Xu hướng kết hợp giữa du lịch sinh thái và du lịch nông nghiệp

Du lịch sinh thái nông nghiệp xu hướng phát triển bền vững

Theo Tiến sĩ Hồ Minh Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thị trường và Truyền thông Quốc tế, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam, hiện nay, du lịch sinh thái nông nghiệp đã trở thành một xu hướng phát triển phổ biến, hướng đến trách nhiệm xã hội và lối sống thân thiện với môi trường.

Mô hình này không chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí mà còn tạo điều kiện cho du khách trải nghiệm cuộc sống nông thôn, khám phá quá trình sản xuất nông nghiệp và tận hưởng không gian xanh. Đây cũng là cơ hội để nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp thông qua du lịch, từ đó thúc đẩy tiêu thụ và phát triển nông nghiệp bền vững.

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã khai thác thành công du lịch sinh thái nông nghiệp, kết hợp với các yếu tố văn hóa địa phương, từ đó tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn. Tại các quốc gia như Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản và Thái Lan, mô hình du lịch nông nghiệp đã mang lại giá trị gia tăng không chỉ cho nông nghiệp mà còn cho ngành du lịch.

Theo ông Sơn, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch nông nghiệp, nhờ vào tỷ lệ dân số sống ở khu vực nông thôn cao và cảnh quan thiên nhiên phong phú, văn hóa lịch sử lâu đời. Trong những năm gần đây, du khách cả trong và ngoài nước ngày càng quan tâm đến việc trải nghiệm cuộc sống nông thôn, tìm hiểu về các làng nghề, tham gia các hoạt động sản xuất nông nghiệp như trồng lúa, bắt cá và cưỡi trâu bò.

Các sản phẩm du lịch nông nghiệp như tour tham quan làng rau Trà Quế (Quảng Nam), du lịch miệt vườn sông nước Cửu Long, hay du lịch ruộng bậc thang ở vùng cao phía Bắc đã thu hút đông đảo du khách. Những tour này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương mà còn góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa, thúc đẩy phát triển bền vững.

Ngoài ra, theo ông Sơn, không gian tổ chức các hoạt động du lịch nông nghiệp như trang trại, đồng ruộng, làng quê, thôn bản và làng chài là những điểm đến mang giá trị văn hóa và cảnh quan đặc trưng.

Các yếu tố như lễ hội, làng nghề truyền thống, ẩm thực địa phương và các sản vật đặc trưng luôn là điểm thu hút du khách. Việc phát triển du lịch nông nghiệp không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử.

"Để mô hình du lịch nông nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn, cần có sự hỗ trợ từ chính phủ về mặt pháp lý và chính sách. Việc xây dựng các tiêu chuẩn về chất lượng sản phẩm du lịch nông nghiệp, hỗ trợ tiếp cận vốn, công nghệ, và đầu tư hạ tầng là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững. Ngoài ra, việc đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng kế hoạch truyền thông thương hiệu và pháp lý cho các sản phẩm du lịch nông nghiệp cũng cần được chú trọng", ông Sơn chia sẻ. 

Cơ hội và thách thức việc phát triển du lịch sinh thái nông nghiệp 

Du lịch nông nghiệp và trang trại đang trở thành xu hướng phát triển toàn cầu, mang lại lợi ích không chỉ cho ngành du lịch mà còn cho nông dân, cộng đồng và môi trường.

Sự kết hợp giữa hai lĩnh vực này là một giải pháp hiệu quả để phát triển kinh tế bền vững, đồng thời tạo cơ hội kết nối giữa du khách và nông dân. Việc xây dựng khung pháp lý cho phát triển du lịch nông nghiệp là yếu tố quan trọng để mô hình này có thể phát triển mạnh mẽ và bền vững trong tương lai.

Tuy nhiên, theo GS.TS Bùi Quang Hải, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Đào tạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, loại hình du lịch này vẫn chưa phát huy hết tiềm năng do còn nhiều hạn chế trong quy hoạch và phát triển.

