Xe ô tô điện có mấy loại? Phân biệt các loại xe ô tô điện theo công dụng

Xe ô tô điện là gì?

Ô tô điện là một chiếc ô tô được cung cấp năng lượng từ một động cơ điện. Động cơ điện này được cung cấp năng lượng bởi pin sạc, thường được đặt dưới sàn xe.

Để sạc pin cho ô tô điện, bạn phải cắm ô tô vào bộ sạc trên tường được lắp đặt tại nhà hoặc tại mạng lưới các điểm sạc công cộng. Ô tô điện đang ngày càng phổ biến vì không thải ra khí CO2 gây hại cho môi trường, không giống như ô tô chạy bằng xăng hoặc dầu.

Các loại xe ô tô điện phân theo công dụng

Xe ô tô điện

Xe ô tô điện gia đình

Phân khúc Sedan

Sedan là dòng xe phổ biến nhất hiện nay trên thế giới. Đây là dòng xe có kết cấu 3 khoang tách biệt bao gồm: khoang động cơ, khoang người ngồi và khoang hành lý. Sedan là dòng xe có gầm thấp, 4 cửa và có từ 4 đến 5 chỗ ngồi.

Đây là dòng xe được sử dụng cho mục đích chính là đi lại và không đặc biệt phù hợp với việc vận chuyển hàng hóa do không gian hạn chế. Bên cạnh đó, nhờ lợi thế có cabin riêng biệt nên xe thường có khả năng cách âm tốt hơn, tạo cảm giác thoải mái hơn các loại xe khác.

Các dòng xe ô tô điện phổ biến trên thuộc phân khúc xe sedan gồm có: Honda Clarity, Kia EV6, Mercedes-Benz C-Class, Tesla Model S…

Phân khúc Hatchback

Hatchback thuộc phân khúc các xe cỡ nhỏ hoặc trung, dùng cho cá nhân hay gia đình có thêm nhu cầu chở nhiều hành lý với thiết kế phần đuôi xe không kéo dài thành cốp như sedan mà cắt thẳng ở hàng ghế sau, tạo thành một cửa mới, có khả năng gập xuống tạo không gian lớn xếp đồ.

Một số mẫu xe ô tô điện phân khúc hatchback phổ biến nhất hiện nay có thể kể đến: Huyndai Ioniq 5, …

Xe ô tô điện thể thao

Phân khúc Coupe

Coupe được định nghĩa là một chiếc xe có hai cửa, 2 ghế ngồi (hoặc cộng thêm 2 ghế phụ phía sau), mui kín có phần mái kéo dài xuống tận đuôi, đuôi xe ngắn. Xe được thiết kế với động cơ công suất lớn, không có trụ B. Nhắc tới coupe là nhắc tới xe thể thao, kiểu dáng hầm hố.

Gần đây nhất là khái niệm gây tranh cãi “coupe 4 cửa”, mở đầu bằng chiếc CLS của Mercedes giới thiệu năm 2003. Nhìn tổng thể coupe 4 cửa không khác gì một chiếc sedan, do đó nhiều người không chấp nhận định nghĩa này của hãng xe Đức. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở chỗ mui xe kéo dài xuống tận đuôi giống như chiếc coupe truyền thống chứ không phân biệt rõ cốp xe như trên sedan.

Các dòng xe ô tô điện thuộc phân khúc Coupe có thể kể đến: Lexus LC 500h, BMW i4,…

Phân khúc xe Convertible

Convertible là từ chỉ chung những mẫu coupe có khả năng mở mui thành “mui trần” như ở Việt Nam vẫn đúng với tên gọi “siêu xe”. Loại xe này vẫn có thể đóng kín bằng mui mềm từ vải hoặc mui cứng có thể xếp gọn khi mở nắp cốp phía sau. Tại châu Âu hay sử dụng thuật ngữ Cabriolet, thực tế định nghĩa cũng tương tự convertible. Đây là phiên bản coupe được thiết kế dành riêng cho những khách hàng yêu thích sự lãng mạn, phóng khoáng bên cạnh đam mê tốc độ.

Một số mẫu xe thuộc phân khúc xe Convertible – xe mui trần: Tesla Roadster, Bentley EXP 12 Speed 6e, Mini Convertible EV,…

Xe ô tô điện đa dụng

Phân khúc SUV

SUV là chữ viết tắt của cụm từ Sport Utility Vehicle, nghĩa là xe thể thao đa dụng. SUV truyền thống gầm cao, có kết cấu khung gầm tương tự như xe tải (body on frame), thân xe vuông vức, khoang hành khách thông với khoang hành lý.

