Đề xuất người đóng thừa năm BHXH được nghỉ hưu sớm
BHXH Việt Nam đề xuất cho lao động đóng trên 30-35 năm BHXH được nghỉ hưu sớm 5 năm so với quy định mà vẫn hưởng tối đa 75%.
Góp ý cho dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi, BHXH Việt Nam đề xuất chính sách áp dụng cho lao động nữ đóng trên 30 năm BHXH, nam trên 35 năm nếu có yêu cầu. Mỗi năm nghỉ sớm không bị trừ 2% tỷ lệ hưởng, tối đa 5 năm so với tuổi nghỉ hưu quy định.
BHXH Việt Nam lý giải, đề xuất trên nhằm phù hợp với nội dung cải cách là giảm quyền lợi hưởng 1 lần, tăng quyền lợi cho người bảo lưu đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí. Bổ sung trên cũng tăng hấp dẫn của chính sách hưu trí, khuyến khích người lao động tham gia BHXH sớm, duy trì đóng trong thời gian dài và cân nhắc không hưởng BHXH 1 lần để được nhận lương hưu sớm hơn.
Theo quy định của Bộ luật Lao động, tuổi nghỉ hưu tăng theo lộ trình mỗi năm thêm 3 tháng với nam và 4 tháng với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi vào năm 2028 và nữ đủ 60 tuổi vào năm 2035. Trong khi đó Luật BHXH hiện hành quy định lao động nam muốn hưởng lương hưu tối đa 75% phải đóng đủ 35 năm BHXH, nữ đủ 30 năm. Nếu đóng thừa thời gian, lao động nhận một khoản trợ cấp bằng 0,5 lần bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm thừa.
Thống kê giai đoạn 2016-2021, cả nước có thêm 661.000 lao động nghỉ việc hưởng lương hưu hàng tháng, 435.000 người trong đó nhận trợ cấp 1 lần vì thừa số năm đóng BHXH tối đa (chiếm gần 66%). Bình quân 3 người nghỉ hưu thì có hai người được hưởng mức tối đa 75%.
Bảo hiểm xã hội Việt Nam lý giải nhóm đóng vượt số năm tối đa hầu hết tham gia BHXH sớm, thời gian đóng dài nên xứng đáng được hưởng lương hưu sớm nếu có yêu cầu. Điều này còn đảm bảo công bằng khu vực nhà nước và doanh nghiệp. Bởi quy định nghỉ hưu trước tuổi mà không bị trừ tỷ lệ hưởng hiện chỉ áp dụng với người thuộc diện tinh giản biên chế, sắp xếp lao động dôi dư, khối lực lượng vũ trang. Chính sách này chưa được áp dụng với khu vực ngoài nhà nước.
Lãnh đạo BHXH Việt Nam phân tích, kết quả khảo sát cho thấy đa số lao động muốn giảm tuổi nghỉ hưu. Giải pháp này đáp ứng được nguyện vọng của nhóm đã đóng BHXH sớm, thời gian đóng dài. Nếu đề xuất được thông qua sẽ tác động không lớn đến cân đối quỹ hưu trí. Biện pháp cũng phù hợp với tinh thần cải cách tăng quyền lợi để lao động tham gia BHXH sớm, gắn bó lâu dài với hệ thống, giảm rút BHXH 1 lần.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi dự kiến trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10, thông qua tháng 5/2024 và có hiệu lực từ 1/1/2025.
