Đề xuất mọi khách hàng được mua điện tái tạo không qua EVN, Bộ Công Thương nói gì?

Bộ Công Thương nói gì?

Mới đây, Bộ Công Thương vừa hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện với khách hàng sử dụng điện lớn (DPPA). Trong đó, cho phép các nhà máy điện gió, điện mặt trời được phép bán trực tiếp cho khách hàng thông qua đường dây riêng hoặc lưới quốc gia.

Theo quy định tại dự thảo Nghị định này, Bộ Công Thương định hướng, nguồn cung ứng là các nhà máy năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) công suất trên 10 MW nếu nối lưới hoặc không giới hạn công suất nếu qua đường dây riêng.

Liên quan đến quy định này, Sở Công Thương Yên Bái đề nghị Bộ Công Thương làm rõ hơn với các khách hàng sử dụng điện thấp hơn mức quy định sử dụng điện lớn sẽ được mua điện trực tiếp như thế nào, nhất là một số nơi tập trung nhiều các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp nhỏ, các cơ sở nằm ngoài khu, cụm công nghiệp…

Trong khi đó, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đề nghị, với mua bán điện trực tiếp qua đường dây riêng, tác động đến hệ thống điện quốc gia không đáng kể. Do đó, VCCI đề nghị mở rộng cho mọi khách hàng có nhu cầu tham gia, thay vì giới hạn vào nhóm khách hàng sử dụng điện lớn.

Theo Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC), việc sớm ban hành cơ chế DPPA là vô cùng cấp thiết đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trong đó có các công ty Hoa Kỳ.

Vì vậy, các doanh nghiệp Hoa Kỳ tha thiết khuyến nghị Bộ Công Thương nhanh chóng hoàn thành các thủ tục liên quan để Nghị định này được ban hành sớm nhất có thể.

Về mặt nguyên tắc, USABC nhấn mạnh DPPA cần tạo độ mở và linh hoạt cho các bên tham gia, tránh đưa vào các yêu cầu kĩ thuật quá chi tiết gây ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực tế.

"Bên mua nên được trao quyền tự thương thảo đối với hầu hết các điều khoản trong hợp đồng mua bán. Xác định chi phí lưới điện được hạch toán rõ ràng trong một khoảng thời gian xác định" - USABC đề nghị. 

Tuy nhiên, Bộ Công Thương phản hồi, với các khách hàng sử dụng điện thấp hơn mức quy định sử dụng điện lớn sẽ không thuộc đối tượng áp dụng của Nghị định này.

Theo Bộ Công Thương, sản lượng trung bình hàng tháng đã có trong định nghĩa khách hàng sử dụng điện lớn (hiện tại khách hàng sử dụng điện lớn lưới điện phân phối đang được định nghĩa khoản 17 Điều 3 Thông tư số 39/2015/TT-BCT có sản lượng từ 1.000.000 kWh/tháng trở lên. 

Tuy vậy, để mở rộng số lượng đối tượng khách hàng tham gia cơ chế, đơn vị này giảm mốc sản lượng tiêu thụ xuống mức tối thiểu 500.000 kWh/tháng.

Báo cáo đánh giá tác động của DPPA, Bộ Công Thương cho biết khảo sát cho thấy 24 dự án năng lượng tái tạo (công suất đặt 1.773 MW) mong muốn tham gia; 17 dự án (công suất đặt 2.836 MW) cân nhắc về điều kiện tham gia, khả năng tìm và ký hợp đồng với khách hàng và 26 dự án trả lời không có nhu cầu tham gia.

Về nhu cầu tham gia cơ chế DPPA của bên mua điện (khách hàng sử dụng điện là các tổ chức đang mua điện phục vụ cho mục đích sản xuất từ cấp điện áp từ 22 kV trở lên): Phiếu khảo sát đã gửi tới 41 khách hàng, trong đó có 20 khách hàng trả lời mong muốn tham gia cơ chế DPPA với tổng nhu cầu 996MW (ước tính). 

Cần nghiên cứu cơ chế giá, phí truyền tải

Cũng liên quan đến vấn đề này, Văn phòng Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ về tình hình xây dựng, trình ban hành và nội dung chính của nghị định cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn (cơ chế DPPA); cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu; cơ chế phát triển các dự án điện sử dụng khí thiên nhiên và khí LNG.

Thường trực Chính phủ đánh giá việc xây dựng các văn bản trên có vai trò quan trọng, là cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển các nguồn điện, nhất là các nguồn điện sạch và bền vững.

Từ đó giúp huy động nguồn lực từ xã hội để phát triển nguồn điện, góp phần giảm áp lực phát triển nguồn điện lên Chính phủ và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Đồng thời, các cơ chế này góp phần làm cho thị trường điện lực trở nên công khai, minh bạch, cạnh tranh và lành mạnh hơn.

Mặc dù đã có nhiều văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện nhưng đến nay tiến độ triển khai xây dựng, trình ban hành các văn bản này còn chậm, chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội và nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.

Vì vậy, Thường trực Chính phủ đã có lưu ý cụ thể với từng nội dung chính sách đang được xây dựng.

Cụ thể, nghị định quy định cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn, cần nghiên cứu cơ chế giá, phí truyền tải và các chi phí phát sinh khác, đánh giá tác động đến các chủ thể, nhất là EVN. Bộ Công Thương được yêu cầu hoàn thiện hồ sơ gửi Chính phủ trước ngày 15-5.

Với cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu và cơ chế phát triển các dự án điện sử dụng khí thiên nhiên và khí LNG, Thường trực Chính phủ đề nghị Bộ Công Thương bổ sung, làm rõ các nội dung chính sách, bảo đảm thực hiện đúng mục tiêu khuyến khích một cách thực chất, khả thi, tránh việc lợi dụng chính sách.

Cụ thể, đối với nghị định quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, Thường trực Chính phủ yêu cầu làm rõ nội hàm "tự sản, tự tiêu"; quy định rõ trách nhiệm của các bộ (Xây dựng, Công an, Công Thương…) trong việc quy định các thủ tục về phòng cháy chữa cháy, xây dựng, điều kiện kỹ thuật… để thực hiện được ngay.

Nghiên cứu kỹ và đưa chính sách phải khuyến khích đầu tư cho loại hình sản xuất nguồn điện này. Quy định việc tích điện cụ thể để nguồn tự sản, tự tiêu nhưng sử dụng không hết được bán thế nào? Giá bán trên nguyên tắc nào và nên khuyến khích bán nhưng có điều kiện…

Đối với nghị định quy định cơ chế phát triển các dự án điện sử dụng khí thiên nhiên và khí LNG, Thường trực Chính phủ đề nghị xác định rõ vai trò của Nhà nước, doanh nghiệp nhà nước trong đầu tư xây dựng và cung cấp hạ tầng dùng chung cho sản xuất, nhập khẩu, lưu trữ, phân phối khí và tác động của các chính sách, nhất là với giá và sản lượng…

Hai dự thảo nghị định này được yêu cầu hoàn thiện trình Chính phủ trong tháng 5. Phó thủ tướng Trần Hồng Hà được giao chỉ đạo Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan thực hiện chỉ đạo của Thường trực Chính phủ.