Đề xuất quy định mới bảo vệ quyền lợi người lao động, hàng triệu người dân cần biết

Bộ Công an đang chủ trì xây dựng Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) với nhiều nội dung mới đáng chú ý. Trong đó, hành vi sa thải người lao động hoặc buộc công chức, viên chức nghỉ việc trái pháp luật sẽ có thể bị xử lý hình sự, với mức phạt tiền tối đa lên tới 400 triệu đồng hoặc phạt tù tới 3 năm.

Cụ thể, theo Điều 162 dự thảo, nếu vì vụ lợi cá nhân hoặc động cơ riêng mà ép buộc công chức, viên chức nghỉ việc trái quy định, hoặc cưỡng ép, đe dọa để họ phải nghỉ việc và gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị:

- Phạt tiền từ 20-200 triệu đồng,

- Hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm,

- Hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Khung hình phạt sẽ tăng nặng nếu hành vi nhắm vào từ hai người trở lên, phụ nữ mang thai, người nuôi con dưới 12 tháng tuổi, hoặc khiến nạn nhân tự sát, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Khi đó, mức phạt có thể lên đến 400 triệu đồng hoặc tù 1-3 năm. Người vi phạm còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ trong 1-5 năm.

Đáng chú ý, trần tiền phạt trong dự thảo mới gấp đôi so với quy định hiện hành trong Bộ luật Hình sự 2015, thể hiện quan điểm siết chặt và nâng cao tính răn đe của pháp luật.

Mặc dù xử lý hình sự là biện pháp cứng rắn, nhưng chế tài dân sự theo Bộ luật Lao động 2019 vẫn giữ nguyên hiệu lực. Doanh nghiệp khi sa thải trái luật vẫn buộc phải nhận người lao động trở lại, trả đủ lương, đóng bảo hiểm xã hội, và bồi thường ít nhất hai tháng lương.

Dự thảo không nhằm hình sự hóa các tranh chấp dân sự thông thường, mà hướng đến xử lý những hành vi cố ý vi phạm có tính chất nghiêm trọng hoặc lặp lại, đi kèm thông tư hướng dẫn cụ thể về “hậu quả nghiêm trọng” để tránh lạm dụng.

Đề xuất này được đông đảo người lao động ủng hộ, bởi họ chính là nhóm chịu rủi ro trực tiếp khi bị sa thải tùy tiện, không lý do chính đáng. Trên thực tế, nhiều vụ sa thải trái phép chỉ dừng lại ở mức phạt hành chính, hòa giải nội bộ hoặc bồi thường ít ỏi, không đủ sức răn đe, khiến người lao động rơi vào cảnh mất việc đột ngột, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống.

Theo Bộ Công an, việc nâng khung hình phạt không chỉ nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động mà còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ: Mọi hành vi lạm quyền, xâm phạm đến quyền được làm việc của người khác sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo pháp luật hình sự.

Nếu được Quốc hội thông qua, quy định này sẽ chính thức có hiệu lực sau 45 ngày kể từ ngày công bố. Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh, đề xuất này được kỳ vọng sẽ góp phần tăng cường tính minh bạch, công bằng và trách nhiệm trong quan hệ lao động, đặc biệt trong khu vực công và các tập đoàn, doanh nghiệp lớn.