Ngành bán lẻ thời trang Việt và 4 rào cản khiến thương hiệu khó bứt phá

Thị trường bán lẻ thời trang Việt đang trong giai đoạn biến đổi mạnh mẽ. Những mô hình kinh doanh mới liên tục xuất hiện, tư duy tiên phong dần hình thành, mở ra cơ hội phát triển lớn. Tuy vậy, các thương hiệu nội địa vẫn phải đối diện với nhiều thách thức.

Trong khuôn khổ chương trình “Vietnam Fashion Insights 2025” (VFI), đại diện 4 đơn vị bán lẻ tiên phong gồm: No Concept, The Viet Concept, The Dark Gallery và Rue Miche đã có những chia sẻ thú vị. Từ chính những chia sẻ của các nhà sáng lập này, bức tranh thực tế về bán lẻ thời trang Việt hiện lên rõ nét với 4 rào cản lớn mà toàn ngành cần vượt qua.

Thiếu định vị thương hiệu rõ ràng

Một trong những vấn đề cốt lõi là thiếu chiến lược định vị thương hiệu. Theo Lê Kim Thùy Trang (The Viet Concept), dù sản phẩm thủ công của Việt Nam sáng tạo và tinh xảo nhưng chưa có dấu ấn đặc trưng khiến khách hàng quốc tế dễ nhận diện.

Huy Nguyễn (The Dark Gallery) cho rằng điều này xuất phát từ việc ngành bán lẻ thời trang Việt chỉ mới hình thành rõ rệt trong 10-15 năm gần đây, chưa đủ thời gian và nền tảng để tạo dựng bản sắc.

Bùi Phan Anh (No Concept) bổ sung rằng khi thị trường trong nước còn dè dặt với trải nghiệm cao cấp, nhiều doanh nghiệp chưa dám đầu tư dài hạn. Hệ sinh thái hỗ trợ từ media ngành, agency cho tới showroom đều chưa phát triển đầy đủ, khiến thương hiệu khó mở rộng quy mô.

Aiden Trương (Rue Miche) lại nhìn từ khía cạnh chuỗi cung ứng: nhiều thương hiệu chưa đảm bảo được sản xuất ổn định. “Không phải thiếu khách, mà thiếu hàng để bán” - anh nói. Điều này cho thấy khoảng trống giữa sáng tạo và khả năng vận hành còn quá lớn.

Chuỗi cung ứng và logistics kém hiệu quả

Nếu nhân công giá rẻ từng là lợi thế sản xuất của Việt Nam thì chi phí logistics lại đang trở thành điểm nghẽn. Lê Kim Thùy Trang nhận định: “Chi phí nhân công thấp mà dịch vụ logistics nội địa vẫn đắt đỏ và kém hiệu quả là một nghịch lý".

Từ khai báo hải quan, thời gian xử lý cho đến dịch vụ vận chuyển, tất cả đều ảnh hưởng đến trải nghiệm khách hàng quốc tế. The Viet Concept thậm chí phải lập kho riêng tại Dubai để giao hàng nhanh và ổn định cho thị trường Trung Đông - một giải pháp tình thế nhưng tốn kém.

Điều này cho thấy, nếu chuỗi cung ứng trong nước không được cải thiện, các thương hiệu Việt sẽ khó tận dụng lợi thế sẵn có và buộc phải tìm giải pháp “vòng ngoài”.

Nhân lực thiếu và chưa đạt chuẩn quốc tế

Cả 4 khách mời đều đồng thuận rằng nguồn nhân lực thời trang Việt đang thiếu hụt nghiêm trọng, cả về số lượng lẫn chất lượng.

Theo Bùi Phan Anh, nhân lực trong phân khúc cao cấp còn yếu, ngay cả vị trí bán hàng cũng hiếm người đáp ứng được yêu cầu. Anh cho rằng, một nhân viên bán lẻ luxury không chỉ biết bán sản phẩm, mà còn cần vốn hiểu biết về golf, rượu vang hay nghệ thuật để tạo trải nghiệm đúng chuẩn.

Huy Nguyễn đánh giá điểm mạnh của thế hệ trẻ là nhiệt huyết nhưng điểm yếu là thiếu nền tảng giáo dục chuyên sâu. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của một hệ thống đào tạo thời trang trong nước vừa chuẩn hóa, vừa thực tiễn.

Trong khi đó, Aiden Trương chỉ ra sự thiếu hụt nhân sự về visual merchandising (VM) - chuyên môn đòi hỏi khả năng kể chuyện bằng trưng bày sản phẩm, truyền tải tinh thần thương hiệu và tối ưu doanh số. Tuy nhiên, tại Việt Nam, VM chưa được nhìn nhận đúng mức, dẫn đến ít người theo đuổi lâu dài.

Rõ ràng, để ngành thời trang Việt đạt chuẩn quốc tế, cần một hệ sinh thái giáo dục liên ngành gồm: kết nối thiết kế, bán lẻ, trải nghiệm khách hàng và quản lý vận hành.

Hàng giả và văn hóa bản quyền chưa được coi trọng

Nạn đạo nhái, hàng giả đang làm suy giảm uy tín của thời trang Việt. Huy Nguyễn cho rằng tình trạng “dung thứ” cho copy ý tưởng khiến nỗ lực sáng tạo bị coi nhẹ, ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị thương hiệu.

Aiden Trương bổ sung: “Ở nước ngoài, đạo nhái sẽ bị tẩy chay ngay, còn ở Việt Nam thì vẫn tồn tại nhờ giá rẻ”.

Từ đầu năm 2025, chính phủ đã tăng cường xử lý vi phạm sở hữu trí tuệ, thu giữ hàng nghìn sản phẩm giả mạo và khởi tố gần 1.400 vụ án hình sự. Tuy vậy, để xây dựng văn hóa sáng tạo minh bạch, nỗ lực này cần sự đồng hành từ cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Có thể thấy, Việt Nam đang phục hồi mạnh sau đại dịch, trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhiều thương hiệu quốc tế. Trong bối cảnh đó, ngành thời trang nội địa đứng trước cơ hội vàng.

Nếu vượt qua 4 rào cản lớn trên và bằng một tầm nhìn dài hạn, thời trang Việt hoàn toàn có thể không chỉ khẳng định mình trong nước, mà còn vươn ra khu vực và thế giới.