Phụ nữ và khoản tiết kiệm khẩn cấp: Tại sao nên có ít nhất 3 tháng sinh hoạt phí?

Trong rất nhiều lời khuyên tài chính dành cho nữ giới, khoản tiết kiệm khẩn cấp 3–6 tháng sinh hoạt phí luôn là nền tảng. Nhưng vì sao lại là con số đó? Và làm sao để tích lũy được khoản đó khi thu nhập còn hạn hẹp?

Tiết kiệm khẩn cấp là gì? Tại sao phụ nữ càng cần?

Tiết kiệm khẩn cấp là số tiền được “niêm phong” riêng biệt, chỉ dùng trong những tình huống không lường trước như:

• Mất việc, tạm nghỉ không lương
• Gặp vấn đề sức khỏe đột ngột
• Ly hôn, chia tay đột ngột cần độc lập tài chính
• Gia đình gặp biến cố (tai nạn, bệnh tật, thiên tai…)

Phụ nữ – đặc biệt là những người đang tạm gác công việc vì chăm con, hoặc sống phụ thuộc tài chính vào chồng – càng nên chuẩn bị khoản này như một "lưới an toàn" cho chính mình, để không lâm vào cảnh bị động hay tệ hơn là... không thể đưa ra lựa chọn vì không có tiền.

Vì sao nên có ít nhất 3 tháng sinh hoạt phí?

Theo bà Trần Thị Mai Hân - chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân tại FIDT, việc xác định xem tiết kiệm bao nhiêu là phù hợp sẽ tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi người hoặc mỗi gia đình. Để xác định mức phù hợp, bạn nên cân nhắc đến mức độ ổn định của công việc, thu nhập hiện tại và tình hình sức khỏe của bản thân. Ngoài ra, nếu bạn đang chăm lo cho người thân hoặc có người phụ thuộc về tài chính, con số này có thể cần điều chỉnh tăng lên để đảm bảo an toàn trong những tình huống bất ngờ.

Nếu tình hình tài chính tốt, quỹ dự phòng chỉ cần khoảng 3-4 tháng chi phí thiết yếu. Nếu tình hình tài chính không ổn định, quỹ dự phòng ít nhất là 6 tháng chi phí thiết yếu và có thể cao hơn nữa, thậm chí là 12 tháng.

Quỹ dự phòng 3 tháng là mốc tối thiểu đủ để bạn:

• Tìm công việc mới nếu thất nghiệp
• Ổn định tinh thần khi đời sống xáo trộn
• Đủ sống mà không phải vay mượn, nợ nần

Giả sử bạn đang tiêu khoảng 10 triệu đồng/tháng cho nhu cầu cá nhân và gia đình, thì quỹ khẩn cấp nên có ít nhất 30 triệu đồng – chỉ để phòng rủi ro, không phải để tiêu pha.

Nếu có thể tích lũy được 6 tháng (60 triệu trở lên), bạn sẽ ở trong trạng thái thực sự an toàn tài chính, ít nhất trong ngắn hạn.

“Lương thấp sao tiết kiệm nổi?” – Hãy bắt đầu nhỏ nhưng đều

Chị Hồng Nhung (30 tuổi, nhân viên văn phòng tại TP.HCM) từng nghĩ lương hơn 8 triệu chỉ đủ tiêu, không cách nào để dành. Nhưng khi quyết tâm xây quỹ khẩn cấp, chị đã:

• Trích 10% lương mỗi tháng ngay sau khi nhận lương, gửi vào tài khoản tiết kiệm riêng không có thẻ ATM.
• Giảm dần các khoản “chi linh tinh” như trà sữa, đặt đồ ăn ngoài, mua mỹ phẩm không dùng hết.
• Dọn tủ, bán đồ cũ – riêng tháng đầu đã gom được gần 2 triệu.

Sau gần 10 tháng, chị đã để dành được hơn 25 triệu – một con số đủ để chị cảm thấy “an toàn” khi nghĩ đến việc đổi việc, nghỉ ngơi, hoặc hỗ trợ gia đình nếu cần.

Những mẹo giúp phụ nữ tích lũy quỹ khẩn cấp dễ hơn

Tách tài khoản tiết kiệm ngay từ đầu, xem như tiền “không tồn tại” để không xài nhầm.

Ghi lại chi tiêu hằng ngày – chỉ cần dùng ứng dụng miễn phí hoặc Google Sheets để biết mình đang tiêu hao tiền vào đâu.

Chọn 1 tháng “tối giản hóa” chi tiêu: thử thách bản thân sống chỉ với nhu cầu tối thiểu trong 1 tháng để tăng tốc tiết kiệm.

Hạn chế trả góp dài hạn, đặc biệt với những món không thực sự cần (máy tính bảng, đồ hiệu…).

Tìm nguồn thu phụ nhỏ lẻ nếu có thể: viết lách, cộng tác online, bán đồ thủ công, v.v.

Đừng để bản thân rơi vào cảnh “không thể lựa chọn” chỉ vì thiếu tiền

Có tiền dự phòng không chỉ là “giữ cho chắc” – nó mang lại cảm giác bớt lo âu khi biến cố xảy đến, và giúp phụ nữ đưa ra những lựa chọn dứt khoát hơn, đặc biệt trong các tình huống liên quan đến hôn nhân, công việc, gia đình.

Khi biết mình có thể sống ổn trong vài tháng mà không cần nhờ cậy ai, bạn sẽ tự tin hơn khi đưa ra quyết định – và đó là nền tảng cho sự tự chủ thực sự.

Tiền không giải quyết được mọi vấn đề. Nhưng có tiền sẽ khiến bạn bình tĩnh hơn trước những rắc rối không ngờ tới. Vì vậy, nếu chưa bắt đầu, hãy dành tuần này để tính toán lại chi tiêu – và bắt đầu dành một khoản nhỏ cho chính mình, từ hôm nay.