Khi tiết kiệm không còn vì thiếu thốn, mà là học cách sống thông minh hơn
Với nhiều người, hai chữ “tiết kiệm” thường gắn liền với hình ảnh chắt bóp, tằn tiện và cả nỗi lo thiếu thốn. Nhưng khi kinh tế phát triển và nhận thức về tài chính cá nhân thay đổi, ngày càng có nhiều người nhận ra rằng, tiết kiệm không phải là chịu đựng mà là cách sống giúp ta chủ động và tự do hơn.
6 'chiêu tiết kiệm' tưởng khôn ngoan nhưng khiến bạn hao ví từng ngày
Thu nhập 25 triệu/tháng vẫn lo hết tiền: Bài toán chi tiêu cân não của cặp vợ chồng trẻ ở Hà Nội
Khi tiết kiệm đồng nghĩa với “thiếu thốn”
Nhiều người trưởng thành trong những năm tháng khó khăn, khi thu nhập của gia đình chỉ vừa đủ trang trải cuộc sống. Những câu nói quen thuộc như “nhà mình không có điều kiện, phải tiết kiệm con ạ” hay “mẹ mới vay tiền để đóng học” trở thành ký ức của cả một thế hệ.
Với họ, “tiết kiệm” từng mang nghĩa hy sinh. Không dám mua món đồ yêu thích, không dám đi chơi xa, thậm chí cả những nhu cầu nhỏ bé như một bộ quần áo mới cũng phải cân nhắc. Dần dần, tư duy ấy ăn sâu, khiến nhiều người cảm thấy tiết kiệm là việc nặng nề, gắn liền với thiệt thòi.
Khi cuộc sống khá giả hơn, tâm lý “bù đắp” lại xuất hiện: “khổ bao năm rồi, giờ phải sống cho đáng”. Có người tiêu xài phóng tay để bù lại những năm tháng thiếu thốn, cho đến khi nhận ra sự phung phí cũng chẳng mang lại cảm giác thoải mái lâu dài. Họ đứng giữa ngã ba đường: tiết kiệm hay tận hưởng – liệu có thể dung hòa cả hai?
Chị Thu Trang (35 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Ngày trước nhà khó, nên mình quen tiết kiệm từng đồng. Giờ có thu nhập tốt hơn, nhiều lúc lại tiêu quá tay vì muốn ‘sống cho đáng’. Nhưng sau mỗi chuyến du lịch đắt đỏ hay món đồ xa xỉ, mình nhận ra cảm giác hạnh phúc đó trôi qua rất nhanh”.
Từ câu chuyện của chị Trang, có thể thấy, vấn đề không nằm ở tiết kiệm hay không tiết kiệm, mà ở cách mỗi người hiểu và thực hành tiết kiệm.
Tiết kiệm không phải cắt giảm mà là sắp xếp
Chia sẻ với Tiếp thị & Gia đình, ông Đạt Nguyễn - Chuyên viên quản lý sản phẩm - Công ty CP tư vấn đầu tư và quản lý tài sản FIDT cho biết, sai lầm phổ biến của nhiều người là coi tiết kiệm như một hình thức “tự cấm đoán”. Thực tế, tiết kiệm đúng cách không làm giảm chất lượng cuộc sống, mà giúp ta hiểu rõ giá trị của từng đồng tiền mình tạo ra.
Một trong những phương pháp được các chuyên gia tài chính cá nhân khuyến nghị là chi tiêu khoanh vùng – chia thu nhập thành ba nhóm rõ ràng:
• Thiết yếu: các khoản chi bắt buộc như nhà ở, ăn uống, học phí, đi lại.
• Tiết kiệm – đầu tư: dành cho mục tiêu dài hạn, quỹ dự phòng và tích lũy tài sản.
• Hưởng thụ: các chi phí cho sở thích cá nhân, du lịch, giải trí hoặc trải nghiệm.
Tùy vào thu nhập và hoàn cảnh, tỷ lệ có thể linh hoạt điều chỉnh. Ví dụ, một gia đình có thu nhập khoảng 40 triệu đồng/tháng thường được khuyến nghị phân bổ 20–30% cho tiết kiệm, 10–15% cho hưởng thụ và phần còn lại cho chi thiết yếu.
Cân bằng để sống vui và đủ
Sự khác biệt của phương pháp này không chỉ nằm ở con số, mà ở cách nó giải quyết “gánh nặng tâm lý” khi tiết kiệm. Người tiết kiệm cực đoan dễ mất động lực, trong khi người chỉ biết hưởng thụ lại thiếu an toàn tài chính. Việc có một tỷ lệ cụ thể giúp ta vừa kiểm soát được kế hoạch dài hạn, vừa cảm thấy thoải mái khi chi tiêu.
“Giá trị lớn nhất của đồng tiền là phục vụ con người, chứ không phải để tích trữ. Khi biết cân bằng giữa tiết kiệm và tận hưởng, cuộc sống trở nên nhiều màu sắc và ý nghĩa hơn”, ông Đạt Nguyễn chia sẻ.
Ngày nay, tiết kiệm không còn là biểu tượng của khổ cực, mà là nền tảng của sự tự do. Người biết tiết kiệm hiểu rằng mỗi đồng tiền đều có nhiệm vụ riêng gồm đồng để chi, đồng để dành và đồng để tận hưởng.
Tiết kiệm, suy cho cùng, không vất vả nếu ta hiểu đúng bản chất của nó. Đó không phải cắt bớt niềm vui, mà là sắp xếp lại ưu tiên để sống một cuộc đời cân bằng hơn – nơi mỗi đồng tiền đều có mục đích, và mỗi quyết định chi tiêu đều mang lại giá trị thật cho cuộc sống của chính mình.
