Giải đáp: Cách tính thời gian quan hệ an toàn không dính bầu

Tìm hiểu về chu kỳ kinh nguyệt

Thời gian quan hệ an toàn không dính bầu được tính như thế nào? Muốn tránh thai bằng phương pháp này, trước tiên chị em cần nắm được chu kỳ kinh nguyệt của mình.

Chu kỳ kinh của phụ nữ bao gồm 4 giai đoạn:

Giai đoạn hành kinh: Lớp niêm mạc tử cung bị bong ra qua âm đạo, gây ra hiện tượng chảy máu kinh và thường kéo dài trong khoảng 3 - 5 ngày.

Giai đoạn nang trứng: Bắt đầu từ ngày đầu tiên của kỳ kinh và kết thúc bằng sự rụng trứng. Tuyến yên tiết ra hormone kích thích nang trứng và trong mỗi nang trứng, chỉ có một trứng phát triển thành trứng trưởng thành.

Giai đoạn rụng trứng: Sự gia tăng nồng độ estrogen trong cơ thể kích hoạt trứng rụng, và trứng được phóng vào ống dẫn trứng để di chuyển đến tử cung. Trứng thường chỉ tồn tại được trong 24 giờ sau khi rụng.

Giai đoạn hoàng thể: Nang trứng bị vỡ biến đổi thành hoàng thể trong 2 tuần kế tiếp, bắt đầu giải phóng progesterone và estrogen để làm dày niêm mạc tử cung, đồng thời chờ trứng được thụ tinh đến làm tổ. Khi trứng không được thụ tinh, hoàng thể teo lại, nồng độ progesterone giảm. Lúc này, niêm mạc tử cung bong ra kết hợp với máu và dịch nhầy tạo thành kinh nguyệt.

Cách tính thời gian quan hệ an toàn không dính bầu

Có 2 cách tính thời gian quan hệ an toàn không dính bầu như sau:

Tính theo lịch

Bước 1: Chị em cần theo dõi và ghi lại các ngày trong mỗi chu kỳ kinh, ít nhất 6 tháng. Ngày đầu tiên ra kinh hàng tháng được xem là ngày thứ nhất. Việc này không chỉ tránh thai hiệu quả mà còn giúp kiểm tra sức khỏe sinh sản.

Bước 2: Áp dụng công thức tính ngày rụng trứng để xác định khoảng thời gian nguy hiểm trong chu kỳ kinh nguyệt. Đầu tiên, lấy ngày của chu kỳ kinh nguyệt ngắn nhất trừ đi 18. Ví dụ, nếu chu kỳ kinh nguyệt ngắn nhất là 26 ngày, thì tính 26 - 18 = 8. Từ đó, khả năng thụ thai sẽ cao hơn từ ngày thứ 8 trở đi.

Tiếp theo, lấy ngày dài nhất của chu kỳ kinh nguyệt trừ đi 11. Ví dụ, nếu khoảng cách giữa các kỳ kinh nguyệt dài nhất là 30 ngày, thì tính 30 - 11 = 19 ngày. Từ đó, thời điểm nguy hiểm được tính từ ngày thứ 8 đến ngày thứ 19 của chu kỳ kinh nguyệt.

Nếu có khoảng cách giữa các kỳ kinh nguyệt dài nhất và ngắn nhất lần lượt là 31 và 26 ngày, thì khoảng thời gian dễ có thai là từ ngày thứ 8 đến ngày thứ 21. Trừ những ngày này ra là ngày an toàn để tránh thai.

Để đảm bảo chắc chắn không có thai, chị em nên lùi đi 3 ngày từ ngày đầu có khả năng có thai của chu kỳ. Ví dụ, nếu ngày thứ 8 trở đi là ngày nguy hiểm, lùi đi 3 ngày sẽ là 8 - 3 = 5, phụ nữ nên kiêng quan hệ từ ngày thứ 5 để đảm bảo độ an toàn cao hơn.

Đồng thời, nên cộng thêm 3 ngày sau ngày cuối cùng có khả năng có thai trong chu kỳ. Ví dụ, từ ngày thứ 21 + 3 = 24 sẽ đảm bảo tránh thai cao hơn. Tuy nhiên, phương pháp tính lịch không đảm bảo độ chính xác cao trong việc tránh thai. Vì vậy, muốn đạt hiệu quả tối ưu hơn nên sử dụng các biện pháp tránh thai khác hoặc tham vấn ý kiến bác sĩ.

