Dầu ăn dễ hư hỏng vì 3 sai lầm phổ biến: Cách bảo quản đúng bạn cần biết

Bảo quản sai khiến dầu ăn dễ hư hỏng, tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe

Cách bảo quản dầu ăn đúng không chỉ phụ thuộc vào loại dầu mà còn liên quan đến tần suất sử dụng và vị trí đặt trong gian bếp. Dầu ăn dễ hư hỏng nếu để gần bếp – nơi thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao, ánh sáng và không khí, những yếu tố thúc đẩy quá trình oxy hóa và làm dầu nhanh chóng biến chất.

Đặc biệt, các loại dầu dễ hư hỏng như dầu ô liu hay dầu dừa nên được đặt ở nơi tối, mát như tủ đựng thực phẩm để duy trì chất lượng lâu dài. Dầu đã bị ôi thiu không chỉ mất hương vị mà còn sinh ra các gốc tự do gây hại, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nếu sử dụng lâu dài.

Để hạn chế dầu tiếp xúc với không khí và hơi ẩm – hai “thủ phạm” khiến dầu nhanh hỏng, nên ưu tiên bảo quản trong chai lọ thủy tinh kín, vừa an toàn vừa thân thiện với môi trường.

Không phải loại dầu nào cũng giống nhau: Vì sao cần bảo quản theo cách riêng?

Dù dầu ăn là nguyên liệu quen thuộc trong gian bếp, nhưng không phải ai cũng biết cách bảo quản đúng chuẩn. Thực tế, dầu ăn dễ hư hỏng nếu không được lưu trữ phù hợp với đặc điểm riêng của từng loại. Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng dầu chỉ cần còn hạn sử dụng là an toàn, trong khi thành phần axit béo khác nhau sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độ ổn định và thời gian sử dụng của mỗi loại dầu.

Ba yếu tố khiến dầu nhanh xuống cấp chính là ánh sáng, không khí và nhiệt độ cao. Khi tiếp xúc lâu dài với những yếu tố này, dầu có thể bị oxy hóa, gây ôi khét, mất mùi vị tự nhiên và thậm chí hình thành các gốc tự do có hại cho sức khỏe.

Do đó, để kéo dài tuổi thọ và đảm bảo chất lượng dầu, nên bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc gần khu vực nấu nướng. Với các loại dầu dễ bị ảnh hưởng như dầu ô liu hoặc dầu hạt lanh, nên sử dụng chai lọ thủy tinh tối màu, kín khí và hạn chế mở nắp quá nhiều lần. Nếu bạn mua dầu số lượng lớn, việc chia nhỏ vào các chai đựng kín cũng là một giải pháp giúp hạn chế tiếp xúc với không khí mỗi lần sử dụng.

Hiểu rõ tính chất của từng loại dầu và chọn phương pháp bảo quản phù hợp sẽ giúp bạn giữ được hương vị, chất lượng và giá trị dinh dưỡng của dầu lâu hơn trong quá trình sử dụng hàng ngày.

Cách xử lý và bảo quản dầu ăn đúng cách: Tùy loại, tùy cách dùng

Trên thực tế, không có một phương pháp bảo quản duy nhất nào áp dụng cho mọi loại dầu ăn. Việc nắm rõ đặc điểm riêng của từng loại sẽ giúp kéo dài tuổi thọ và giữ được hương vị cũng như giá trị dinh dưỡng của dầu. Bởi lẽ, dầu ăn dễ hư hỏng nếu không được bảo quản đúng điều kiện về ánh sáng, nhiệt độ và độ kín khí. Dưới đây là cách xử lý một số loại dầu phổ biến:

Dầu ô liu: Nhạy cảm với nhiệt, ánh sáng và không khí

Dầu ô liu, đặc biệt là loại nguyên chất, dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường. Việc tiếp xúc với không khí có thể khiến dầu nhanh ôi, do đó cần luôn đậy kín nắp sau mỗi lần sử dụng. Nhiệt độ bảo quản lý tưởng là khoảng 18°C. Hãy cất dầu ô liu ở nơi tối và mát như tủ bếp, tránh để gần bếp nấu – nơi nhiệt độ cao và ánh sáng có thể đẩy nhanh quá trình phân hủy.

Dù dầu ô liu nguyên chất có hạn sử dụng khoảng hai năm, nhưng sau khi mở nắp, nên dùng hết trong vòng 1–2 tháng để đảm bảo chất lượng. Với gia đình sử dụng ít, nên ưu tiên chai nhỏ dưới 500ml để tránh lãng phí và giảm thiểu nguy cơ dầu bị hỏng.

Dầu bơ: Giữ mát, tránh ánh sáng và chú ý mùi bất thường

Dầu bơ cũng thuộc nhóm dầu ăn dễ hư hỏng, đặc biệt sau khi mở nắp. Tốt nhất, nên bảo quản dầu bơ trong tủ đựng thực phẩm hoặc tủ bếp, tránh ánh sáng trực tiếp. Nếu bảo quản đúng cách, dầu có thể giữ được độ tươi trong 6–8 tháng sau khi mở, thậm chí lâu hơn nếu cất trong ngăn mát tủ lạnh.

