Sắp tới, để đất bỏ hoang có thể phải 'trả giá đắt': Liệu bạn có nằm trong diện bị đánh thuế?
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị đánh thuế đất bỏ hoang, dự án chậm tiến độ, đồng thời yêu cầu kiểm soát giá đất và gỡ vướng pháp lý trong quản lý đất đai.
Đánh thuế đất dự án "treo" bỏ hoang
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Nhà nước cần kiểm soát và quyết định giá đất ở thị trường sơ cấp, không để lệ thuộc vào giá thứ cấp hay ý kiến tư vấn từ bên ngoài. Tình trạng này hiện khiến giá đất bị "thổi" lệch khỏi giá trị thực, gây khó khăn cho quản lý và phát triển bền vững.
Phó Thủ tướng yêu cầu áp dụng bảng giá đất thống nhất trên cả nước, điều chỉnh linh hoạt theo dữ liệu thị trường. Hệ số giá đất không thay đổi nếu chưa có chính sách mới được ban hành.
Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính xây dựng chính sách thuế bất động sản với nguyên tắc đánh thuế vào các trường hợp đất bỏ hoang, dự án chậm triển khai, nhà xây xong để trống. Ngược lại, cần tránh đánh thuế vào những dự án sử dụng nhiều đất nhưng mang lại hiệu quả phát triển rõ rệt.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng chỉ rõ một trong những vướng mắc lớn hiện nay là việc chưa phân định rõ giữa đấu giá và đấu thầu đất đai. Đấu giá là bán quyền sử dụng đất cho người trả giá cao nhất, trong khi đấu thầu là chọn nhà đầu tư có phương án khả thi và hiệu quả nhất, dù không trả giá cao.
Do đó, dự thảo luật cần quy định tiêu chí cụ thể cho từng hình thức, theo hướng ưu tiên hiệu quả đầu tư, thay vì chỉ quan tâm đến giá cao.
Nhiều địa phương đề xuất bỏ yêu cầu phải có quy hoạch chi tiết 1/500 trước khi đấu giá đất, để nhà đầu tư trúng thầu tự lập sau. Về quy hoạch sử dụng đất, đa số ủng hộ chỉ lập kế hoạch ở cấp xã để đơn giản thủ tục, nhưng cần làm rõ tiêu chí phân bổ chỉ tiêu và đảm bảo thống nhất giữa các loại quy hoạch.
Đảm bảo quy hoạch, xử lý các dự án tồn đọng tránh lãng phí
Phó Thủ tướng yêu cầu bảo đảm sự liên kết chặt chẽ giữa quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch tỉnh với các loại quy hoạch đô thị, nông thôn… tránh tình trạng chồng chéo, gây lãng phí tài nguyên và làm chậm tiến độ đầu tư.
Liên quan đến tình trạng nhiều dự án đất đai, bất động sản bị đình trệ do vướng pháp lý hoặc không thể thỏa thuận được hết diện tích đất, Phó Thủ tướng yêu cầu dự thảo phải bổ sung các công cụ pháp lý đủ mạnh để xử lý dứt điểm, tránh lãng phí nguồn lực.
Việc quy định chỉ được thu hồi đất sau khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng đang khiến nhiều dự án cấp bách bị chậm trễ. Phó Thủ tướng đề nghị rà soát lại quy định này để phù hợp với thực tiễn triển khai.

Theo đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sau một năm thực hiện Luật Đất đai 2024, nhiều vướng mắc đã bộc lộ rõ, đặc biệt là việc hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Việc giữ diện tích đất trồng lúa ở mức 3,5 triệu ha, cao hơn nhu cầu thực tế ,cũng khiến nhiều địa phương gặp khó trong phát triển công nghiệp, hạ tầng và thương mại.
Hiện nay, hình thức cho thuê đất trả tiền hàng năm đang khiến nhà đầu tư gặp khó khăn trong hạch toán và huy động vốn. Cơ chế đấu giá, đấu thầu hiện tại cũng mất nhiều thời gian, chưa thực sự chọn được nhà đầu tư có năng lực cho các dự án lớn, phức tạp. Do đó, cần hoàn thiện cơ chế pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư tiếp cận đất đai và triển khai dự án hiệu quả.