Quảng cáo: Từ tờ rơi chợ phiên đến công nghệ AI – Giữ hồn cốt dân tộc giữa dòng chảy công nghệ

Từ tờ rơi chợ phiên đến “khoảnh khắc quảng cáo vàng”

Quảng cáo Việt Nam không chỉ là công cụ thương mại, mà là những nét vẽ tinh tế trên bức tranh văn hóa dân tộc, phản ánh hồn cốt và khát vọng của con người Việt. Từ những tờ rơi phai màu dán ở góc chợ quê đầu thế kỷ 20, tiếng loa truyền thanh rộn ràng trong ngõ nhỏ thời kháng chiến, đến những mẩu quảng cáo trên Phụ Nữ Tân Văn hay Đông Dương Tạp Chí, quảng cáo đã len lỏi vào nhịp sống, mang theo câu chuyện của lọ dầu gió xanh gợi ký ức tuổi thơ, chai nước mắm Phú Quốc đậm đà hương biển, hay bó rau muống đồng nội thấm đẫm mồ hôi nông dân.

Tờ rơi là một trong những hình thức quảng cáo đơn giản nhất nhưng cũng cực kỳ hiệu quả, đặc biệt trong việc tiếp cận khách hàng ở các khu vực địa phương. Các tờ rơi này thường được phát hành ở các khu vực đông người như chợ, trung tâm thương mại, hoặc các sự kiện. Tuy nhiên, một trong những nhược điểm lớn của tờ rơi là việc quảng cáo chỉ có thể tiếp cận đến một nhóm đối tượng giới hạn và khó có thể đo lường được hiệu quả của chiến dịch.

Khi Việt Nam chuyển mình sang kinh tế thị trường (1986), báo chí quảng cáo trở thành nhịp cầu kết nối thương hiệu với trái tim người tiêu dùng. Giai đoạn 1995–2010 đánh dấu thời kỳ vàng son, khi những TVC Tết của bia Sài Gòn gợi hình ảnh đoàn viên bên mâm cơm tất niên, OMO tôn vinh tình mẹ qua từng vết bẩn trên áo, và Vinamilk khơi dậy niềm tự hào “Vươn cao Việt Nam” qua hình ảnh trẻ thơ khỏe mạnh. Theo TNS Media (2010), doanh thu quảng cáo truyền hình tăng trưởng 15% mỗi năm, khẳng định sức mạnh của báo chí trong việc định hình văn hóa tiêu dùng và lan tỏa tinh thần dân tộc.

“Quảng cáo Việt Nam từng là những khúc ca quê hương, vẽ nên giấc mơ của người Việt qua từng dòng chữ, từng khung hình, chạm đến trái tim bằng sự chân thành và tử tế,” ông Hoàng Phước Thành, CEO UFIN Group, chuyên gia tài chính công nghệ toàn cầu-truyền thông số,  chia sẻ.

Quảng cáo Việt Nam - Tấm gương phản chiếu “hồn” dân tộc

Từ lâu, quảng cáo Việt Nam đã vượt ra khỏi vai trò của một công cụ thương mại đơn thuần, trở thành một công cụ tinh tế và mạnh mẽ góp phần dệt nên bản sắc văn hóa Việt.

Từ những tờ rơi rực sắc ở chợ quê đầu thế kỷ 20, tiếng loa truyền thanh vang vọng kháng chiến, đến những mẩu quảng cáo in trên Phụ Nữ Tân Văn hay Đông Dương Tạp Chí — quảng cáo đã âm thầm len lỏi vào đời sống, kể chuyện về lọ dầu gió xanh, chai nước mắm Phú Quốc, bó rau muống quê nhà.

Bước ngoặt kinh tế năm 1986 đã đưa báo chí quảng cáo vươn mình, trở thành người bạn đồng hành trong đời sống thị trường. Giai đoạn 1995–2010 chứng kiến sự bùng nổ, với những những chiến dịch của Vinamilk lan tỏa khát vọng "Vươn cao Việt Nam".

Theo TNS Media, năm 2010, doanh thu quảng cáo truyền hình tăng trưởng 15% mỗi năm — minh chứng cho sức mạnh của báo chí trong việc định hình văn hóa tiêu dùng Việt.

“Quảng cáo Việt Nam không chỉ bán sản phẩm, mà còn gửi gắm giấc mơ, khát vọng của người Việt. Mỗi hình ảnh, mỗi câu chữ đều chạm vào trái tim người xem bằng sự chân thành giản dị”, ông Hoàng Phước Thành, CEO UFIN Group, chia sẻ.

