Giải mã chiến lược truyền thông giúp Nhà tù Hỏa Lò từ 'địa ngục trần gian' thành điểm đến hấp dẫn

'Thay áo mới' cho không gian lịch sử

Nhà tù Hỏa Lò từng là cái tên gây ám ảnh, được ví như "địa ngục trần gian" - nơi giam cầm và tra tấn hàng ngàn chiến sĩ, nhà hoạt động cách mạng của Việt Nam trong thời kỳ chống Pháp. Sau khi được giải phóng, Nhà tù Hỏa Lò trở thành di tích lịch sử quốc gia, mở cử đón khách tham quan từ năm 1997. Tuy nhiên, sự quan tâm của người dân và du khách chỉ thực sự bùng nổ từ khoảng những năm 2015 trở đi, khi Ban Quản lý Di tích áp dụng các chiến lược truyền thông sáng tạo.

Chuyên gia truyền thông Lương Thảo Nhi - Co-founder và COO của B-Rise Agency cho biết, di tích Nhà tù Hòa Lò từng đối mặt với thách thức trong việc thu hút khách tham quan, đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam. Theo số liệu ban quản lý di tích cung cấp, lượt khách thăm quan năm 2012 đạt trên 194K lượt. Tuy nhiên 80% trong số đó đều là người nước ngoài.

Trước thực trạng đó, Ban quản lý và đội ngũ truyền thông của Hòa Lò đã quyết định "thay áo mới" cho không gian lịch sử này, nhằm biến nơi đây thành điểm đến sống động, khơi gợi sự tò mò tìm về những dấu son quá khứ ở du khách, đặc biệt là thế hệ trẻ.

"Những năm trở lại đây, sự xuất hiện của những cái tên như Độ Nước, Sử Talk, Việt Nam Sử Ký... cùng hàng ngàn, hàng triệu lượt view, lượt tương tác trên MXH cho thấy ngày càng có nhiều bạn trẻ say mê trong việc khơi dậy và tìm hiểu về các giá trị lịch sử.

Đây vừa là cơ hội vàng để Hỏa Lò thu hút tệp khách hàng trẻ tuổi đầy tiềm năng, nhưng cũng đặt ra 'bài toán tiếp cận' không hề dễ dàng trong việc biến những nội dung lịch sử trở nên mới mẻ và lôi cuốn với thế hệ trẻ. Tuy nhiên, với tất cả nhiệt huyết và lòng tin yêu lịch sử nước nhà, đội ngũ Hỏa Lò đã tìm ra phương án có thể dung hòa yếu tố sáng tạo và tính chân thực, sâu sắc của các sự kiện", chuyên gia truyền thông nói thêm. 

Tận dụng tối đa sức mạnh của đa kênh

Phân tích chiến lược đa kênh của đội ngũ Hỏa Lò, chuyên gia truyền thông, Lương Thảo Nhi chia sẻ, website được xem là “viên gạch” đầu tiên trong chiến lược “số hóa” nội dung của ban quản lý di tích. Website này không chỉ cung cấp thông tin toàn diện về lịch sử, hiện vật, nhân vật và các sự kiện liên quan đến nhà tù mà còn hướng dẫn chi tiết về cách mua vé, lịch trình tour và thời gian mở cửa. 

Tuy nhiên, dấu ấn thành công nhất của đội ngũ truyền thông phải kể đến sự nổi lên như một hiện tượng của fanpage “Di tích Nhà tù Hỏa Lò - Hoa Lo Prison Relic". Fanpage này hoạt động như một “tủ sách lịch sử” sống động, chia thành hai nhóm nội dung chính: nhóm bài tri thức chuyên sâu với các tư liệu lịch sử được kiểm duyệt kỹ lưỡng và nhóm bài tương tác sử dụng ngôn ngữ trẻ trung, meme cùng những hình ảnh gần gũi để kể chuyện lịch sử một cách hóm hỉnh, thu hút. Những bài viết viral trên fanpage đã tạo hiệu ứng lan tỏa, khiến nhiều bạn trẻ rủ nhau đến tham quan để tự mình trải nghiệm không gian lịch sử độc đáo.