Tính theo ngày chuẩn

Phương pháp ngày chuẩn là một trong những cách tránh thai tự nhiên, dựa trên việc tính toán các ngày có khả năng cao hoặc thấp để thụ tinh xảy ra trong chu kỳ kinh nguyệt. Phương pháp này chỉ phù hợp cho những chị em có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn từ 26 - 32 ngày.

Các bước thực hiện phương pháp ngày chuẩn như sau:

Ghi nhận các ngày trong chu kỳ kinh nguyệt trong ít nhất 6 tháng, để xác định độ dài chu kỳ và ngày bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt (ngày thứ nhất).

Tính toán khoảng ngày nguy hiểm trong chu kỳ là lấy khoảng ngày của chu kỳ kinh nguyệt ngắn nhất trừ đi 18, và lấy khoảng ngày dài nhất trừ đi 11. Ví dụ, nếu chu kỳ kinh nguyệt ngắn nhất là 26 ngày, thì khoảng ngày nguy hiểm sẽ là từ ngày 8 đến ngày 19 của chu kỳ.

Trong khoảng ngày nguy hiểm này, hạn chế quan hệ tình dục hoặc sử dụng biện pháp tránh thai an toàn khác để đảm bảo không có quá trình thụ tinh xảy ra.

Nếu muốn đảm bảo an toàn hơn, có thể lùi thêm 3 ngày từ ngày đầu tiên có nguy cơ thụ tinh và cộng thêm 3 ngày, sau ngày cuối cùng có nguy cơ thụ tinh để tăng thêm khoảng thời gian an toàn.

Một số cách quan hệ an toàn tránh thai hiệu quả

Bên cạnh xác định thời gian quan hệ an toàn không dính bầu, chị em nên tìm hiểu thêm một số cách quan hệ tránh thai hiệu quả khác:

Sử dụng bao cao su

Bao cao su là một trong những phương pháp tránh thai hiệu quả nhất và cũng là cách hiện đại, phổ biến để ngăn ngừa tình trạng mang thai cũng như bảo vệ khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. 

Bao cao su có thể được sử dụng cho cả nam và nữ. Đối với nam giới, bao cao su được đặt lên dương vật trước khi quan hệ tình dục. Đối với nữ giới, có bao cao su được thiết kế đặc biệt để đặt trong âm đạo. Bao cao su ngăn tiếp xúc giữa tinh trùng và trứng, từ đó tránh quá trình thụ tinh xảy ra.

Dùng thuốc tránh thai hàng ngày

Đây là phương pháp tránh thai sử dụng hormone để ngăn ngừa quá trình rụng trứng. Thuốc tránh thai hàng ngày có thể là viên uống hoặc dạng que nhỏ đặt vào cổ tử cung. 

Thuốc tránh thai giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt, từ đó gây trở ngại cho tinh trùng vào tử cung và ngăn ngừa quá trình thụ tinh xảy ra. Hiện có hai loại thuốc tránh thai hàng ngày được sử dụng phổ biến:

Viên tránh thai kết hợp: Chứa cả estrogen và progestin, thường uống mỗi ngày trong 21 ngày, sau đó nghỉ 7 ngày trước khi bắt đầu gói mới. Thuốc này làm giảm khả năng rụng trứng và đặc nhầy cổ tử cung, từ đó ngăn ngừa quá trình thụ tinh.

Viên tránh thai chỉ chứa progestin (mini-pill): Uống mỗi ngày, vào cùng một giờ mà không cần nghỉ. Mini-pill thường làm mỏng niêm mạc tử cung, làm đặc nhầy cổ tử cung và giảm khả năng di chuyển của tinh trùng.

Ngoài việc ngăn ngừa quá trình rụng trứng và thụ tinh, thuốc tránh thai hàng ngày còn giúp giảm các triệu chứng gây đau đớn trong chu kỳ kinh nguyệt như đau bụng, đau lưng. Đồng thời, giảm mụn trứng cá và giúp kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt.

Đặt vòng tránh thai

Vòng tránh thai còn được gọi là vòng IUD, đây là một thiết bị nhỏ được đặt vào tử cung để ngăn tinh trùng gặp trứng và thụ tinh. 

