WHO cảnh báo tình trạng thuốc giảm cân giả do thiếu thuốc thật
Nhu cầu bùng nổ đối với Ozempic và các loại thuốc tương tự được phê duyệt để giảm cân, bao gồm Zepbound và Mounjaro đã thúc đẩy việc phát triển thị trường thuốc giả trên toàn cầu.
Mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo về sự xuất hiện của tình trạng thuốc trị tiểu đường Ozempic (hãng dược phẩm Novo Nordisk), Zepbound (hãng dược phẩm Eli Lilly) hay Mounjaro và Novo (hãng dược phẩm Wegovy) được sử dụng để giảm cân giả trên thị trường. Các phiên bản thuốc giả các loại thuốc trên được bán và phân phối thông qua các cửa hàng không được kiểm soát, bao gồm cả mạng xã hội. Việc mua bán thuốc trên mạng xã hội đã gây ra những rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng.
Theo WHO, các sản phẩm y tế giả được không có hiệu quả và gây ra phản ứng có hại. Chúng có thể được sản xuất trong điều kiện mất vệ sinh bởi nhân viên không có trình độ và thuốc bị nhiễm khuẩn.
Một báo cáo năm 2023 cho thấy, đã có 3 trường hợp ở Mỹ phải điều trị y tế vì lượng đường trong máu xuống đến mức nguy hiểm sau khi dùng thuốc Ozempic giả. Cơ quan y tế Áo và Lebanon cũng báo cáo rằng một số người đã bị hạ đường huyết sau khi dùng thuốc Ozempic giả, một số người cũng phải nhập viện.
Các loại thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 được ứng dụng trong các liệu pháp điều trị tiểu đường tuýp 2, giúp giảm cảm giác thèm ăn và khiến cơ thể duy trì cảm giác no lâu hơn. Kết quả một số thử nghiệm lâm sàng cho thấy thuốc có khả năng giúp bệnh nhân giảm từ 15-20% trọng lượng cơ thể. Nhóm thuốc này lần đầu tiên được phát triển để điều trị bệnh tiểu đường loại 2, làm giảm cảm giác thèm ăn và khiến dạ dày tiêu hóa chậm hơn.
Vào tháng 1/2024, ông David Ricks - Giám đốc điều hành công ty dược Eli Lilly cho biết, nguồn cung thuốc Zepbound có thể không đủ đáp ứng nhu cầu trong năm 2024. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) của Mỹ cũng đã đưa Mounjaro - một loại thuốc điều trị tiểu đường có hoạt chất tương tự như Zepbound của Eli Lilly - vào danh sách thiếu hụt.
Tháng 8/2023, hãng dược phẩm Novo Nordisk cũng cho biết những hạn chế về nguồn cung của thuốc Wegovy có thể sẽ kéo dài đến năm 2024.
WHO cảnh báo tình trạng thiếu hụt kéo dài các loại thuốc nói trên và sự gia tăng lưu hành thuốc giả có thể gây ra tác động không nhỏ đối với bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. WHO khuyến cáo người tiêu dùng nên mua thuốc thông qua các nhà cung cấp được ủy quyền và các cơ quan quản lý, đồng thời các nhân viên y tế phải tuân thủ thực hành kê đơn cho người bệnh.
