Bộ Y tế đề xuất hỗ trợ nhà ở xã hội cho phụ nữ sinh đủ 2 con trước mức sinh thấp kỷ lục

Mức sinh thấp nhất trong lịch sử

Theo dự thảo Luật Dân số mới do Bộ Y tế công bố, mức sinh trung bình toàn quốc đã giảm từ 2,11 con/phụ nữ năm 2021 xuống còn 1,91 con/phụ nữ vào năm 2024 – mức thấp nhất từ trước đến nay. Điều đáng chú ý là đà giảm này có xu hướng tiếp diễn trong các năm tới, có thể đẩy Việt Nam vào tình trạng già hóa dân số nhanh chóng và thiếu hụt nguồn lao động nghiêm trọng.

Dự báo của Bộ Y tế cho thấy nếu không có biện pháp can thiệp hiệu quả, đến năm 2039, Việt Nam sẽ chính thức bước ra khỏi “thời kỳ dân số vàng”. Đến năm 2042, dân số trong độ tuổi lao động đạt đỉnh và bắt đầu suy giảm. Đặc biệt, sau năm 2054, dân số có thể bắt đầu tăng trưởng âm.

Mức sinh thấp kéo dài không chỉ khiến quy mô dân số suy giảm mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy như: thiếu hụt lực lượng lao động, tốc độ già hóa dân số tăng nhanh, sức ép an sinh xã hội tăng cao và gia tăng hiện tượng di cư từ nông thôn ra thành thị hoặc ra nước ngoài.

Chính vì vậy, Bộ Y tế nhận định cần có các chính sách hỗ trợ thực chất, lâu dài và phù hợp với đặc điểm của từng vùng để khuyến khích các cặp vợ chồng sinh đủ hai con – mức sinh được cho là lý tưởng để duy trì dân số ổn định.

Đề xuất hỗ trợ nhà ở xã hội và kéo dài nghỉ thai sản

Một trong những giải pháp đáng chú ý được Bộ Y tế đề xuất là đưa phụ nữ sinh đủ hai con tại các khu vực có mức sinh thấp – đặc biệt là các khu công nghiệp, khu chế xuất và đô thị lớn vào diện được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội. Đề xuất này sẽ được bổ sung vào Điều 76 của Luật Nhà ở nhằm tạo động lực kinh tế cụ thể và thiết thực cho các gia đình trẻ.

Ngoài ra, Bộ cũng đề nghị tăng thời gian nghỉ thai sản cho lao động nữ sinh con thứ hai từ 6 tháng lên 7 tháng, đồng thời khẳng định quyền tự quyết của các cặp vợ chồng về số con và khoảng cách sinh.

Để các chính sách điều chỉnh kịp thời và hiệu quả, Bộ Y tế kiến nghị Chính phủ cần công bố định kỳ tình trạng mức sinh trên phạm vi toàn quốc, từ đó làm căn cứ cho chính quyền địa phương xây dựng chính sách dân số phù hợp. Trong trường hợp mức sinh tại một số địa phương giảm quá sâu, Chính phủ cần báo cáo Quốc hội để có biện pháp can thiệp đặc biệt.

Mức sinh thấp là bài toán không thể trì hoãn nếu Việt Nam muốn duy trì đà phát triển kinh tế – xã hội bền vững trong tương lai. Việc đề xuất hỗ trợ nhà ở xã hội cho phụ nữ sinh đủ hai con là tín hiệu cho thấy chính sách dân số đang dần chuyển từ kiểm soát sang khuyến khích. Đây không chỉ là bước đi chiến lược về dân số, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về việc nâng cao chất lượng sống cho gia đình trẻ trong thời đại mới.