Điều chỉnh giá điện sẽ tính thêm khoản lỗ hàng nghìn tỷ của EVN?
Bộ Công thương vừa xây dựng cơ chế điều chỉnh giá điện bình quân theo hướng giá bán lẻ được tính thêm các khoản lỗ trong hoạt động sản xuất kinh doanh của EVN.
Mới đây, Bộ Công thương đã gửi Bộ Tư pháp dự thảo quyết định thay thế Quyết định số 24 về cơ chế điều chỉnh giá điện bình quân. Lần này, Bộ Công thương vẫn đưa ra quy định thẩm quyền giảm, tăng giá điện; rút ngắn thời gian điều chỉnh giá điện từ 6 tháng hiện nay xuống 3 tháng một lần, tức mỗi năm sẽ có 4 đợt thay đổi giá. Giá được cập nhật hàng quý theo chi phí phát điện, các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện.
Bản dự thảo mới cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN thu hồi khoản lỗ của năm trước đó bằng cách tính giá bán điện bình quân gắn với thực tế sản xuất kinh doanh điện.
Cụ thể, công thức tính để điều chỉnh giá điện, bao gồm: chênh lệch tỷ giá trong thực hiện hợp đồng mua bán điện; lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh điện; các chi phí khác chưa được tính vào giá bán lẻ điện nhưng được xác định trong báo cáo tài chính đã được kiểm toán.
Theo Bộ Công Thương, năm 2022, EVN thua lỗ 26.000 tỷ đồng. Kết quả sản xuất kinh doanh này cùng mức điều chỉnh giá điện tăng 3% từ ngày 4/5 chưa đủ thu hồi chi phí đầu vào hình thành giá khiến chi phí năm 2023 của EVN tiếp tục bị dồn tích.
Mức lỗ 26.000 tỷ của EVN năm 2022 còn chưa tính các khoản chênh lệch tỷ giá. Theo kết quả kiểm tra của Bộ Công Thương, các khoản chưa hạch toán vào giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2022 bao gồm: phần còn lại khoản chênh lệch tỷ giá thực hiện theo hợp đồng mua bán điện của các đơn vị phát điện năm 2019 với số tiền khoảng 3.016 tỷ đồng; năm 2020 khoảng 4.567 tỷ đồng; năm 2021 hơn 3.702 tỷ đồng và năm 2022 khoảng 3.440 tỷ đồng.
Cơ quan quản lý cho rằng việc này phần nào ảnh hưởng đến khả năng phát triển và bảo toàn vốn Nhà nước của EVN nếu hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ kéo dài. Bộ Công Thương dẫn quy định hiện hành tại Luật Giá cho thấy giá điện cần đảm bảo bù đắp đủ chi phí thực tế và có lợi nhuận hợp lý. Do đó, cần hiệu chỉnh công thức tính giá bán điện bình quân để làm rõ hơn yếu tố gắn với giá thành sản xuất kinh doanh điện.
Bộ này cũng cho biết thêm, việc xây dựng dự thảo quyết định nhằm mục đích xây dựng cơ chế điều chỉnh giá điện theo lộ trình theo chỉ đạo của Thường trực Chính phủ; đồng thời, sửa đổi công thức tính giá bán lẻ điện bình quân có yếu tố gắn với giá thành thực tế sản xuất kinh doanh điện, bổ sung các quy định về hồ sơ phương án giá điện theo ý kiến của Thanh tra Chính phủ.
Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung các quy định cụ thể về tài liệu, phương thức gửi hồ sơ phương án giá điện hằng năm; định nghĩa về bên mua điện, bên bán điện, hiệu chỉnh công thức tính giá điện để phản ánh việc mua bán điện trong thị trường bán buôn điện cạnh tranh; trường hợp giảm giá điện.
Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp sẽ có vai trò rõ hơn trong việc kiểm tra, rà soát phương án giá điện, kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện hằng năm của EVN.