Thông thường người ta rất dễ nhầm lẫn giữa SUV và Crossover do thân xe có nhiều điểm chung như khoảng sáng gầm xe cao, bánh xe lớn, thiết kế ngoại thất mạnh mẽ, nam tính. Tuy nhiên, SUV có khả năng chạy đường dài, off-road tốt hơn nhờ được xây dựng trên khung gầm chắc chắn (tương tự như xe tải hạng nhẹ) với 4 bánh lái dẫn động cùng thiết kế đơn giản, khỏe khoắn. Chính vì thế, các đường nét thiết kế ngoại thất của dòng xe này thường vuông vức, nam tính và mạnh mẽ.

Các dòng SUV điện trên thị trường Việt Nam gồm có: Audi E-Tron, VF e34, Huyndai Nexo, Volvo V60,…

Phân khúc CUV

Crossover (tên đầy đủ Crossover Utility Vehicle – CUV) là đứa con lai giữa 1 chiếc SUV đúng nghĩa và xe đô thị (thường là các mẫu Sedan). Một chiếc Crossover được thừa hưởng gầm cao như SUV nhưng thiết kế rất phức tạp, màu mè hơn. Trên thực tế hiện nay, để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, cùng một hãng xe có thể tìm thấy cả những mẫu SUV và Crossover, do đó các hãng thường điều chỉnh khiến hai dòng xe này về gần nhau, đây là giải pháp linh động cho những người sống thành thị nhưng thích phong cách SUV do đó cách gọi crossover là SUV vẫn được chấp nhận.

Một số dòng xe ô tô điện thuộc phân khúc CUV trên thị trường Việt Nam: Huyndai Ioniq 5, Audi Q4 E-tron, …

Phân khúc MPV

Minivan hay MPV (Multi-Purpose Vehicle) xe đa dụng là mẫu xe thường sử dụng cho gia đình, có khả năng linh động chuyển đổi giữa chở người và chở hàng hóa. MPV thường có gầm cao hơn sedan nhưng thấp hơn crossover hay SUV. Chiếc MPV bán chạy nhất thị trường Việt là Toyota Innova, thường được mua nhiều bởi các tổ chức, cơ quan để chuyên chở nhân viên hoặc doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách. Và gần đây là chiếc Mitsubishi Xpander hiện đang là xe bán chạy nhất tại Việt Nam.

Đây là dòng xe được thiết kế chuyên chở khách hoặc dành cho những gia đình có nhu cầu chở người và hàng hóa cao. Đặc điểm nổi bật của dòng xe này là phần đầu khá ngắn; phần thân thuôn dài, to ra và cao hơn giúp tận dụng khí động học khi di chuyển; gầm xe cao hơn Sedan và Hatchback nhưng thấp hơn SUV hoặc Crossover. Xe được thiết kế nhằm tạo ra sự an toàn và thoải mái cho hành khách, động cơ tiết kiệm nhiên liệu và hàng ghế có thể gập lên xuống thuận lợi cho việc chở hàng hóa.

Một số dòng xe ô tô điện thuộc phân khúc MPV trên thị trường Việt Nam có thể kể đến: Toyota Alphard, …

Xe ô tô điện hạng sang

Phân khúc Limosine

Nhắc đến Limousine, chúng ta sẽ nghĩ ngay đến một chiếc xe dài với nhiều cửa sổ. Thực ra, không có một tiêu chuẩn thực sự nào để coi một chiếc xe là limousine cả. Người ta thường coi limousine là một loại xe hơi cao cấp, tách biệt giữa ghế ngồi và ghế lái, thường được thiết kế thân dài với khoảng cách lớn giữa các bánh xe. Và tất nhiên, xe limousine có nội thất sang trọng, không gian đủ rộng và siêu đẹp.

Một số mẫu xe ô tô điện thuộc phân khúc xe hạng sang – Limosine: Tesla Model X, The Faraday FF 91, The KAZ electric limousine, Toyota Prius Limo,…

Xe buýt điện

Xe buýt điện là xe buýt được đẩy bằng động cơ điện thay vì động cơ đốt trong. Xe buýt điện có thể lưu trữ lượng điện cần thiết trên xe hoặc được cung cấp liên tục từ nguồn bên ngoài. Phần lớn xe buýt lưu trữ điện là xe buýt điện chạy bằng pin, trong đó động cơ điện lấy năng lượng từ bộ pin tích hợp.

