Viêm họng và ho là 2 triệu chứng bị lạm dụng kháng sinh phổ biến nhất

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính từ năm 2020 - 2023, Việt Nam có khoảng 296.681 ca tử vong do đề kháng kháng sinh, xếp thứ 2 trong các quốc gia thuộc khu vực Tây Thái Bình Dương và đứng thứ 11 thế giới về tiêu thụ kháng sinh.

Tại hội thảo khoa học với chủ đề “Viêm họng và ho - góc nhìn đa chuyên khoa” do Tổng hội Y học Việt Nam tổ chức, PGS. TS. BS. TTND Trần Phan Chung Thủy - Chủ tịch Hội Tai Mũi Họng Việt Nam cho biết, đề kháng kháng sinh là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe toàn cầu với tỷ lệ tử vong cao. Viêm họng và ho là 2 triệu chứng thường gặp trong bệnh lý tai mũi họng và cũng là 2 triệu chứng bị lạm dụng kháng sinh phổ biến nhất do bệnh nhân chưa được tiếp cận điều trị đúng cách. Điều này đã góp phần làm gia tăng tình trạng đề kháng kháng sinh.

Thống kê của WHO tại Việt Nam cho thấy, 50% trường hợp kháng sinh được sử dụng không hợp lý tại bệnh viện, 88-97% nhà thuốc kê kháng sinh mà không có đơn của bác sĩ.

Đặc thù tại Việt Nam, dược sĩ nhà thuốc là kênh tiếp cận các vấn đề sức khỏe đầu tiên từ bệnh nhân, đồng thời là cầu nối hữu hiệu chuyển tải các thông tin tư vấn phù hợp một cách gần gũi và nhanh chóng. Vì vậy, dược sĩ nhà thuốc đóng vai trò then chốt trong định hướng và thay đổi nhận thức giúp bệnh nhân tuân thủ điều trị và sử dụng kháng sinh đúng cách.

Chủ tịch Hội Tai Mũi Họng Việt Nam nhấn mạnh, để giảm đề kháng kháng sinh, song song việc có chiến lược sử dụng kháng sinh thích hợp và hiệu quả, công tác nâng cao nhận thức của người bệnh cũng rất quan trọng. Bên cạnh đó, sự tư vấn đúng đắn của dược sĩ khi đón tiếp bệnh nhân tại nhà thuốc cũng giúp nâng cao tuân thủ sử dụng kháng sinh, có tác động tích cực trong bảo tồn kháng sinh.

PGS.TS.DS Bùi Thị Hương Quỳnh - Phó Trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Thống Nhất nhận định tỷ lệ đề kháng kháng sinh trước và sau dịch Covid-19 nhìn chung đều cao. Trong khi có nhiều chủng đa kháng thuốc, vẫn chưa có nhiều thuốc kháng sinh mới được nghiên cứu phát triển. Vì thế, chỉ nên sử dụng kháng sinh trên bệnh nhân có chẩn đoán nhiễm khuẩn và cần sử dụng kháng sinh đúng cách, đúng liều, đủ thời gian.

Tại hội thảo, PGS.TS.BS Trần Viết Luân - Chủ nhiệm Bộ môn Tai Mũi Họng, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch chia sẻ, viêm họng là bệnh lý phổ biến tại Việt Nam với hơn 10 triệu lượt khám/năm. Trong số những người trưởng thành bị viêm họng, gần 50% mắc viêm họng 3-4 lần/năm. Ho là triệu chứng phổ biến với 30 triệu lượt khám lâm sàng mỗi năm. Virus là nguyên nhân của hầu hết các trường hợp viêm họng.

Ông Trần Viết Luân cũng khuyến cáo, sử dụng kháng sinh có thể làm tăng nguy cơ đề kháng kháng sinh và gây ra các tác dụng ngoại ý như tiêu chảy, phát ban, dị ứng... Viêm họng phần lớn do virus, do đó kháng sinh không có hiệu quả và điều trị triệu chứng là cơ bản.

Dùng viên ngậm có chứa hoạt chất flurbiprofen sẽ có tác dụng giảm đau, kháng viêm và có nhiều ưu điểm so với các dạng thuốc dùng tại chỗ khác. Viên ngậm tan trong khoảng 7 phút, liên tục phủ flurbiprofen lên khắp vùng niêm mạc bị viêm trong cổ họng, đồng thời làm dịu cổ họng. Thời gian lưu giữ flurbiprofen trong khoang họng có thể lên đến 3 giờ. Trong khi đó, với điều trị ho đờm, viên ngậm có hoạt chất ambroxol hiệu quả trong điều trị bệnh lý này vì có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, gây tê cục bộ và có sinh khả dụng cao hơn dạng uống.