Bước vào kỷ nguyên số, quảng cáo Việt Nam chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ. Sự phụ thuộc vào Big Tech đặt báo chí quảng cáo trước bài toán giữ giá trị nội dung giữa cuộc đua lượt click. Native advertising (quảng cáo tự nhiên) trở thành giải pháp: quảng cáo hòa vào câu chuyện văn hóa và cảm xúc. Báo Tuổi Trẻ hợp tác với VinFast thực hiện chuỗi bài về xe điện gắn thông điệp bảo vệ môi trường, thu hút hàng triệu lượt xem. Báo VietnamNet lồng ghép quảng bá cà phê Buôn Ma Thuột qua hành trình khám phá văn hóa Tây Nguyên.

Quảng cáo số không chỉ là cuộc đua lượt xem, mà là nghệ thuật kể chuyện. Báo chí phải dẫn dắt, không chỉ bán không gian mà còn truyền tải giá trị văn hóa và khát vọng Việt.

Trí tuệ nhân tạo & cá nhân hóa: Khi quảng cáo hiểu bạn hơn chính bạn

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi quảng cáo báo chí, cá nhân hóa trải nghiệm người dùng sâu sắc hơn. Theo Statista (2025), thị trường AI quảng cáo tại Việt Nam có thể đạt 1,2 tỷ USD vào năm 2030. Với khả năng phân tích dữ liệu thời gian thực, AI không chỉ dự đoán sở thích mà còn "đọc" được cảm xúc người dùng.

Tại Việt Nam, Zing News ứng dụng AI giúp tăng 30% tỷ lệ nhấp vào các bài viết tài trợ (2024). Các nền tảng như Google Ads, Grok 3 hỗ trợ báo chí tự động viết tiêu đề, đề xuất nội dung và phân phối đúng đối tượng, tạo nên kỷ nguyên “trí tuệ hóa nội dung”. Quảng cáo không còn là thông tin đơn lẻ, mà trở thành phần nối dài câu chuyện cá nhân.

Tuy nhiên, ông Hoàng Phước Thành cảnh báo: “AI có thể cá nhân hóa quảng cáo đến từng hơi thở, nhưng chỉ trái tim và đạo đức của người làm báo mới tạo ra sự kết nối chân thành. Nếu không, quảng cáo sẽ chỉ là những lời nói dối được tối ưu hóa, thiếu hồn cốt”.

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, báo chí Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội mới. Trước hết, nhờ ứng dụng AI kết hợp blockchain, các tòa soạn có thể xây dựng hệ thống quảng cáo minh bạch, cho phép truy xuất nguồn gốc nội dung và đảm bảo trả công công bằng. Đồng thời, với 70% người dùng dưới 35 tuổi tìm kiếm sản phẩm qua TikTok (We Are Social, 2024), báo chí có thể mở rộng quảng cáo đa kênh như video ngắn, podcast, trải nghiệm tương tác... để chinh phục Gen Z và Gen Alpha bằng những câu chuyện gần gũi, đậm chất Việt. Ngoài ra, quảng cáo tự nhiên và nội dung tài trợ cũng mở ra cơ hội gia tăng doanh thu bền vững, như chiến dịch “Vì một Việt Nam xanh” của VietnamPlus và TH True Milk (2024), lan tỏa thông điệp phát triển bền vững tới hàng triệu độc giả.

Tuy nhiên, thách thức cũng không ít. Một mặt, báo chí đang gặp bất lợi khi Big Tech như Google và Meta kiểm soát tới 80% dữ liệu người dùng Việt Nam, khiến việc cạnh tranh trong quảng cáo số ngày càng khó khăn. Mặt khác, tình trạng quảng cáo trá hình – như vụ việc một số báo bị chỉ trích vì đăng tải bài quảng cáo thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc (2023) – đang làm suy giảm uy tín và niềm tin của độc giả. Chưa kể, vấn đề bản quyền nội dung quảng cáo vẫn chưa được bảo vệ chặt chẽ, gây thiệt hại hàng tỷ đồng mỗi năm cho các tòa soạn trong bối cảnh nội dung số dễ bị đánh cắp.

Báo chí quảng cáo Việt Nam không chỉ bán sản phẩm, mà còn truyền tải hơi thở văn hóa, khơi dậy niềm tự hào dân tộc. Từ những mẩu quảng cáo nước mắm Phú Quốc trên trang báo giấy, gợi nhớ mùi hương biển cả, đến các chiến dịch số về cà phê Buôn Ma Thuột, lan tỏa tinh thần Tây Nguyên bất khuất, quảng cáo là lời hứa của thương hiệu với cộng đồng – lời hứa về sự tử tế, chân thành, và bền vững.

Chuyển mình không có nghĩa là đánh mất bản sắc. Quảng cáo báo chí Việt Nam cần giữ vững giá trị văn hóa truyền thống, kết hợp công nghệ để sáng tạo những câu chuyện hấp dẫn, không chỉ phục vụ mục tiêu kinh doanh mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau.