Quy định mới về hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ: Những điểm quan trọng bạn cần biết

Ngày 15/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 207/2025/NĐ-CP quy định về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Mới đây, Bộ Y tế tiếp tục cụ thể hóa bằng Thông tư 38/TT-BYT, chính thức có hiệu lực từ 1/10/2025, nhằm làm rõ các tiêu chuẩn sức khỏe, quy trình giao nhận tinh trùng - noãn - phôi và các yêu cầu kỹ thuật cho cơ sở y tế.

Tiêu chuẩn sức khỏe của người nhận tinh trùng, noãn, phôi

Theo Thông tư, người nhận tinh trùng, noãn, phôi phải đáp ứng đầy đủ điều kiện sức khỏe, cụ thể:

• Không mắc các bệnh hoặc dị tật cơ quan sinh dục ở mức độ không thể mang thai.

• Không mắc các bệnh có thể đe dọa tính mạng nếu mang thai.

• Không mắc bệnh tâm thần hoặc tình trạng khiến mất khả năng nhận thức, làm chủ hành vi.

• Nếu đang mắc bệnh cấp tính, việc chuyển phôi sẽ tạm hoãn cho đến khi điều trị ổn định.

Người đứng đầu cơ sở thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm hoặc người được ủy quyền sẽ tổ chức khám, hội chẩn và kết luận về việc đủ điều kiện sức khỏe để nhận tinh trùng, noãn hoặc phôi.

Quy trình giao, nhận tinh trùng, noãn, phôi giữa các cơ sở

Trong một số trường hợp, người gửi mẫu hoặc người nhận mẫu hiến muốn chuyển mẫu từ cơ sở lưu giữ này sang cơ sở khác. Thông tư quy định quy trình rõ ràng để đảm bảo an toàn và tính pháp lý:

Tư vấn trước khi vận chuyển

• Cơ sở đang lưu giữ phải tư vấn cho người gửi hoặc nhận mẫu về quy định vận chuyển, rủi ro có thể phát sinh.
• Đồng thời, phải có văn bản đồng ý chuyển mẫu.

Tiếp nhận mẫu tại cơ sở mới

• Cơ sở nhận sẽ xem xét nguyện vọng và quyết định có tiếp nhận hay không.
• Việc giao nhận chỉ tiến hành khi có sự đồng ý bằng văn bản.

Vận chuyển mẫu

• Do nhân viên y tế của cơ sở giao hoặc nhận mẫu thực hiện, có sự tham gia của người gửi/nhận mẫu hoặc người được ủy quyền.
• Nếu không tham gia, người gửi/nhận mẫu ủy quyền bằng văn bản cho cơ sở thực hiện.
• Chi phí vận chuyển do người gửi hoặc nhận mẫu chi trả.
• Mẫu phải được bảo quản trong thiết bị đông lạnh chuyên dụng và có niêm phong.

Bàn giao và hồ sơ

• Mẫu chỉ được bàn giao giữa hai cơ sở khi đủ giấy tờ theo quy định.

Các yêu cầu kỹ thuật đối với cơ sở hỗ trợ sinh sản

Thông tư cũng đưa ra danh mục kỹ thuật tối thiểu mà cơ sở thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm cần đáp ứng, bao gồm:

• Khám, xét nghiệm tổng quát.

• Kỹ thuật xử lý, bảo quản tinh trùng, noãn, phôi.

• Thực hiện, theo dõi và quản lý dữ liệu hỗ trợ sinh sản.

Ngoài ra, các cơ sở phải báo cáo thống kê, quản lý số liệu và chia sẻ thông tin theo quy định.

Đặc biệt, kể từ khi Thông tư 38/TT-BYT có hiệu lực (1/10/2025), một số quy định cũ sẽ bị bãi bỏ, cụ thể là Chương I, II, V, VI của Thông tư 57/2015/TT-BYT. Nếu các văn bản được dẫn chiếu sau này được sửa đổi, sẽ áp dụng theo phiên bản mới nhất.

Thông tư 38/TT-BYT không chỉ là bước chuẩn hóa kỹ thuật và quy trình hỗ trợ sinh sản, mà còn tăng cường bảo vệ quyền lợi và an toàn cho người tham gia. Đối với những ai đang cân nhắc mang thai hộ hoặc sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, việc nắm rõ quy định là chìa khóa để hành trình trở thành cha mẹ diễn ra thuận lợi và hợp pháp.