Xe buýt điện công cộng

Trong thị trường xe buýt điện toàn cầu, tính theo chiều dài xe buýt, phân khúc 9-14m được dự báo là thị trường lớn nhất trong giai đoạn dự báo về sản lượng. Phân khúc 9-14m đang chiếm ưu thế trong phân khúc xe buýt điện do số lượng lớn xe buýt điện vận tải hành khách được sử dụng trong đội xe công cộng.

Hầu hết các đội xe vận tải công cộng, đặc biệt là ở Trung Quốc, chiếm gần 99% thị trường đều có xe buýt điện dài từ 9-14m. Ngoài ra, nhiều nhà sản xuất OEM (Original Equipment Manufacturer – Nhà sản xuất thiết bị gốc) hàng đầu như BYD, Proterra và Yutong đã và đang cung cấp xe buýt điện trong phạm vi chiều dài 9-14 m. BYD cung cấp xe buýt điện K8 và K9 có chiều dài từ 9m đến 14m.

Khu vực Châu Á Thái Bình Dương hiện là thị trường xe buýt điện lớn nhất thế giới. Nó bao gồm một số nền kinh tế đang phát triển và phát triển nhanh nhất trên thế giới. Sự tăng trưởng trong khu vực có thể là do sự thống trị của thị trường Trung Quốc và sự hiện diện của các OEM hàng đầu trong nước, dẫn đến sự tăng trưởng theo cấp số nhân của thị trường xe buýt và xe khách điện Châu Á Thái Bình Dương.

Trong khi đó, tại Bắc Mỹ, bao gồm Mỹ và Canada, được dự báo là thị trường phát triển nhanh nhất trong giai đoạn dự báo. Các quốc gia ở những khu vực này đang triển khai công nghệ xe buýt điện cho các lựa chọn giao thông công cộng và cá nhân. Ví dụ, vào năm 2019, ngân sách Liên bang của Mỹ đã công bố 130 triệu USD để đẩy nhanh việc triển khai xe buýt và phương tiện không phát thải.

Tại Việt Nam, ngày 02/12/2021, Công ty TNHH Dịch vụ Vận tải Sinh thái VinBus chính thức đưa vào hoạt động tuyến xe buýt điện đầu tiên tại Việt Nam kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng Hà Nội với mục đích  góp phần giảm phát thải khí nhà kính trong giao thông, mang đến trải nghiệm xanh, tiện nghi cho người dân. Dự kiến VinBus sẽ cho ra 200-300 đầu xe/năm, trước mắt xe phục vụ 15 tuyến tại ba khu vực Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Phú Quốc.

Xe buýt điện trong trường học

Vào năm 2014, mẫu xe buýt trường học chạy hoàn toàn bằng điện đầu tiên đã được chuyển giao cho Học khu Thống nhất Kings Canyon ở Thung lũng San Joaquin của California. Xe buýt trường học loại A được chế tạo bởi Trans Tech Bus, sử dụng hệ thống điều khiển hệ thống truyền động điện do Motiv Power Systems, California phát triển.

Kể từ năm 2015, nhà sản xuất tại Canada - Lion Bus cung cấp xe buýt trường học kích thước đầy đủ, eLion, với thân xe làm từ vật liệu tổng hợp. Đây là phiên bản sản xuất thông thường được chế tạo và xuất xưởng với số lượng lớn từ đầu năm 2016, với khoảng 50 chiếc đã được bán cho đến năm 2017.

Vào tháng 2 năm 2021, có khoảng 300 xe buýt điện đang hoạt động tại Hoa Kỳ. Cũng trong khoảng thời gian đó, Quận Montgomery, Maryland đã phê duyệt hợp đồng chuyển đội xe buýt trường học 1.400 chiếc của mình sang xe buýt điện vào năm 2035, với 25 chiếc xe buýt đầu tiên sẽ đến vào mùa thu năm 2021.

Xe tải điện

Xe tải điện là một phương tiện chạy bằng điện chạy bằng pin được thiết kế để vận chuyển hàng hóa, chở các trọng tải chuyên dụng hoặc thực hiện các công việc tiện ích khác.

