Dầu ăn hay mỡ lợn tốt hơn: Cuộc tranh luận chưa hồi kết và câu trả lời từ chuyên gia dinh dưỡng

Trong mỗi gian bếp Việt, dầu ăn và mỡ lợn đều là những "người bạn đồng hành" quen thuộc. Việc dùng cái nào sẽ tốt hơn không chỉ đơn giản là chọn một loại rồi loại bỏ cái còn lại. Dưới đây là phân tích chi tiết từ các chuyên gia dinh dưỡng giúp bạn sử dụng chất béo một cách thông minh và cân bằng.

Dầu ăn và mỡ lợn: Giống mà khác

Về cơ bản, dầu ăn được chiết xuất từ thực vật như đậu nành, mè, hướng dương, đậu phộng, gạo… còn mỡ lợn là chất béo từ thịt mỡ động vật, nấu lên sẽ chảy thành mỡ nước. Cả hai đều là nguồn năng lượng dồi dào và là nguyên liệu chủ đạo trong các món chiên, xào, ướp của người Việt.

Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở thành phần hóa học và tác động lên sức khỏe.

Nên chọn loại nào, dầu ăn hay mỡ lợn?

Nên chọn dầu ăn hay mỡ lợn? Đây là câu hỏi không có đáp án duy nhất. Theo các chuyên gia, điều quan trọng là cân bằng và chọn đúng đối tượng. Dưới đây là gợi ý sử dụng theo từng nhóm người:

• Người khỏe mạnh: Tỷ lệ sử dụng 50% dầu ăn và 50% mỡ lợn hoặc ưu tiên nhẹ dầu ăn với tỷ lệ 60:40 là hợp lý. Mỗi loại đều cung cấp những dưỡng chất riêng cần thiết cho cơ thể.

• Người mắc bệnh lý như tim mạch, mỡ máu, cao huyết áp, tiểu đường: Nên hạn chế tối đa mỡ động vật, ưu tiên sử dụng dầu thực vật.

• Người muốn giảm cân: Cả dầu ăn lẫn mỡ lợn đều có lượng calo tương đương nên việc ăn quá nhiều bất kỳ loại nào cũng gây tăng cân. Quan trọng là tổng lượng tiêu thụ hàng ngày.

Những lưu ý vàng khi sử dụng dầu mỡ trong nấu ăn

Để tận dụng tối đa lợi ích và hạn chế rủi ro từ dầu ăn – mỡ lợn, bạn nên:

• Không đun quá nhiệt: Mỗi loại dầu có nhiệt độ chịu nhiệt khác nhau (dầu đậu phộng: 230°C, dầu mè: 177°C, dầu đậu nành: 240°C, mỡ lợn: 130–200°C). Vượt quá mức này, chất béo sẽ phân hủy, tạo ra độc tố.

• Không dùng dầu chiên lại quá 2 lần: Sau 2 lần, dầu đã sinh ra nhiều acid béo chuyển hóa có hại, tăng nguy cơ ung thư và rối loạn mỡ máu.

• Tránh nấu quá lâu ở nhiệt độ cao, nhất là với thực phẩm chứa nhiều tinh bột hoặc đường (ví dụ: khoai tây, bánh chiên…).

• Kết hợp dầu ăn và mỡ lợn một cách hợp lý trong các món ăn: Dùng mỡ cho món chiên giòn hoặc món truyền thống, dùng dầu ăn cho món xào nhẹ hoặc salad.

Không có loại chất béo nào “xấu toàn phần” hay “tốt tuyệt đối”. Dầu ăn và mỡ lợn nếu được sử dụng đúng cách, đúng lúc và đúng đối tượng đều mang lại lợi ích cho sức khỏe. Thay vì chọn bên nào thắng thế, hãy tập trung vào sự cân bằng dinh dưỡng và cách nấu ăn lành mạnh để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.