Hiện tại, chưa có các văn bản pháp luật riêng hoặc giải pháp ưu tiên cụ thể để thúc đẩy loại hình du lịch này. Nhiều mô hình phát triển du lịch vẫn còn tự phát, manh mún, dịch vụ thiếu chuyên nghiệp và không đồng đều về chất lượng.

Để giải quyết vấn đề này, GS.TS Bùi Quang Hải cho rằng, các địa phương cần rà soát, đánh giá lại các tài nguyên du lịch và tiềm năng phát triển du lịch nông nghiệp. Việc sử dụng quỹ đất và đầu tư hạ tầng cần được quy hoạch phù hợp, đồng thời kết nối các điểm đến theo hướng liên tỉnh và liên vùng, nhằm tối ưu hóa hiệu quả phát triển du lịch.

Còn theo ThS.LS Đặng Thị Ngọc Hạnh, Trưởng Đoàn Luật sư tỉnh Thừa Thiên – Huế,  với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và bản sắc văn hóa lâu đời, nông thôn Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái. Trong bối cảnh diện tích đất nông nghiệp đang bị thu hẹp và hoạt động sản xuất khó đạt được giá trị gia tăng cao, việc phát triển du lịch sinh thái kết hợp nông nghiệp là một hướng đi tất yếu.

Tuy nhiên, bà Ngọc Hạnh cũng chỉ ra một thách thức lớn trong việc phát triển du lịch nông nghiệp là các yêu cầu về hạ tầng và công trình phụ trợ. Các khu vực du lịch cần phải có đường đi, bãi đỗ xe, khu trưng bày, nhà vệ sinh và trạm dừng nghỉ để đảm bảo tiện nghi cho du khách. Đây là một trong những nút thắt cần giải quyết để mô hình du lịch này có thể phát triển mạnh mẽ và bền vững.

ThS.LS Đặng Thị Ngọc Hạnh nhấn mạnh rằng các cơ quan quản lý cần nghiên cứu và ban hành các chính sách pháp lý đặc thù, bao gồm quy hoạch đất đai, xây dựng hạ tầng và bảo vệ môi trường. Các vấn đề liên quan đến quyền lợi của các bên tham gia, an toàn cho du khách và phát triển du lịch nông nghiệp cần phải được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật.

Ngoài ra, cần kêu gọi sự hỗ trợ từ nhà nước thông qua các chính sách về thuế, tín dụng và đào tạo nguồn nhân lực. Điều này không chỉ giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và người dân tham gia vào mô hình du lịch sinh thái nông nghiệp, mà còn tạo động lực phát triển bền vững cho loại hình này.

Ngoài ra, để khuyến khích du lịch sinh thái nông nghiệp phát triển bền vững, cần kết hợp giữa du lịch và sản xuất nông nghiệp để tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo. Các địa phương nên tận dụng nguồn lực sẵn có, bảo tồn văn hóa, phát triển du lịch cộng đồng và làng nghề. Đồng thời, việc cải thiện hạ tầng như giao thông, điện, nước cũng là yếu tố quan trọng.

"Bảo vệ môi trường là một khía cạnh không thể thiếu trong phát triển du lịch nông nghiệp. Việc xây dựng các khu du lịch phải gắn liền với thiên nhiên và áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường để đảm bảo sự phát triển bền vững. Đây không chỉ là xu hướng toàn cầu mà còn là nhiệm vụ quan trọng của ngành du lịch Việt Nam trong những năm tới", bà Hạnh chia sẻ. 

Du lịch sinh thái nông nghiệp có tiềm năng lớn trong việc phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa nông thôn. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả mô hình này, cần có sự quan tâm đầu tư từ các cơ quan quản lý và chính sách pháp lý rõ ràng.

Với sự hỗ trợ từ nhà nước và sự tham gia tích cực của cộng đồng, du lịch sinh thái nông nghiệp sẽ trở thành một hướng đi bền vững, mang lại lợi ích cho cả ngành du lịch và nông nghiệp trong tương lai.