Sai lầm tai hại khi xử lý nạn nhân bị chó cắn

Đập chó sau khi cắn chủ

Theo thông tin từ Khoa Nhiễm khuẩn Tổng hợp, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, đơn vị vừa tiếp nhận bệnh nhân nữ (72 tuổi, Hưng Yên) trong tình trạng sốt cao, rét run, nghiến răng. Vết thương bị chó cắn vẫn sưng, tấy, phù nề tại chỗ. Bệnh nhân bị chó nhà cắn vào cẳng chân phải 2-3 cm vào ngày mùng 4 Tết. Con chó này cũng đã cắn rất nhiều người, gia đình thấy vậy liền đập chết con chó.

Sau khi bị chó cắn gây tổn thương sâu, bà được gia đình sát khuẩn, xử lý vết thương, sau đó đưa đi tiêm phòng dại ngay. Thế nhưng, 10 ngày sau vết thương vẫn không lành, còn tình trạng viêm tấy, nhiễm trùng, sốt, gia đình liền đưa bà đến bệnh viện.

BS. Lê Văn Thiệu - Khoa Nhiễm khuẩn Tổng hợp, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, tình trạng bệnh nhân sốt, rét run theo chẩn đoán ban đầu đã không còn là nhiễm trùng tại chỗ, mà có thể đã lan rộng hơn. Từ đó gây nên tình trạng nhiễm trùng ngược vào máu, gây ra nhiễm khuẩn huyết. Hiện tại, bệnh nhân chưa phát hiện mắc bệnh dại, bệnh nhân đang được xử lý sốt, cùng với đó là theo dõi viêm mô bào tại chỗ.

Khi bị chó cắn, ngoài theo dõi bệnh dại, còn cần phải theo dõi nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn xuất phát từ răng chó, khiến bệnh nhân viêm nhiễm nhiều loại vi khuẩn tại vị trí bị cắn. BS. Thiệu nhấn mạnh, tuy đến thời điểm hiện tại chưa phát hiện bệnh nhân mắc bệnh dại. Tuy nhiên việc theo dõi tình trạng nhiễm virus dại của bệnh nhân gặp khó khăn, do gia đình đã đập chết chó ngay sau đó khiến công tác theo dõi tình trạng bệnh có cản trở.

Một con chó mắc bệnh dại cắn người, thời gian phát bệnh cho đến khi chết sẽ dao động từ 1 - 7 ngày. Do đó, bác sĩ khuyến cáo các gia đình có người thân bị chó cắn không nên có hành động nóng vội như trên. Cần theo dõi tình hình sức khoẻ con chó cắn người để tiện cho quá trình điều trị và theo dõi tình hình bệnh của người thân.

Không tiêm phòng dại sau khi bị chó cắn

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Gia Lai vừa ghi nhận một cháu bé 11 tuổi tử vong do bệnh dại sau 2 tháng bị chó cắn. Vào khoảng tháng 12/2023, cháu nhỏ 10 tuổi bị con chó gia đình nuôi cắn vào ngón tay cái bàn tay trái. Gia đình đã đưa cháu đến phòng khám tư nhân tại xã Ia Hlốp để xử lý vết thương. Nhân viên y tế cũng tư vấn cho người nhà đưa bệnh nhân đi tiêm phòng bệnh dại nhưng gia đình không đưa đi tiêm phòng dại và huyết thanh kháng dại.

Ngày 23/2, cháu có biểu hiện đau đầu, sốt, sợ nước, sợ gió, không ăn uống được. Ở nhà cháu không sử dụng thuốc gì. Khoảng 20h cùng ngày, gia đình đưa bệnh nhi đến khám ở cơ sở y tế tư nhân tại xã Ia Hlốp và được hướng dẫn đưa bệnh nhi đến Trung tâm Y tế huyện Chư Sê để khám và điều trị. Đến 21h cùng ngày, bệnh nhi vào Trung tâm Y tế huyện Chư Sê sau đó được chuyển lên Bệnh viện Nhi Gia Lai để tiếp tục điều trị.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng tỉnh, tiếp xúc được, người mệt, nuốt khó, sợ nước, sợ gió, đau đầu, ăn uống kém kèm nôn ói… và được theo dõi dại lên cơn/nhiễm trùng đường ruột. Tối cùng ngày, bệnh nhi đã tử vong tại gia đình.

Khuyến cáo sau khi bị chó cắn

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) bệnh dại là bệnh nhiễm virus cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm virus dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại, hoặc có thể bị nhiễm qua đường tiếp xúc như hít phải khí dung hoặc ghép tổ chức mới bị nhiễm vi rút dại. Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và người đều dẫn đến tử vong.

Không phải tất người bị súc vật cắn đều bị dại. Nguy cơ nhiễm dại phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm con vật có bị dại hay không, lượng virus trong nước bọt của con vật nhiều hay ít, vết thương nông hay sâu, có vệ sinh sát khuẩn vị trí tổn thương kịp thời ngay sau khi bị chó cắn hay không…

Khi bị chó, mèo hoặc động vật hoang dại cắn hoặc gây tổn thương, cần nhanh chóng đưa nạn nhân tới các cơ sở y tế để được tư vấn, hướng dẫn dự phòng. Cần tuân thủ các biện pháp dự phòng để có hiệu quả tốt nhất. Đặc biệt những vết cắn vào các vùng nguy hiểm như đầu, mặt, cổ cần phải hết sức lưu ý.

Dự phòng dại bằng huyết thanh và vaccine là giải pháp duy nhất và hiệu quả nhất để bảo vệ tính mạng của người bệnh bị phơi nhiễm. Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, huyết thanh kháng dại được tiêm càng sớm càng tốt vào ngày đầu sau khi bị cắn. Trường hợp không thể tiêm vào ngày đầu sau khi bị cắn thì tiêm trong vòng 7 ngày sau mũi vaccine đầu tiên. Tiêm vaccine phòng dại sớm với số liều tùy thuộc miễn dịch với dại đã có trước đó, tình trạng vết cắn và tình trạng con vật theo dõi được.

Việc tự ý điều trị bằng thuốc nam, hoặc đi lấy nọc, đắp lá cây… chưa được chứng minh có hiệu quả phòng bệnh, ngược lại có thể gây nguy hiểm, tạo điều kiện cho virus xâm nhập vào cơ thể nhanh chóng hơn hoặc gây ra các tình trạng nhiễm trùng cơ hội. Do đó, tuyệt đối không được chữa bằng các phương pháp dân gian này.