Dùng điều hòa cả ngày không hại, thói quen đi kèm mới là 'thủ phạm' âm thầm tấn công đường hô hấp

Nếu bạn thường xuyên dùng điều hòa, hãy xem mình có mắc phải những lỗi phổ biến dưới đây không.

Sai lầm khi dùng điều hòa gây hại cho sức khỏe

Ở trong phòng kín liên tục, không thông gió

Khi đóng kín phòng để giữ hơi lạnh, bạn vô tình ngăn luôn cả quá trình trao đổi không khí. Không khí trong phòng sẽ trở nên tù đọng, tích tụ bụi mịn, vi khuẩn, mạt bụi và các tác nhân gây dị ứng. Nếu không có hệ thống lọc khí tốt, mức độ ô nhiễm trong phòng điều hòa có thể cao gấp 10 lần ngoài trời.

Một nghiên cứu tại châu Âu cho thấy nồng độ bụi mịn PM2.5 trong phòng kín có thể cao hơn 30–50% so với môi trường bên ngoài, gây kích ứng niêm mạc mũi họng và tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường hô hấp trên.

Giải pháp: Mở cửa sổ thông gió ít nhất 3–5 phút mỗi giờ. Nếu có thể, hãy mở cửa sổ chéo nhau để tăng tốc độ đối lưu không khí và làm mới không gian sống.

Ngồi một chỗ quá lâu, lười vận động

Điều hòa khiến bạn cảm thấy dễ chịu, nhưng cũng dễ “ru ngủ” bạn trong trạng thái lười vận động. Việc ngồi yên suốt nhiều giờ làm chậm quá trình lưu thông máu và giảm khả năng tự phục hồi của niêm mạc hô hấp – điều kiện lý tưởng để vi khuẩn và virus xâm nhập.

Thống kê cho thấy những người ngồi quá 8 tiếng/ngày trong phòng điều hòa tăng 15% nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp.

Giải pháp: Cứ sau mỗi 45–60 phút, nên đứng dậy đi lại, vươn vai, hít thở sâu trong vài phút. Chỉ cần vận động nhẹ cũng giúp kích thích tuần hoàn máu và tăng sức đề kháng niêm mạc.

Uống quá ít nước

Nhiều người không nhận ra rằng, phòng điều hòa rất khô, khiến niêm mạc mũi họng mất nước nhanh chóng. Điều này làm giảm khả năng ngăn chặn vi khuẩn và virus của cơ thể. Khi niêm mạc mất nước 3% mỗi ngày, chức năng “rào chắn” có thể giảm tới 20%.

Tuy nhiên, đa số mọi người chỉ uống khoảng 500–800ml nước/ngày, trong khi lượng lý tưởng là 2.000ml.

Giải pháp: Duy trì thói quen uống nước đều đặn, không đợi đến khi khát mới uống. Mỗi 30 phút, hãy nhấp một ngụm khoảng 100ml nước ấm. Có thể cài báo giờ để nhắc bản thân uống đủ.

Thở bằng miệng thay vì bằng mũi

Sử dụng điều hòa lâu ngày có thể khiến cổ họng khô, gây cảm giác ngứa rát, từ đó hình thành thói quen thở bằng miệng. Tuy nhiên, đây là thói quen cực kỳ có hại cho đường hô hấp. Mũi là nơi lọc bụi, điều hòa độ ẩm và làm ấm không khí – điều mà miệng hoàn toàn không làm được.

Theo nghiên cứu tại Mỹ trên 600 người, tỷ lệ mắc viêm họng, cảm cúm ở người thở bằng miệng cao hơn 40% so với người thở bằng mũi.

Giải pháp: Tập thở đúng bằng cách khép môi nhẹ, hít thở tự nhiên bằng mũi. Ban đầu có thể chưa quen, nhưng sau vài ngày sẽ dễ dàng hơn và còn giúp giọng nói rõ hơn, dễ chịu hơn.

Thay đổi thói quen khi dùng điều hòa để cải thiện sức khỏe

Mở cửa sổ định kỳ

Đừng để phòng điều hòa trở thành không gian bí bách, đầy vi khuẩn. Dù chỉ mở cửa sổ vài phút mỗi giờ, bạn đã giúp trao đổi không khí, giảm tích tụ bụi mịn và khí CO₂.

Mẹo nhỏ:

• Mở 2 cửa sổ ở hai đầu phòng nếu có thể – tăng lưu thông không khí lên đến 20%.
• Dùng quạt hút hoặc quạt đứng hướng ra ngoài cửa sổ để đẩy khí cũ ra ngoài.
• Nếu trời quá nóng, chỉ cần hé cửa sổ 3–5 phút/giờ, vẫn hiệu quả mà không làm mất nhiều hơi lạnh.

Di chuyển nhẹ nhàng mỗi giờ 

Ngồi lâu trong không gian điều hòa khiến tuần hoàn máu chậm lại, đặc biệt ở vùng mũi, họng, tay chân. Điều này làm niêm mạc dễ khô, giảm đề kháng và khó tự phục hồi.

Thay đổi nhỏ, lợi ích lớn:

• Đặt hẹn giờ nhắc bạn đứng dậy mỗi 45–60 phút, vươn vai, đi vài vòng quanh nhà hoặc làm vài động tác duỗi cơ nhẹ.
• Trong môi trường công sở, chỉ cần bước ra khỏi chỗ ngồi, ra ban công hoặc hành lang vài phút cũng đủ.
• Tập hít thở sâu 5–6 lần sau khi đứng dậy – giúp phổi giãn nở, tăng khả năng làm sạch đường hô hấp.

Uống đủ nước

Trong phòng điều hòa, dù không ra mồ hôi, cơ thể bạn vẫn mất nước qua hơi thở và da. Khi niêm mạc thiếu ẩm, hệ miễn dịch tuyến đầu sẽ suy yếu, khiến virus dễ xâm nhập.

Lời khuyên:

• Luôn có chai nước lọc bên cạnh – nên là nước ấm hoặc nước đun sôi để nguội.
• Thiết lập nhắc giờ uống nước mỗi 30 phút, mỗi lần chỉ cần uống khoảng 100ml.
• Có thể thêm vài lát chanh, gừng hoặc bạc hà để kích thích vị giác và thanh lọc cơ thể.
• Tránh nước đá lạnh – có thể làm co mạch họng và tăng kích ứng hô hấp.

Thở bằng mũi

Mũi không chỉ là đường dẫn khí mà còn là “tấm lọc tự nhiên” – làm ấm, làm ẩm và làm sạch không khí trước khi vào phổi. Thở bằng miệng đồng nghĩa với việc bạn bỏ qua hệ thống phòng thủ đầu tiên.

Mẹo nhỏ:

• Nếu đang quen thở bằng miệng, hãy tập khép môi nhẹ nhàng khi thở.
• Khi ngủ, cố gắng nằm nghiêng, gối cao đầu để giảm tình trạng há miệng.
• Có thể dùng phương pháp “thở bằng mũi – đếm nhịp 4-4-4” (hít vào 4 giây, giữ 4 giây, thở ra 4 giây) để luyện lại thói quen hít thở tự nhiên.
• Nếu thường xuyên nghẹt mũi, nên rửa mũi bằng nước muối sinh lý để thông thoáng đường thở.

Điều hòa không phải là “thủ phạm” làm bạn ốm – chính những thói quen lơ là khi dùng điều hòa mới làm tổn thương hệ hô hấp của bạn. Chỉ cần khắc phục được những lỗ hổng trong thói quen trên, bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhõm, khỏe mạnh hơn ngay cả khi sống chung với máy lạnh 24/7.