Cách tiêu tiền để tối đa hóa hạnh phúc

Tiền có mua được hạnh phúc không? 

Đây là câu hỏi thách thức nhà khoa học trong suốt nhiều thập kỷ qua, và có lẽ sẽ phải rất lâu nữa chúng ta mới đưa ra câu trả lời mà không còn sự tranh cãi nào. Nhưng có một điều được rút ra từ số lượng lớn các nghiên cứu đó là mối quan hệ giữa tiền bạc và hạnh phúc rất phức tạp.

Suy nghĩ từ thực tế và nghiên cứu đều cho ta thấy khi một người đang gặp phải những khó khăn về tài chính, việc kiếm được nhiều tiền hơn sẽ giúp chúng ta gia tăng cảm giác hạnh phúc. Sự căng thẳng đến từ việc thiếu hụt tiền bạc sẽ gây ra sự khó khăn cũng như làm trí nhớ chúng ta bị suy giảm mỗi khi đưa ra một quyết định nào đó.

Tuy nhiên, trước đó một số nghiên cứu chỉ ra rằng trường hợp bạn có thu nhập trên 75.000 USD dường như cũng chỉ giúp cho một số người và một số khía cạnh nhất định để tạo nên hạnh phúc. 

Vậy trên thực tế, những người đang cực khổ kiếm từng đồng tiền để có được niềm vui thì sao? Mặc dù những nghiên cứu về việc kiếm nhiều tiền hơn có giúp bạn hạnh phúc hơn hay không luôn thay đổi liên tục, nhưng gần đây đã có những nghiên cứu gợi ý cho bạn cách đơn giản nhất để tối đa hóa hạnh phúc của mình thông qua cách tiêu tiền.

Trải nghiệm hay vật chất quan trọng hơn?

Câu trả lời phổ biến nhất cho câu hỏi “tiêu tiền như thế nào để hạnh phúc?” là tập trung vào trải nghiệm hơn vật chất. Chúng ta thường có xu hướng làm quen với việc nâng cấp tài sản của mình rất nhanh, ví dụ như mua một chiếc TV lớn hơn hoặc một chiếc xe ô tô đẹp hơn. Điều đó có nghĩa là những trải nghiệm này chỉ có thể mang cho bạn cảm giác thỏa mãn tức thời, đến một lúc nào đó, việc mua thêm đồ cũng chẳng khiến ta cảm thấy phấn khích nữa.

Tuy nhiên, nếu bạn trải qua một chuyến du lịch, tham gia các lớp học, hoạt động giải trí với gia đình, những người thân yêu của mình thì chắc hẳn đó sẽ là kỷ niệm khó phai trong suốt quãng đời còn lại.

Không những thế, việc lập kế hoạch cho những trải nghiệm đó còn đem đến cho chúng ta sự phấn khích, niềm vui ngay cả khi ta chưa thực hiện điều đó. Tại một hội nghị chuyên đề về mối quan hệ giữa tiền bạc và hạnh phúc, nhà nghiên cứu Amit Kumar từng chia sẻ: "Những người chờ đợi một trải nghiệm có xu hướng có tâm trạng tốt hơn và cư xử tốt hơn những người chờ đợi một điều tốt đẹp về vật chất".

Quan điểm này không hề sai. Đã có minh chứng cho rằng việc quá chú trọng vào sự giàu có và vật chất của cải sẽ khiến con người ra thấy trống rỗng, thiếu hài lòng. Mặc dù vậy, một nghiên cứu mới đã bổ sung thêm khía cạnh khác cho câu hỏi trên.

Mục tiêu sống là vấn đề cốt lõi

Mới đây nhất, trong nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm lý xã hội Anh, các nhà khoa học đã yêu cầu 452 tình nguyện viên tham gia khảo sát mô tả về chuyến mua sắm gần đây của họ, không tính các chi phí tiêu dùng hàng ngày như hóa đơn điện, nước hoặc thức ăn.

Ngoài ra, họ cũng được yêu cầu đánh giá tự đánh giá mức độ hài lòng và hạnh phúc mà việc mua sắm đó mang lại, cũng như mức độ phù hợp của nó đối với mục tiêu bên ngoài (kỳ vọng của người khác) và mục tiêu bên trong (ước mơ của bản thân).

Kết quả, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, việc mua hàng càng phản ánh mục tiêu bên trong của một người thì điều đó càng làm cho họ hạnh phúc hơn. Nói cách khác, hạnh phúc xảy ra khi mọi người chi tiền cho thứ gì đó quan trọng đối với cá nhân họ.

Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc vật chất và trải nghiệm không có sự liên quan đến nhau. Rõ ràng, trải nghiệm quan trọng hơn vật chất. Nhưng đồng thời nó cũng khẳng định rằng việc dùng tiền để đưa bản thân đến với mong muốn trong cuộc sống mới là điều quan trọng nhất.

Theo nhà tâm lý học Olaya Moldes Andrés của Đại học Cardiff - một trong những tác giả của nghiên cứu này khuyên rằng chúng ta nên tạm dừng lại để dành một chút thời gian suy nghĩ về lý do và cách tiêu tiền của bản thân. Bà cho rằng nếu bạn đang tiêu tiền nhằm mục đích cố gắng gây ấn tượng với mọi người hoặc xây dựng một hình ảnh nhất định (tức là thỏa mãn các mục tiêu bên ngoài), thì việc tiêu tiền có thể không thực sự xứng đáng.

Vì vậy, trong lần nhận lương tiếp theo, hãy bỏ chút ít thời gian để suy nghĩ về mục tiêu của bản thân. Vạch rõ những điều bạn mong muốn trong cuộc sống và cách tiêu tiền ra sao để đưa bản thân đến gần hơn với mục tiêu đó là cách tốt nhất để “mua hạnh phúc bằng tiền”.