Ngoài ra, người dùng cần để ý các dấu hiệu cảnh báo dầu đã bị hỏng như có mùi hăng, sáp hoặc mùi lạ như đất nặn. Khi đó, dù chưa hết hạn sử dụng, dầu cũng không còn an toàn để dùng và nên loại bỏ.

Cách bảo quản dầu dừa: Nhìn tưởng “bền” nhưng vẫn dễ hư nếu bảo quản sai

So với nhiều loại dầu khác, dầu dừa có độ bền khá cao nhờ chứa nhiều chất béo bão hòa – một yếu tố giúp loại dầu này chống oxy hóa tốt hơn. Tuy vậy, dầu ăn dễ hư hỏng nếu không được bảo quản đúng cách, kể cả với dầu dừa.

Dầu dừa nguyên chất (chưa tinh luyện) có thể để ở nhiệt độ phòng mà không cần làm lạnh, miễn là được cất giữ tại nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng và nguồn nhiệt. Tốt nhất là nên bảo quản trong tủ bếp hoặc tủ đựng thực phẩm, đồng thời sử dụng lọ hoặc hộp đậy kín để hạn chế tiếp xúc với không khí – yếu tố có thể đẩy nhanh quá trình hỏng dầu. Nếu được bảo quản đúng, dầu dừa nguyên chất có thể giữ chất lượng từ 2 đến 3 năm.

Ngoài ra, nhiều người lo lắng khi thấy dầu dừa chuyển sang dạng lỏng ở nhiệt độ thường, nhưng đây là điều hoàn toàn bình thường. Dầu dừa có điểm nóng chảy khoảng 25°C, nên sự thay đổi kết cấu không ảnh hưởng đến chất lượng hay độ an toàn của sản phẩm.

Dầu dừa tinh luyện cũng cần được bảo quản cẩn thận dù có khả năng chịu nhiệt tốt hơn. Loại dầu này thường không còn mùi đặc trưng của dừa do đã qua xử lý, nhưng vẫn cần tránh ánh sáng và nhiệt độ cao. Để giữ độ tươi ngon lâu hơn, hãy cất trong lọ kín khí và để nơi mát. Nếu bảo quản đúng, dầu dừa tinh luyện có thể dùng được từ 12 đến 18 tháng. Bảo quản trong tủ lạnh vẫn có thể áp dụng, nhưng dầu sẽ đông lại – điều này không ảnh hưởng đến chất lượng mà chỉ khiến việc sử dụng bất tiện hơn.

Dầu mè: Dễ hỏng nếu tiếp xúc nhiệt, ánh sáng và không khí

Dầu mè nổi tiếng với hương vị đậm đà, nhưng lại khá nhạy cảm với điều kiện môi trường. Đây là một trong những loại dầu ăn dễ hư hỏng nếu không được bảo quản cẩn thận. Dù có thể để ở nhiệt độ phòng, nhưng để kéo dài tuổi thọ và duy trì hương vị, nên bảo quản dầu mè trong tủ lạnh.

Không giống một số loại dầu khác, dầu mè không bị đông cứng hoàn toàn khi để lạnh. Tuy nhiên, tiếp xúc lâu với nhiệt độ cao, ánh sáng và oxy có thể khiến dầu bị oxy hóa, sinh mùi khét và vị đắng khó chịu. Hãy đảm bảo nắp luôn được đậy kín sau mỗi lần sử dụng.

Dầu cây rum và các loại dầu thực vật: Chống oxy hóa là ưu tiên hàng đầu

Dầu cây rum (safflower oil) có hàm lượng chất béo không bão hòa đa cao, khiến nó giữ được trạng thái lỏng ngay cả khi được bảo quản trong tủ lạnh. Bạn có thể cất dầu cây rum trong ngăn mát tối đa 6 tháng, hoặc để ở nơi khô mát đến khoảng 2 năm.

Với các loại dầu thực vật khác như dầu hạt cải, dầu hạnh nhân hay dầu bơ, quy tắc bảo quản cũng tương tự. Dù một số loại dầu đã qua tinh chế có thể bền hơn dưới ánh sáng, nhưng các yếu tố như nhiệt độ, thời gian sử dụng và đặc biệt là tiếp xúc với oxy vẫn làm giảm chất lượng nhanh chóng. Đó là lý do vì sao dầu ăn dễ hư hỏng nếu không được đậy kín hoặc để gần nguồn nhiệt.

Dầu hạt và các loại dầu cao cấp: Ưu tiên tủ lạnh, dùng nhanh sau khi mở

Các loại dầu chiết xuất từ hạt như dầu óc chó, dầu hạt phỉ, dầu hạt dẻ cười hay dầu nấm truffle đều có điểm chung là chứa hàm lượng chất béo không bão hòa cao – thành phần khiến chúng dễ bị oxy hóa và nhanh biến chất hơn các loại dầu thông thường.

Vì vậy, những loại dầu ăn dễ hư hỏng này nên được cất giữ trong tủ lạnh ngay sau khi mở nắp. Hạn sử dụng của chúng thường không dài, nên tốt nhất là chỉ mua lượng vừa đủ dùng và tiêu thụ nhanh chóng. Nếu nhận thấy sự thay đổi về màu, mùi hoặc vị, hãy ngưng sử dụng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.