Làm gì khi bị lừa đảo chuyển khoản: Quy trình xử lý đúng luật để lấy lại tiền

Khi bị lừa đảo chuyển khoản, nhiều người nghĩ rằng tiền đã “không cánh mà bay”. Thực tế, nếu báo ngay cho ngân hàng và cơ quan công an, nạn nhân vẫn có cơ hội phong tỏa giao dịch và thu hồi một phần, thậm chí toàn bộ số tiền. Quan trọng nhất là phải hành động thật nhanh trong những giờ đầu, khi kẻ gian chưa kịp rút hoặc tẩu tán.

Quy trình xử lý gồm 3 bước:

• Báo ngân hàng: gọi ngay hotline hoặc đến chi nhánh gần nhất, cung cấp thông tin tài khoản, số tiền, thời gian, giấy tờ tùy thân và chứng từ giao dịch.

• Ngân hàng tra soát: nếu cùng hệ thống có thể tạm khóa tài khoản thụ hưởng; nếu khác ngân hàng, đơn vị chuyển sẽ gửi yêu cầu đến ngân hàng nhận.

• Trình báo công an: nộp hồ sơ gồm CMND/CCCD, sao kê giao dịch, bằng chứng liên quan. Cơ quan công an sẽ lập biên bản, phối hợp ngân hàng xác minh và phong tỏa. Người dân cũng có thể liên hệ đường dây nóng Cục Cảnh sát Hình sự: 0692 345 860.

Cảnh báo “dịch vụ lấy lại tiền”

Cơ quan chức năng khẳng định: Chỉ ngân hàng và công an mới có thẩm quyền xử lý giao dịch lừa đảo. Người dân tuyệt đối không tin vào quảng cáo “dịch vụ lấy lại tiền”, “xử lý tài khoản treo” trên mạng xã hội. Việc chuyển thêm tiền cho bên thứ ba để “mở khóa” chỉ khiến nạn nhân “mất tiền lần hai”.

Song song, các thủ đoạn lừa đảo trực tuyến ngày càng đa dạng:

• Giả danh người thân vay tiền qua tài khoản mạng xã hội bị chiếm đoạt.

• Dùng công nghệ deepfake giả giọng, giả mặt để chiếm đoạt tài sản.

• Mạo danh cơ quan chức năng, yêu cầu chuyển tiền “xác minh vụ việc”.

• Gửi email, SMS chứa đường link giả mạo ngân hàng, bảo hiểm, thuế để đánh cắp thông tin đăng nhập.

• Dựng tình huống khẩn cấp như “người thân gặp tai nạn”, “shipper cần thanh toán gấp” để lừa chuyển tiền.

Điểm chung là đánh vào tâm lý sợ hãi, tin tưởng hoặc vội vàng, khiến nạn nhân dễ mất cảnh giác.

Hành động đúng luật để bảo vệ tài sản

Để phòng ngừa, người dùng cần ghi nhớ một số nguyên tắc: không tiết lộ thông tin cá nhân, mã OTP, mật khẩu cho bất kỳ ai; không nhấp vào đường link lạ trong email hay tin nhắn “xác minh tài khoản”, “nhận thưởng”; thận trọng trước những lời mời “việc nhẹ lương cao”, “đầu tư sinh lời nhanh”. Sự bình tĩnh và tỉnh táo chính là “lá chắn” quan trọng nhất để bảo vệ tài sản số.

Về mặt pháp lý, theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” được khởi tố khi giá trị chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên, hoặc dưới 2 triệu nhưng có yếu tố tái phạm, gây mất an ninh trật tự, hoặc chiếm đoạt phương tiện kiếm sống chính của nạn nhân. Như vậy, dù số tiền bị lừa nhỏ, người dân vẫn có quyền trình báo để cơ quan chức năng kịp thời điều tra, phong tỏa và thu hồi tài sản nếu còn khả năng.

Trong bối cảnh giao dịch online ngày càng phổ biến, nguy cơ lừa đảo chuyển khoản có thể xảy ra với bất kỳ ai. Chỉ bằng cách hành động nhanh, đúng quy trình và đúng luật, người dùng mới có thể tự bảo vệ mình trước những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi.