Bồi thường đất đai thay đổi lớn: Người dân cần chú ý những gì?

Bổ sung bồi thường cây trồng, vật nuôi, sửa quy định ghi nợ tiền đất

Vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị định 226/2025/NĐ-CP, bổ sung quy định bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, nếu không xác định được sản lượng cây lâu năm còn lại trong chu kỳ thu hoạch thì mức bồi thường tính theo giá trị thiệt hại thực tế.

Trường hợp chưa có quy trình sản xuất cây trồng, vật nuôi do cơ quan có thẩm quyền ban hành, UBND cấp tỉnh được căn cứ vào tình hình thực tế địa phương để ban hành đơn giá bồi thường.

Nghị định 226/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi quy định về ghi nợ tiền sử dụng đất tại Nghị định 101/2024/NĐ-CP. Cá nhân, hộ gia đình được ghi nợ khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu. Khoản nợ được duy trì đến khi chuyển nhượng, chuyển mục đích, thế chấp hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Trường hợp tặng cho, thừa kế, người nhận là hộ nghèo, cận nghèo vẫn được tiếp tục ghi nợ.

Chính sách ghi nợ này áp dụng từ 01/8/2024 đến 31/7/2029.

Quy định mới về tư vấn lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai

Nghị định mới quy định cụ thể điều kiện với tổ chức tư vấn lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và xã. Theo đó, đơn vị tư vấn phải có tối thiểu 1 chuyên gia chủ trì có kinh nghiệm lập hoặc tham gia lập quy hoạch cùng hoặc cao hơn cấp được giao; và ít nhất 5 chuyên gia tư vấn đủ điều kiện chuyên môn.

Việc lựa chọn tổ chức tư vấn thực hiện theo quy định pháp luật về đấu thầu, giao nhiệm vụ, đặt hàng cung cấp dịch vụ công.

Ngoài ra, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất sang mục đích khác được đơn giản hóa. UBND cấp xã tổng hợp, trình UBND cấp tỉnh xem xét danh mục dự án cần chuyển mục đích sử dụng đất đai. Nếu không lập dự án đầu tư theo quy định pháp luật, thì không cần thực hiện thủ tục này.

Về đấu giá quyền sử dụng đất đai, Nghị định quy định rõ thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã, cấp tỉnh trong việc thẩm định, phê duyệt phương án đấu giá, tùy theo cấp quản lý.

Từ ngày 15/8/2025, các Nghị định sau sẽ hết hiệu lực: Nghị định 96/2019/NĐ-CP về khung giá đất. Nghị định 26/2021/NĐ-CP về quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp kinh tế.

Có thể thấy, những điều chỉnh tại Nghị định 226/2025/NĐ-CP lần này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người sử dụng đất, đồng thời tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển hiện nay.