Tuổi thọ trung bình của phụ nữ Việt Nam cao hơn đàn ông 5 năm

Tại Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm thích ứng với già hóa và chăm sóc người cao tuổi giữa Nhật Bản và Việt Nam diễn ra ngày 29/8, ông Phạm Vũ Hoàng - Phó tổng cục trưởng Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) - cho biết, Việt Nam bắt đầu giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 với số người từ 65 tuổi trở lên chiếm 7% tổng dân số. 

Hiện nay, Việt Nam có 9 triệu người từ 65 tuổi trở lên và số người này sẽ tăng lên 21,7 triệu vào năm 2050. Cùng với đó, nước ta có gần 11,9 triệu người từ 60 tuổi trở lên (chiếm 12% dân số), dự báo sẽ tăng lên 25% vào năm 2050.

Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Dự kiến vào năm 2036, Việt Nam sẽ chính thức bước vào giai đoạn dân số già (người từ 65 tuổi trở lên chiếm từ 14%). 20 năm sau đó, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số siêu già như Nhật Bản vài năm trước.

Theo Tổng cục Dân số, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam là 73,6 tuổi. Phụ nữ Việt Nam có tuổi thọ trung bình là 76,1 tuổi, còn đàn ông có tuổi thọ trung bình là 71,1 tuổi. Vào năm 2019, khoảng cách giữa 2 giới là 5,3 tuổi (phụ nữ 76,3 tuổi và đàn ông 71 tuổi).

Chất lượng cuộc sống của người cao tuổi ở Việt Nam cũng là điều đáng quan tâm. Trung bình người cao tuổi ở Việt Nam mắc 3-4 bệnh, thường là bệnh không lây nhiễm, cơ xương khớp, sa sút trí tuệ, giảm thính lực, tăng huyết áp, rối loạn giấc ngủ...

Dù tốc độ già hóa rất nhanh, số lượng người cao tuổi tăng từng năm nhưng dịch vụ y tế đáp ứng điều trị và chăm sóc dài hạn của Việt Nam rất khiêm tốn. Cả nước chưa có bệnh viện chăm sóc người cao tuổi dài hạn.

Số liệu cũng cho thấy, hiện nay có 36,7% người cao tuổi sống ở thành thị và 63,3% sống ở nông thôn nhưng càng lớn tuổi thì nhu cầu sống ở nông thôn càng cao. Hơn 70% người cao tuổi sống gần con cái.

Tại hội thảo, Giáo sư Naoki Kondo - Trưởng khoa Dịch tễ học xã hội, Trường Y tế công cộng thuộc Đại học Kyoto (Nhật Bản) - cho biết, Nhật Bản là một quốc gia có dân số siêu già hiện nay. Năm 2022, nhóm dân số cao tuổi từ 65 tuổi trở lên của quốc gia này là 36,2 triệu người, chiếm 29% tổng dân số.

Giáo sư Naoki Kondo cũng chia sẻ một số phương án mà Nhật Bản sử dụng để ứng phó. Các địa phương ở Nhật Bản thành lập các quán cộng đồng để ngăn ngừa khuyết tật chức năng ở người cao tuổi. Các trung tâm cộng đồng này là nơi người già có thể tụ họp, tương tác, giao lưu, có thể làm giảm 50% tỷ lệ người cần chăm sóc điều dưỡng. Đồng thời kêu gọi nhiều người thu nhập thấp, phụ nữ cao tuổi tham gia. Bộ Y tế, lao động và phúc lợi Nhật Bản cũng có ngân sách để hỗ trợ địa phương thực hiện mô hình này.

Nhật Bản cũng xây dựng, tái cấu trúc hệ thống y tế, chăm sóc lão khoa, xây dựng các chế độ chính sách an sinh xã hội, lao động, thiết kế cơ sở hạ tầng… để chăm sóc người cao tuổi.

Hai bên đã thảo luận về những ý tưởng hợp tác cho một xã hội già hóa dân số với mục tiêu làm thế nào để kêu gọi các bên liên quan cùng nhau xây dựng một xã hội già hóa khỏe mạnh và năng động ở Việt Nam; giải quyết vấn đề sức khỏe người cao tuổi và xã hội già hóa.