Hà Nội bước vào đợt ô nhiễm không khí nghiêm trọng, làm thế nào để bảo vệ sức khỏe?

Bụi mịn bao phủ nhiều tỉnh miền Bắc

Theo thông tin từ Hệ thống theo dõi chất lượng không khí PAM Air, hàng chục điểm đo ghi nhận ô nhiễm không khí bao phủ khắp Hà Nội trong sáng nay. Phần lớn các điểm đo cho thấy, chất lượng không khí Hà Nội ở ngưỡng đỏ (có hại). Thậm chí, một số điểm đo ghi nhận chất lượng không khí ở ngưỡng tím (rất có hại cho sức khỏe con người) như Trung tâm Sao Mai (Thanh Xuân), Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Cầu Giấy), thị trấn Đông Anh (Đông Anh), Trâu Quỳ (Gia Lâm)...

Nhiều tỉnh thành ở miền Bắc cũng trong tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng tương tự Hà Nội. Sáng 22/11, Thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định có chỉ số chất lượng không khí (AQI) lên tới 218 (ngưỡng rất có hại cho sức khỏe con người). Tại Bình Lục (Hà Nam), Mỹ Hào (Hưng Yên), Thái Thụy (Thái Bình) hay Vĩnh Bảo (Hải Phòng), chỉ số ô nhiễm không khí cũng ở ngưỡng có hại. Thành phố Việt Trì, Thái Nguyên hay Bắc Ninh cũng là điểm nóng ô nhiễm không khí.

Các ứng dụng theo dõi chất lượng không khí của Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường hay Đại sứ quán Mỹ cũng ghi nhận tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng của Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Trang dự báo chất lượng không khí của Đại sứ quán Mỹ nhận định rằng, đợt ô nhiễm không khí hiện tại có thể kéo dài đến hết tuần. Từ đầu tuần sau, chất lượng không khí được cải thiện.

Ô nhiễm không khí gây hại thế nào cho sức khỏe con người?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, ô nhiễm không khí là sự ô nhiễm đối với môi trường (cả trong nhà và xung quanh) được gây ra bởi bất kỳ tác động vật lý, hóa học hoặc sinh học nào có thể làm thay đổi bản chất tự nhiên của khí quyển. Nồng độ khói bụi nhìn thấy được trong không khí không thể phản ánh được mức độ trong lành của môi trường sống.

Ô nhiễm không khí tại các tỉnh miền Bắc được xác định bởi các nguồn từ giao thông, xây dựng, công nghiệp và hoạt động dân sinh như đốt rác, đốt rơm rạ… Bên cạnh đó, ô nhiễm không khí tại miền Bắc liên quan chặt chẽ đến điều kiện thời tiết. Vào mùa đông (từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau), trong những ngày xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt, bụi mịn tích tụ gần mặt đất, dẫn đến những đợt ô nhiễm không khí dài ngày.

Báo cáo môi trường quốc gia 2016-2020 cho thấy, ô nhiễm không khí ở Việt Nam chủ yếu là ô nhiễm bụi. Trong đó, bụi mịn PM2,5 được coi là sát thủ trong không khí. Bụi mịn PM2,5 có thể dễ dàng xâm nhập vào cơ thể con người thông qua đường hô hấp, len lỏi sâu vào phổi, đi vào máu, gây nên một số bệnh nguy hiểm.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh có mối liên hệ giữa một số bệnh nghiêm trọng giữa các nhóm tuổi khác nhau và ô nhiễm không khí. Chẳng hạn như: Biến chứng thần kinh và tâm lý; Kích ứng mắt; Các bệnh ngoài da; Các bệnh mãn tính lâu dài như tiểu đường, ung thư… và Ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của thai nhi, khiến bé bị sinh non, sinh nhẹ cân.

Bảo vệ sức khỏe thế nào trong môi trường không khí bị ô nhiễm?

Bộ Y tế khuyến cáo người dân lưu ý những điều sau để bảo vệ sức khỏe trước tác động của ô nhiễm không khí:

- Thường xuyên theo dõi tình hình chất lượng không khí trên các phương tiện thông tin truyền thông chính thống của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố.

- Hạn chế ra khỏi nhà, vận động tập thể dục, lao động ngoài trời khi chất lượng không khí ở mức xấu. Khi ra đường nên sử dụng khẩu trang đảm bảo chất lượng và đeo khẩu trang đúng quy cách (đảm bảo kín, khít mặt). Lưu ý, khẩu trang thông thường không thể ngăn bụi mịn PM2,5. Vì vậy, người dân nên trang bị các khẩu trang có khả năng lọc loại bụi mịn này.

- Vệ sinh mũi, súc họng sáng tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường.

- Tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.

- Với người hút thuốc lá: nên bỏ hẳn hoặc hạn chế hút thuốc lá. Với người không hút thuốc lá nên tránh xa khói thuốc lá.

- Hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng, đặc biệt các gia đình gần đường giao thông, gần khu vực ô nhiễm.

- Thường xuyên vệ sinh phòng ở và nhà cửa, dọn dẹp thông thoáng môi trường sống.

- Hạn chế sử dụng hoặc thay thế sử dụng bếp than tổ ong, củi, rơm rạ bằng bếp điện, bếp từ hoặc bếp ga.

- Trồng cây xanh trong và quanh nhà giúp ngăn bụi và làm sạch không khí.

Đặc biệt, người có bệnh hô hấp, bệnh tâm phế mạn tính, bệnh tim mạch, suy dinh dưỡng, người già yếu và trẻ nhỏ cần lưu ý:

- Thực hiện các biện pháp dự phòng trên nghiêm ngặt hơn.

- Hạn chế tối đa đi ra ngoài đặc biệt là vào thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng.

- Tuân thủ và duy trì điều trị theo đơn của bác sĩ chuyên khoa. Nếu có dấu hiệu khó chịu, tăng nặng nên khám ngay tại các cơ sở y tế chuyên khoa.

- Trong thời điểm này nếu mắc các bệnh cấp tính như sốt, viêm mũi họng, phổi phế quản, tim mạch… cần đến khám tại các cơ sở y tế và điều trị kịp thời.

- Tăng cường dinh dưỡng nâng cao thể trạng và sức đề kháng...