Tính cách cha mẹ có ảnh hưởng đến con cái không?

PGS. Joshua Jackson - chuyên gia khoa học tâm lý và não bộ thuộc Khoa học & Nghệ thuật tại Đại học Washington (Hoa Kỳ) chia sẻ, tính cách của cha mẹ dù là nồng nhiệt hay dè dặt, dễ chịu hay cáu kỉnh, quan tâm hay vô tư... cũng có thể hình thành cuộc sống của con cái họ, dù tốt hay xấu.

Đã từng có một cuộc nghiên cứu gần 9.400 trẻ em trong độ tuổi 11-17 và cha mẹ của chúng ở Đức. Các nhà nghiên cứu dựa trên 5 đặc điểm lớn mà các nhà tâm lý học sử dụng để mô tả tính cách theo nghĩa rộng: hướng ngoại, dễ chịu, cởi mở, tận tâm và loạn thần kinh. Nghiên cứu cũng sử dụng các thước đo về cuộc sống của trẻ em, bao gồm sức khỏe tổng thể, điểm số ở trường, việc sử dụng rượu hoặc thuốc lá, lượng thời gian dành cho các hoạt động giải trí và tần suất các cuộc tranh cãi trong gia đình.

Qua nghiên cứu, PGS. Joshua Jackson khẳng định, tính cách của một đứa trẻ rất quan trọng, nhưng cha mẹ có ảnh hưởng đặc biệt và quan trọng đối với con cái họ.

Những đứa trẻ có cha mẹ bị rối loạn thần kinh đạt điểm tương đối thấp trong một số lĩnh vực, bao gồm điểm số, sức khỏe tổng thể, chỉ số khối cơ thể (BMI) và thời gian dành cho các hoạt động giải trí. Ngược lại, những đứa trẻ có cha mẹ đạt điểm cao về sự dễ chịu hoặc tận tâm sẽ có xu hướng khỏe mạnh hơn. Những đứa trẻ có cha mẹ đạt điểm cao về sự cởi mở thì sẽ có nhiều khả năng duy trì hoạt động và sở thích.

PGS. Joshua Jackson nói: “Chúng tôi nghi ngờ rằng các bậc cha mẹ hướng ngoại ít chú trọng đến việc học và làm bài tập về nhà. Có thể họ đang khuyến khích con mình giao tiếp xã hội thay vì học tập, hoặc có thể cha mẹ quá bận rộn với cuộc sống riêng nên không thể giúp con làm bài tập về nhà”.

Nghiên cứu cho thấy, trẻ em sẽ phát triển đặc biệt tốt nếu cha mẹ chúng là người hướng ngoại, dễ chịu, tận tâm và cởi mở. Đó có thể là những yếu tố tốt nhất để ảnh hưởng đến trẻ. Tuy nhiên, sự kết hợp tưởng như hoàn hảo đó cũng có thể là một nhược điểm. Nghiên cứu cũng chỉ ra những đứa trẻ có cha mẹ hướng ngoại thường có điểm số thấp ở trường.

Tính cách riêng của một đứa trẻ chắc chắn tạo nên sự khác biệt lớn. Giới nghiên cứu thấy rằng, những đứa trẻ có xu hướng đạt điểm cao hơn nếu chúng hướng ngoại, dễ chịu, cởi mở và tận tâm, nhưng chúng sẽ bị điểm kém hơn nếu chúng bị rối loạn thần kinh. Những đứa trẻ hướng ngoại cũng có nhiều khả năng hút thuốc hoặc uống rượu hơn, nhưng sự cởi mở, tận tâm hoặc dễ chịu lại có tác dụng ngược lại.

Khá ít trường hợp mà tính cách của trẻ em và cha mẹ như phối hợp ăn ý với nhau. Điều này thể hiện rõ ràng nhất với những tranh luận trong gia đình. Tranh luận ít xảy ra hơn khi cha mẹ hoặc con cái đạt điểm cao về sự dễ chịu. Những cuộc cãi vã sẽ giảm đi đáng kể khi cả cha mẹ và con cái đều hòa thuận.

Nhiều người nghĩ rằng cha mẹ hướng nội sẽ sinh con hướng nội và cha mẹ hướng ngoại sẽ sinh con hướng ngoại. Điều này đã được chứng minh ở trên. Tuy nhiên, cũng không có gì lạ nếu cha mẹ hướng ngoại sinh con hướng nội hoặc ngược lại. Điển hình như sự khác biệt tính cách của các anh chị em trong một gia đình vẫn có sự khác biệt lớn.

Tính cách của chính Jackson và chị gái hoàn toàn trái ngược nhau. Điều này trở thành một trong những lý do ông nghiên cứu về tính cách. Đó là một bài học tốt cho tất cả mọi người. Tính cách phần lớn được thiết lập từ khi chúng ta còn nhỏ, nhưng hành vi có thể thay đổi trong môi trường chúng ta lớn lên.