sát. Nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ hiểu sai quy định về bố trí khu vực hút thuốc trong nhà, gây lạm dụng quy định này. Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Nghị định 77/2013/NĐ-CP trở nên thực sự cần thiết.
Thông tư số 05/2013/TTLT-BYT-BCT yêu cầu diện tích in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá chiếm ít nhất 50% mỗi mặt chính. Tuy nhiên, nội dung và hình ảnh cảnh báo đã không thay đổi trong suốt 10 năm qua, làm giảm hiệu quả truyền thông.
Bà Hoàng Thị Thu Hương, chuyên viên Vụ Pháp chế, nhấn mạnh rằng việc mở rộng diện tích in cảnh báo lên ít nhất 75% và đổi mới hình ảnh định kỳ sẽ giúp tăng tác động đến nhận thức của người tiêu dùng.
Ngoài ra, thuốc lá nhập lậu – không in cảnh báo hình ảnh – tiếp tục là một vấn đề khó kiểm soát, làm suy giảm hiệu quả của các chiến dịch tuyên truyền và quản lý.
Theo báo cáo năm 2023 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 74 quốc gia đã áp dụng môi trường không khói thuốc hoàn toàn, bảo vệ 2,1 tỷ người khỏi khói thuốc lá thụ động. Điển hình là Bắc Kinh (Trung Quốc), nơi chính sách không khói thuốc đã giúp bảo vệ 237 triệu người dân. Thành phố này sử dụng ứng dụng điện thoại để người dân phản ánh vi phạm và huy động mạng lưới 15.000 tình nguyện viên giám sát thực hiện.
Bộ Y tế đang cân nhắc các biện pháp cải tiến như mở rộng diện tích cấm hút thuốc tại địa điểm công cộng, thí điểm khu vực hút thuốc ngoài trời tại sân bay, nhà ga, khách sạn. Đồng thời, Bộ đề xuất tăng diện tích in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá theo khuyến nghị của WHO.
Các biện pháp xử phạt nghiêm khắc hơn cũng được đưa ra để xử lý các hành vi vi phạm, song song với việc tăng cường kiểm tra tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ. Những nỗ lực này nhằm giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành, giảm phơi nhiễm khói thuốc thụ động, đồng thời bảo vệ môi trường không khí trong lành.
Bộ Y tế khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành và địa phương để thực hiện đồng bộ các giải pháp, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá. Những thay đổi này không chỉ giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu của Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe người dân trước thách thức của thời đại mới.