Xe tải điện giảm tiếng ồn và ô nhiễm so với xe tải chạy bằng đông cơ đốt trong. Xe tải điện có hiệu suất cao và số lượng thành phần thấp của hệ thống truyền lực điện, không đốt nhiên liệu khi không hoạt động, đồng thời khả năng tăng tốc êm ái và hiệu quả, chi phí sở hữu và vận hành xe tải điện thấp hơn đáng kể so với các loại xe tải trước đó.

Tại Hàn Quốc, xe tải điện chiếm một thị phần đáng chú ý trên thị trường xe tải mới; vào năm 2020, trong số xe tải sản xuất và bán trong nước (chiếm phần lớn xe tải mới bán trong nước), 7,6% là xe chạy hoàn toàn bằng điện.

Xe tải điện chở hàng

Xe tải giao hàng là một phân khúc ngày càng tăng của lưu lượng xe tải với sự gia tăng của thương mại điện tử và bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng. Còn được gọi là xe thùng và xe tải thùng, những chiếc xe tải này có xu hướng được sử dụng trên các tuyến đường cố định hoặc với một khu vực cố định để giao hàng.

Xe tải điện sơ mi rơ-mooc và xe tải đầu kéo

Kể từ năm 2020, xe bán tải điện tuy còn hạn chế nhưng đã được sử dụng ở California tại Anheuser-Busch, GSC Logistics, Golden State Express (tất cả đều sử dụng xe bán tải BYD 8TT), Penske và NFI (cả hai đều sử dụng xe bán tải Freightliner eCascadia).

Volvo, DAF, MAN, Freightliner là những hãng xe có kế hoạch bắt đầu sản xuất hàng loạt xe tải khớp nối điện từ năm 2019 đến năm 2020. Tesla có kế hoạch tham gia vào năm 2021 với Tesla Semi.

Xe van điện

Xe Van là dòng xe ô tô cỡ trung có kích thước nhỏ hơn xe khách (bus) nhưng lớn hơn dòng xe đa dụng (MVP / minivan). Xe Van thường dùng để chở người, hoặc hàng hóa thiết bị trong một số lĩnh vực như: khách sạn, bệnh viện, cứu hỏa, bưu chính, kinh doanh vận tải…

Một số mẫu xe van điện có thể kể đến: Ford E-Transit, Fiat E-Ducato, Peugeot e-Boxer, Mercedes eSprinter,…

Xe tải điện chuyên dùng

Xe tải chuyên dùng là xe tải có kết cấu và trang bị để thực hiện một chức này hay công dụng đặt biệt.

Xe giao sữa

Một ví dụ phổ biến của xe tải điện chạy bằng pin là xe giao sữa. Bởi vì những phương tiện như vậy dừng lại nhiều lần, nên việc sử dụng xe điện sẽ thực tế hơn là xe tải đốt trong, loại xe này sẽ không hoạt động trong phần lớn thời gian; nó cũng làm giảm tiếng ồn trong khu dân cư. Trong phần lớn thế kỷ 20, phần lớn các phương tiện giao thông chạy bằng điện chạy bằng pin trên thế giới là xe giao sữa của Anh.

Xe thu gom rác

Với kiểu lái tương tự của một phương tiện giao hàng như xe chở sữa, xe thu gom rác là ứng cử viên tuyệt vời cho hệ truyền động điện. Hầu hết thời gian của chúng là dừng, khởi động hoặc chạy không tải. Những yếu tố này và các yếu tố khác như dễ dàng đào tạo lái xe đã dẫn đến việc Hội đồng thành phố Birmingham chọn sử dụng xe chở rác chạy bằng điện để bắt đầu thay thế xe ngựa kéo vào năm 1918.

Để chuẩn bị cho Thế vận hội Olympic 2008, 3.000 xe chở rác động cơ đốt trong ở Bắc Kinh đã được thay thế bằng xe chở rác chạy bằng pin lithium ion polymer. Vào tháng 9 năm 2014, một chiếc xe chở rác điện, được gọi là ERV (xe rác điện), đã được triển khai tại thành phố Chicago của Hoa Kỳ.

Ở châu Âu, kể từ năm 2020, xe chở rác điện đã được đặt hàng bởi Geneva, Frankfurt và các thành phố khác. Xe chở rác truyền thống có mức tiêu thụ nhiên liệu rất cao. Sử dụng hệ truyền động điện thay vì động cơ diesel giúp giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng. Với pin 340 kWh, một chiếc xe tải như vậy vẫn có thể đi được quãng đường hơn 177 km (110 dặm) trước khi cần sạc lại.