3 lựa chọn về số môn thi tốt nghiệp THPT từ 2025 theo khảo sát của Bộ GD&ĐT là gì?

Nhiều ý kiến giữa các phương án lựa chọn số môn thi THPT từ 2025

Bộ GD&ĐT vừa công bố kết quả lấy ý kiến về phương án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025. Phương án thi nhận được nhiều ý kiến đóng góp, đặc biệt từ các nhà quản lý, các giáo viên THPT trực tiếp đứng lớp, Bộ GD&ĐT tiếp tục tổ chức lấy ý kiến thông qua nhiều hình thức, cụ thể như sau:

- Đánh giá tác động tại TP.HCM, Long An, Tây Ninh, Lạng Sơn, Bắc Giang.

- Tổ chức lấy ý kiến tới toàn thể cán bộ, giáo viên của các trường THPT trên phạm vị cả nước (Công văn số 4430/BGDĐT-QLCL ngày 21/8/2023).

- Xin ý kiến lãnh đạo các Sở GD&ĐT, lãnh đạo các phòng chuyên môn thuộc Sở GD&ĐT tại Hội nghị tổng kết công tác Quản lý chất lượng năm học 2022-2023.

Theo báo cáo kết quả lấy ý kiến và phân tích, dự thảo phương án thi cơ bản nhận được sự đồng thuận cao về nội dung: mục đích kỳ thi, hình thức môn thi, sự phân cấp, trách nhiệm của địa phương và trung ương, lộ trình triển khai, số lượng môn thi tự chọn...

Tuy nhiên, có rất nhiều ý kiến phân tán về môn thi bắt buộc vì có thể dẫn đến các vần đề: Làm tăng áp lực thi cử, dễ gây nên việc chọn khối khoa học xã hội nhiều hơn so với khoa học tự nhiên; ảnh hưởng đến định hướng nghề nghiệp của học sinh cũng như phân công giáo viên trong quá trình giảng dạy tại nhà trường (môn thừa, môn thiếu).

Về số môn thi, khoảng 26 - 30% người khảo sát ủng hộ phương án lựa chọn 4+2. Với phương án này, thí sinh học chương trình THPT phải thi 6 môn, gồm thi bắt buộc 4 (Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Lịch sử) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12. Thí sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT do không phải học bắt buộc môn Ngoại ngữ nên phải thi 5 môn, gồm thi bắt buộc 3 môn (Ngữ văn, Toán, Lịch sử) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12.

Khoảng 70% người tham gia khảo sát ủng hộ lựa chọn 3+2. Với phương án này, thí sinh học chương trình THPT phải thi 5 môn, gồm thi bắt buộc 3 môn (Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (bao gồm cả môn Lịch sử). Thí sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT do không phải học bắt buộc môn Ngoại ngữ phải thi 4 môn, gồm thi bắt buộc 2 môn (Ngữ văn, Toán) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12.

Ngoài ra, trong quá trình khảo sát, nhiều chuyên gia, địa phương đã đề xuất thêm phương án 2+2. Thí sinh thi 4 môn gồm 2 môn thi bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (bao gồm cả môn Ngoại ngữ và Lịch sử).

Ưu nhược điểm của 3 phương án lựa chọn số môn thi

Lựa chọn 4+2

Lựa chọn 4+2 có ưu điểm là các môn bắt buộc đều được tổ chức thi. Việc được chọn 2 môn lựa chọn để thi giúp thí sinh phát huy năng lực sở trường; tạo điều kiện thuận lợi trong việc sử dụng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông để xét vào các cơ sở giáo dục đại học.

Tuy nhiên, lựa chọn này làm tăng áp lực thi cử cho học sinh và công tác tổ chức thi vì số buổi thi nhiều hơn gây tốn kém về nguồn lực con người và tài chính (Số buổi thi theo lựa chọn này là 5 buổi, nhiều hơn 1 buổi thi so với hiện nay).

Bên cạnh đó, thực trạng hiện nay học sinh chọn khối Khoa học xã hội nhiều hơn Khoa học tự nhiên, do đó, sẽ làm trầm trọng hơn việc lệch khối này, ảnh hưởng đến việc đào tạo nguồn nhân lực. Ảnh hưởng đến chọn môn học của học sinh dẫn đến việc phân công giáo viên trong quá trình giảng dạy tại nhà trường (môn thừa, môn thiếu).

Lựa chọn 3+2

Lựa chọn này có ưu điểm là công tác tổ chức thi và việc thi của thí sinh sẽ được giảm nhẹ hơn, giảm áp lực, giảm tốn kém so với hiện nay (thí sinh chỉ thi 5 môn, hiện nay là 6 môn). Số buổi thi (4 buổi) bằng số buổi thi hiện nay.

Chọn phương án 3+2 sẽ cân bằng hơn (so với lựa chọn 4+2) cho học sinh chọn học và chọn thi giữa tổ hợp Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội. Việc được chọn 2 môn lựa chọn để thi giúp thí sinh phát huy năng lực sở trường, tạo điều kiện thuận lợi trong việc sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT để xét vào các cơ sở giáo dục đại học.

Tuy nhiên, lựa chọn phương án 3+2 có nhược điểm ảnh hưởng đến việc dạy và học Lịch sử đối với các học sinh không chọn môn này để thi. Dẫn đến xu hướng tăng việc lựa tổ hợp tuyển sinh Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, làm giảm vai trò nhóm môn học tự chọn.

Lựa chọn 2+2

Lựa chọn 2+2 có ưu điểm là giảm áp lực thi cử cho học sinh và giảm thực sự chi phí cho gia đình học sinh và cả xã hội (thí sinh chỉ thi 4 môn, hiện nay 6 môn). Số buổi thi 13 buổi, giảm 1 số buổi thi so với hiện nay.

Phương án này cũng không gây nên sự mất cân bằng giữa các tổ hợp tuyển sinh, phù hợp với định hướng nghề nghiệp của các em. Tạo điều kiện cho các học sinh dành thời gian học các môn lựa chọn phù hợp với định hướng nghề nghiệp của các em.

Tuy nhiên phương án này nhược điểm làm ảnh hưởng đến việc dạy và học môn Lịch sử và Ngoại ngữ bởi 2 môn này hiện nay đang là môn bắt buộc học.

Vì vậy, Bộ GD&ĐT tiếp tục xin ý kiến các địa phương, chuyên gia về số lượng môn thi phù hợp với kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 theo 3 phương án lựa chọn.