Vòng tránh thai không chứa hormone (Copper IUD): Vòng không chứa hormone thường được làm bằng đồng và chất liệu không gây dị ứng. Vòng này tạo môi trường có đồng trong tử cung, làm cho tinh trùng không thể sống và di chuyển trong tử cung. Ngoài việc tránh thai, vòng Copper IUD cũng có thể làm giảm lượng kinh nguyệt và không ảnh hưởng đến cân nặng.

Vòng tránh thai chứa hormone (Hormonal IUD): Vòng chứa hormone sẽ có progestin. Hormonal IUD giải phóng hormone progestin một cách chậm rãi và ổn định vào tử cung, làm mỏng niêm mạc tử cung, làm đặc nhầy cổ tử cung và gây trở ngại quá trình di chuyển của tinh trùng. 

Vòng tránh thai là phương pháp tránh thai dài hạn, có thể duy trì tác dụng từ 3-10 năm (tùy theo loại vòng). Phụ nữ không cần nhớ dùng mỗi ngày như các loại thuốc tránh thai thông thường. Tuy nhiên, việc đặt vòng tránh thai cần được thực hiện bởi chuyên gia y tế và nên kiểm tra định kỳ để đảm bảo tính hiệu quả, an toàn của phương pháp này.

Dùng miếng dán tránh thai

Miếng dán tránh thai (Contraceptive Patch) có hình chữ nhật, mỏng và bám vào da, thường đặt trên cơ thể như vai, hông, lưng hoặc cẳng chân. Miếng này chứa hai hormone là estrogen và progestin, được giải phóng qua da vào cơ thể của phụ nữ.

Cơ chế hoạt động của miếng dán tránh thai tương tự như thuốc tránh thai hàng ngày. Hormone estrogen và progestin ngăn ngừa quá trình rụng trứng của chị em. Đồng thời, làm trở ngại quá trình tinh trùng vào tử cung, và thay đổi tính chất của nhầy cổ tử cung để ngăn tinh trùng tiếp cận trứng.

Miếng dán tránh thai có thời gian hoạt động trong vòng một tháng. Sau đó, phụ nữ cần tháo ra và nghỉ khoảng một tuần trước khi dán miếng mới vào vị trí khác trên cơ thể. Việc thay miếng mới được thực hiện định kỳ sau mỗi vòng kinh, để đảm bảo tính hiệu quả của phương pháp tránh thai này.

Miếng dán tránh thai là phương pháp tiện lợi, không yêu cầu phải nhớ uống hàng ngày như thuốc tránh thai. Tuy nhiên, cũng như tất cả phương pháp tránh thai dựa trên hormone, miếng dán cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, đau ngực, thay đổi tâm trạng hoặc nhạy cảm với ánh sáng. Do đó, việc sử dụng miếng dán tránh thai nên được thảo luận và hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Xuất tinh ngoài âm đạo

Xuất tinh ngoài âm đạo cũng là phương pháp tránh thai được nhiều người áp dụng, song đây không phải là cách an toàn và đáng tin cậy. Dù làm cho tinh trùng không vào được âm đạo bằng cách xuất tinh ra bên ngoài cơ thể, nhưng vẫn có tinh trùng tiếp xúc với âm đạo. Những tinh trùng này có thể tiếp tục di chuyển và gặp trứng, dẫn đến quá trình thụ tinh và mang thai xảy ra.

Ngoài ra, phương pháp xuất tinh ngoài âm đạo không bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục như HIV, giang mai, syphilis, herpes và nhiều bệnh tình dục khác. 

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa mang thai và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nên sử dụng các phương pháp tránh thai đáng tin cậy và được khuyến nghị bởi chuyên gia y tế. Chẳng hạn như bao cao su, thuốc tránh thai, đặt vòng tránh thai hoặc miếng dán tránh thai.

Qua những thông tin được Tạp chí Tiếp thị và Gia đình vừa chia sẻ trên, hy vọng chị em đã biết được thời gian quan hệ an toàn không dính bầu. Hy vọng bài viết này có thể giúp ích được cho các bậc làm cha mẹ tránh thai an toàn, để không mang thai ngoài ý muốn và dừng lại ở 2 con để nuôi dạy tốt hơn.