Bắt kịp xu hướng nội dung số, năm 2021, đội ngũ truyền thông của Hòa Lò đã cho ra mắt kênh phát thanh riêng với tên gọi “Time Travel” trên Spotify và Apple Podcasts. Với ba chương trình trưng bày trực tuyến nổi bật - “Thắp lửa yêu thương”, “Sắt - Son”, “Lời thề quyết tử” - kênh podcast đã tái hiện những câu chuyện lịch sử đầy cảm xúc về tình đồng chí, lòng yêu nước và ý chí bất khuất của các chiến sĩ cách mạng.

Sự kết hợp giữa giọng kể truyền cảm, hiệu ứng âm thanh chân thực và nội dung sâu sắc đã giúp “Time Travel” đạt được những thành tích ấn tượng: Top 2 bảng xếp hạng Podcast Spotify Việt Nam, Top 1 hạng mục lịch sử Apple Podcasts Việt Nam và Top 24 hạng mục lịch sử Apple Podcasts Singapore. Đây là minh chứng cho sức hút của cách kể chuyện lịch sử hiện đại, phù hợp với thói quen tiêu thụ nội dung của giới trẻ.

Tạo ra những trải nghiệm độc đáo

Để lịch sử không còn là những trang sách khô khan, Nhà tù Hỏa Lò đã đầu tư mạnh mẽ vào các trải nghiệm thực tế. Từ năm 2019, hệ thống thuyết minh tự động được triển khai, cho phép du khách tự khám phá 35 câu chuyện lịch sử qua thiết bị cá nhân, mang lại sự linh hoạt và cá nhân hóa trải nghiệm.

Các tour đêm “Đêm thiêng liêng” tổ chức vào tối thứ Bảy và Chủ Nhật hàng tuần, với sự kết hợp của ánh sáng, âm thanh và hoạt cảnh tái hiện đã biến di tích thành một “sân khấu lịch sử” sống động. Tại đây, những câu chuyện về sự hy sinh, tình yêu,và ý chí kiên cường của các chiến sĩ được tái hiện chân thực, đưa du khách “xuyên không” về những trang sử oanh liệt.

Không dừng lại đó, Nhà tù Hỏa Lò còn mở rộng trải nghiệm qua “Không gian trưng bày online”, nơi lịch sử được tái hiện qua hình ảnh và âm thanh, giúp du khách từ khắp nơi trên thế giới có thể khám phá di tích mà không cần đến trực tiếp. Những nỗ lực này đã phá bỏ rào cản không gian, đưa lịch sử Việt Nam vươn xa hơn.

Bên cạnh đó, sự tận tâm của Ban Quản lý Di tích cũng là yếu tố truyền thông giúp Hỏa Lò đến gần hơn với người dân và du khách. Chúng được thể hiện qua chính sách vé cho học sinh, sinh viên, người cao tuổi, người có công với cách mạng và người khuyết tật. Không chỉ vậy, sự tỉ mỉ trong từng khâu chuẩn bị, từ những chiếc ô che nắng mưa, tủ để đồ tiện lợi đến bảng dự báo thời tiết hữu ích, đã ghi điểm tuyệt đối trong lòng du khách ngay từ lần đầu tiên ghé thăm.

Những con số “biết nói” minh chứng cho thành công của chiến lược truyền thông Nhà tù Hỏa Lò. Năm 2023, di tích đón hơn 600.000 lượt khách tham quan, đạt doanh thu hơn 14 tỷ đồng. Fanpage và podcast của di tích liên tục đạt các cột mốc ấn tượng, trở thành hình mẫu cho các di tích lịch sử khác trong việc kết nối với thế hệ trẻ. 

"Thành công của Nhà tù Hỏa Lò là bài học quý giá về việc dung hòa giữa tính chân thực và sự sáng tạo trong truyền thông lịch sử. Bằng cách đặt mình vào tâm thế của người trẻ, Hỏa Lò đã biến những câu chuyện quá khứ thành nguồn cảm hứng sống động, khơi dậy lòng tự hào dân tộc và lan tỏa giá trị hòa bình đến mọi thế hệ. Di tích này không chỉ là nơi lưu giữ ký ức, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của truyền thông trong việc làm sống lại lịch sử trong thời đại số", chuyên gia nhấn mạnh.