Loại rau được ví 'nhân sâm của người nghèo' mọc um tùm ở bờ ruộng, giá rẻ, tốt gấp nhiều lần thịt bò

Kho dinh dưỡng ẩn sau mớ rau bình dị

Rau má (tên khoa học Centella asiatica) là loại thảo mộc thuộc họ Apiaceae, xuất hiện phổ biến ở châu Á và được sử dụng lâu đời trong ẩm thực lẫn y học cổ truyền.

Trong 100g rau má tươi có tới 88,2g nước, 3,2g đạm, 1,8g tinh bột, 4,5g chất xơ, cùng nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin C, B1, canxi, sắt, phospho, kẽm, magie, beta-caroten, flavonoid, saponin… Tùy vùng trồng và mùa thu hoạch, hàm lượng dinh dưỡng có thể thay đổi.

Tại Việt Nam, rau má mọc khắp nơi, từ ruộng đồng miền Trung đến bờ ao miền Tây, đặc biệt ưa đất ẩm. Nhờ dễ trồng, thu hoạch nhanh, giá rau má luôn bình dân: chỉ 15.000–25.000 đồng/kg rau tươi và khoảng 50.000–140.000 đồng/kg rau khô.

Lợi ích sức khỏe “không thua gì nhân sâm”

Giúp tăng cường trí nhớ, cải thiện chức năng não bộ

Nhiều nghiên cứu cho thấy hoạt chất trong rau má có khả năng cải thiện trí nhớ, tăng cường khả năng tập trung và hỗ trợ phòng ngừa bệnh Alzheimer. Các hợp chất chống oxy hóa trong rau giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi tổn thương do gốc tự do.

Tuy nhiên, người muốn sử dụng tinh chất hoặc thực phẩm bổ sung chứa rau má nên tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt nếu đang điều trị bệnh lý liên quan đến thần kinh.

Giảm lo âu, hỗ trợ giấc ngủ sâu hơn

Rau má chứa nhóm hoạt chất triterpenoids có tác dụng làm dịu thần kinh, giảm căng thẳng và giúp cơ thể thư giãn tự nhiên. Với những người thường xuyên mất ngủ, mệt mỏi hoặc chịu áp lực công việc, một ly nước rau má mát lạnh có thể giúp tinh thần thoải mái hơn.

Ngoài ra, loại rau này còn được cho là giúp giảm trầm cảm nhẹ, cải thiện tâm trạng và chất lượng giấc ngủmột cách tự nhiên để cơ thể lấy lại sự cân bằng.

Thanh nhiệt, giải độc gan, hỗ trợ tiêu hóa

Theo y học cổ truyền, rau má có vị đắng nhẹ, tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc, dưỡng gan và nhuận tràng. Uống nước ép hoặc sinh tố rau má thường xuyên giúp làm mát gan, giảm mụn nhọt, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Một số nghiên cứu gần đây còn ghi nhận chiết xuất rau má có thể giúp giảm độc tính ở gan và thận khi dùng chung với thuốc kháng sinh, đồng thời cải thiện tình trạng táo bón ở cả trẻ em và người lớn.

Tăng cường tuần hoàn máu, giảm sưng phù

Các hợp chất trong rau má giúp cải thiện tính đàn hồi của thành mạch, thúc đẩy lưu thông máu và giảm hiện tượng ứ trệ tuần hoàn. Nhờ đó, rau má được xem là “vị thuốc tự nhiên” hỗ trợ giảm phù nề, sưng chân hay giãn tĩnh mạch.

Làm mờ rạn da, thúc đẩy lành vết thương

Rau má nổi tiếng trong lĩnh vực làm đẹp nhờ chứa asiaticoside – hoạt chất kích thích sản sinh collagen, giúp phục hồi tổn thương da và làm mờ vết rạn. Từ lâu, người dân đã sử dụng rau má giã nát đắp lên vết thương để giảm sưng, mát da và nhanh liền sẹo.

Ngày nay, chiết xuất rau má (thường gọi là Centella Asiatica Extract hoặc CICA) cũng được ứng dụng phổ biến trong mỹ phẩm nhờ khả năng làm dịu da, chống viêm và tái tạo tế bào mới.

Chống nắng tự nhiên, dưỡng da và tóc khỏe đẹp

Những hợp chất chống oxy hóa trong rau má có khả năng bảo vệ da trước tác hại của tia UV và ô nhiễm môi trường. Uống nước rau má thường xuyên giúp da sáng khỏe, giảm mụn và hạn chế tổn thương do ánh nắng.

Không chỉ tốt cho da, rau má còn cung cấp vitamin và khoáng chất nuôi dưỡng tóc, giúp tóc chắc khỏe và giảm gãy rụng – đặc biệt phù hợp trong những ngày nắng nóng.

Ai nên cẩn trọng khi dùng rau má?

Dù có nhiều lợi ích, rau má không nên được sử dụng quá thường xuyên hoặc với liều lượng lớn. Một người trưởng thành chỉ nên dùng khoảng một ly nước rau má mỗi ngày (tương đương 40g rau tươi). Uống quá nhiều có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, buồn ngủ hoặc đau dạ dày.

Một số trường hợp còn ghi nhận tác dụng phụ ảnh hưởng đến gan, biểu hiện qua nước tiểu sẫm màu hay vàng da. Do đó, những nhóm người sau nên hạn chế hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng:

• Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
• Người mắc bệnh tiểu đường.
• Người đang sử dụng thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm hoặc điều trị gan.