EVN đề xuất thí điểm giá điện hai thành phần, tính như giá cước điện thoại
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đề xuất sớm triển khai cơ chế giá điện hai thành phần, thực hiện thí điểm trong năm nay, trước khi triển khai rộng từ 2025.
Tại tọa đàm Tọa đàm trực tuyến “Chia sẻ trách nhiệm cung ứng điện cao điểm mùa khô 2024”, ông Võ Quang Lâm, Phó tổng giám đốc EVN cho biết tập đoàn này đang báo cáo Bộ Công Thương để sớm thí điểm các cơ chế giá điện hai thành phần trong năm nay, từ đó có thể triển khai diện rộng trong năm 2025 và các năm tiếp theo, theo Người lao động.
Ông cho rằng, việc triển khai thí điểm cơ chế giá điện 2 thành phần, tính theo công suất và điện năng sẽ tạo ra sân chơi minh bạch, công bằng, hiệu quả hơn cho tất cả các bên, kể cả phía nhà máy điện, nguồn điện cũng như doanh nghiệp sử dụng điện và người dân, để tiến tới thị trường điện trong thời gian tới.
Về giá điện hai thành phần, ông Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch Hội thẩm định giá Việt Nam, cho biết rằng nhiều nước trên thế giới đã áp dụng, chủ yếu cho khách hàng sản xuất kinh doanh, có nơi áp dụng cho điện sinh hoạt. Giá điện 2 thành phần bao gồm giá điện theo công suất và điện năng.
Trong khi đó, Việt Nam đang áp dụng biểu giá điện một thành phần, tức biểu giá điện tính theo điện năng. Biểu giá điện một thành phần theo điện năng chủ yếu bù đắp chi phí biến đổi về nguyên vật liệu, còn giá điện hai thành phần còn bao gồm chi phí cố định như chi phí khấu hao tài sản, chi phí sửa chữa, chi phí tiền lương...
Vì vậy, ông Thỏa cho rằng biểu giá điện một thành phần không phản ánh hết tác động gây ra đối với sản xuất điện. Trong khi đó, biểu giá điện hai thành phần phản ánh đầy đủ chi phí đầu tư và chi phí vận hành.
Việc áp dụng cách tính này sẽ mang lại nhiều lợi ích. Đó là việc giúp người dùng điện điều chỉnh hành vi sử dụng điện cho hiệu quả. Từ đó góp phần khuyến khích khách hàng sử dụng điện thực hiện có hiệu quả, nâng cao hiệu số phụ tải, tiết kiệm lượng điện tiêu thụ.
Cũng liên quan đến vấn đề giá điện hai thành phần, theo Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Nguyễn Minh Đức, Ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ giá điện 2 thành phần nôm na giống với giá cước điện thoại cố định, tức là một số tiền cố định gọi là tiền thuê bao hàng tháng, dù không nghe gọi gì, gọi là giá công suất. Phần thứ hai là tính trên lượng điện năng tiêu thụ, gọi là giá điện năng.
Theo ông Đức, cơ chế biểu giá điện 2 thành phần phản ánh chính xác chi phí phải bỏ ra để phục vụ mỗi khách hàng, là chi phí đường dây, trạm biến áp và chi phí điện năng.
Theo phân tích của ông Đức, hai khách hàng sử dụng điện là một nhà hàng và một nhà máy. Nhà máy hoạt động đều đều 24/24 giờ, điện năng tiêu thụ ổn định. Nhà hàng chỉ sử dụng điện mạnh vào bữa trưa và bữa tối.
"Nếu sản lượng điện hai bên dùng như nhau thì công suất cực đại của nhà hàng lớn hơn, như vậy đường dây, trạm biến áp phải chuẩn bị công suất lớn hơn, chi phí lớn hơn" - ông Đức nói.
Về tác động của cơ chế giá điện hai thành phần, theo ông Đức, sẽ giảm việc bù chéo giữa các khách hàng, trong khi đó bù chéo là một vấn đề mà nhiều người quan tâm. Theo ông Nguyễn Minh Đức, giá điện hai thành phần không phải là một đề xuất mới. Bởi từ năm 2013, Chính phủ đã yêu cầu áp dụng cơ chế này và giao Bộ Công Thương chuẩn bị lộ trình áp dụng để Thủ tướng phê duyệt.
