Nhặn Sồng, lễ hội truyền thống lâu đời nhất của mảnh đất sương mờ

Lễ hội Nhặn Sồng là gì?

Lễ hội Nhặn Sồng là một lễ hội truyền thống lâu đời của người Dao Đỏ ở làng Giang Tả Chải (Tả Van – Sapa). Trước đây, vào những ngày tốt của tháng đầu năm, người dân tại đây thường tổ chức lễ Nhặn Sồng để cầu xin sự phù hộ của đất trời, thần rừng, thần núi. Với mong muốn cầu cho một năm mới thật nhiều may mắn, sức khỏe, săn bắn và trồng trọt đều suôn sẻ.

Nhưng từ đầu thập kỷ 50, do sự gia tăng dân số quá nhanh và nạn phá rừng làm nương rẫy ngày càng ra tăng mạnh. Do đó, chỉ những năm rừng bị tàn phá quá nhiều, trâu ngựa thả rông phá rẫy, công việc không được thuận lợi thì người Dao Đỏ mới tổ chức lễ hội Nhặn Sồng.

Thời gian, địa điểm tổ chức lễ hội Nhặn Sồng

Hiện nay, lễ hội Nhặn Sồng được tổ chức ở khu rừng cấm của làng Giang Tả Chải vào mỗi ngày đầu tháng giêng. Mỗi nhà trong làng sẽ cử từ một đến hai người tham gia nghi lễ. Người dự lễ sẽ đều phải chuẩn bị trang phục truyền thống của người Dao Đỏ, sao cho đẹp mắt và màu sắc sặc sỡ để cùng tiến vào khu rừng hay bị tàn phá nhất.

Địa điểm họp bàn của cả làng sẽ là tại nhà của người ở gần rừng nhất. Vì theo quan niệm của người Dao Đỏ, khi nhà ở gần cánh rừng nhất thì sẽ thường xuyên thả dạo gia súc nên làm tổn hại cánh rừng nhiều nhất.

Lễ hội Nhặn Sồng được diễn ra như thế nào?

Trước khi lễ hội Nhặn Sồng được diễn ra, người Dao Đỏ sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng đồ cúng là một con lợn. Lợn dâng cúng phải là con lợn có lông đen tuyền, khỏe mạnh và béo tốt. Việc chuẩn bị lợn sẽ được thực hiện luân phiên hàng năm do từng hộ gia đình trong làng nuôi dưỡng. 

Sáng ngày làm lễ, người dân trong làng Giang Tả Chải sẽ tập trung lại và mỗi người sẽ mang theo nửa lít rượu và một bát gạo. Người tham dự lễ đều mặc quần áo truyền thống đã chuẩn bị trước và nét mặt luôn phải hồ hởi.

Sau đó, người dân trong làng sẽ bầu ra một người khỏe nhất, hiểu biết rõ về tục lệ và giỏi lý lẽ, đáng tin cậy để trở thành Chẩu Chiếu (người trông coi rừng cho năm ấy). Người này sẽ đứng ra làm lễ cúng thần thổ địa Thổ Tì (vị thần cai quản việc làng). Tiếp đó, Chẩu Chiếu sẽ đọc lại những quy tắc truyền thống của làng đã cam kết với thần thổ địa qua các năm.

Sau mỗi quy tắc được đọc lại, đại diện của các gia đình trong làng sẽ thảo luận kỹ lưỡng với nhau xem có đồng ý hay không, có cần điều chỉnh gì không. Cuối cùng, Chẩu Chiếu sẽ tổng hợp thành các quy ước riêng của làng về bảo vệ rừng dưới sự chứng kiến của thần thổ địa và được xác nhận bởi tất cả người dân. Quy ước được “Thiêng” hóa và mọi người dân trong làng Giang Tả Chải đều phải cam kết và có trách nhiệm tự giác thực hiện theo.

Kết thúc lễ hội Nhặn Sồng, hòa vào niềm vui thống nhất được quy ước là những bữa tiệc được tổ chức chung cho tất cả dân làng. Người dân ở đây sẽ cùng nhau hân hoan, vui sướng nâng chén rượu mừng vì năm mới được thần thổ địa bảo trợ. Người Dao Đỏ hy vọng quy ước chung này sẽ mang lại nhiều điều suôn sẻ, may mắn và hạn chế tối đa sự phá hoại của thú rừng và vật nuôi thả rộng.

Ý nghĩa của lễ hội Nhặn Sồng

Nhặn Sồng là một trong những lễ hội truyền thống, được tổ chức hàng năm của dân tộc người Dao Đỏ. Trước khi diễn ra lễ hội các gia đình trong làng Giang Tả Chải sẽ họp bàn cùng nhau để đưa ra những ý kiến đóng góp về sản xuất, chăn nuôi, các quy định chung về bảo vệ nguồn nước, mùa màng, chống trộm… Điều này giúp cho bản làng ngày càng phát triển, đổi mới. Bên cạnh đó, những gia đình gặp khó khăn cũng sẽ được hỗ trợ, giúp đỡ để phát triển kinh tế, chăm sóc và chỉ bảo con cái học hành.

Qua đây có thể thấy được rằng, lễ hội này chính là hiện thân của tinh thần đoàn kết, yêu thương, che chở và đùm bọc lẫn nhau của những người dân trong cùng bản làng. Từ đó, có thể thấy được, người Dao Đỏ vốn dĩ sống rất tình cảm và có tinh thần đồng bào, tinh thần dân tộc rất cao. Đó cũng là truyền thống tốt đẹp của đất nước ta, khối sức mạnh của đại đoàn kết dân tộc, cũng chính là sức mạnh làm nên Việt Nam của ngày hôm nay.

Tuy không có quá nhiều nghi lễ nhưng lễ hội Nhặn Sồng cũng là một trong những lễ hội rất đáng để du khách tham gia và trải nghiệm khi đến với Sapa. Tiếp thị và Gia đình chúc bạn sẽ có những khám phá thú vị về lễ hội này khi đến thăm phố núi sương mù thơ mộng này nhé!

Xem thêm các bài viết liên quan tại danh mục du lịch