Bóc mẽ chiêu lừa mới của tội phạm công nghệ: “Cho thuê khuôn mặt” để lừa chuyển khoản, qua mặt sinh trắc học ngân hàng

Nuôi người cho thuê khuôn mặt để lừa đảo chuyển tiền

Đây là thông tin được ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước trao đổi với báo chí tại buổi họp báo về ngày chuyển đổi số ngành ngân hàng vừa diễn ra mới đây.

Theo Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước, gần đây đã phát hiện các tổ chức tội phạm thuê tài khoản ngân hàng, thậm chí thuê luôn cả khuôn mặt của chủ tài khoản, để thực hiện giao dịch chuyển tiền cần đến sinh trắc học.

Cụ thể, các nhóm tội phạm tìm kiếm hoặc “nuôi” một số người đứng tên tài khoản, sau đó thuê chính người này xuất hiện để xác thực giao dịch bằng khuôn mặt để chuyển tiền, qua đó qua mặt hệ thống bảo mật sinh trắc học của ngân hàng.

Thực tế, thời gian gần đây, cơ quan chức năng đã khởi tố nhiều đối tượng liên quan đến loại hình tội phạm này. Mới nhất, ngày 30/5, Công an tỉnh Thái Bình cho biết vừa triệt phá thành công đường dây đánh bạc và rửa tiền với quy mô hơn 1.000 tỷ đồng qua trang mạng KUBET, khởi tố 14 bị can về hành vi đánh bạc, 7 bị can về hành vi rửa tiền.

Cơ quan Công an cho biết, thông qua trang mạng KUBET có máy chủ đặt ở nước ngoài, đường dây này hoạt động dưới nhiều tên miền, cho phép người dùng tạo tài khoản, liên kết với tài khoản ngân hàng để cá cược các trò chơi trực tuyến như xổ số, bóng đá, tài xỉu...

Đặc biệt, cơ quan chức năng phát hiện nhóm đối tượng đã sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi như dùng công nghệ AI để tạo clip giả khuôn mặt chủ tài khoản, vượt qua hệ thống bảo mật bằng xác thực sinh trắc học của các ngân hàng, phục vụ cho việc thực hiện các giao dịch chuyển khoản từ xa.

Tương tự, vào tháng 4 vừa qua, Công an tỉnh Bắc Giang đã khởi tố, bắt tạm giam 3 đối tượng: Lê Việt Hoàng (ở TP HCM); Vũ Quang Quỳnh (trú tại Bắc Giang) và Nguyễn Văn Tới (trú tại Thanh Hóa) để điều tra, làm rõ về hành vi lừa đảo chuyển tiền chiếm đoạt tài sản.

Các đối tượng này đã đứng tên lập 71 tài khoản tại các ngân hàng, cho thuê và thực hiện quét nhận dạng sinh trắc học khuôn mặt để thực hiện hành vi phạm tội, luân chuyển tổng số tiền đã chiếm đoạt của gần 1.000 nạn nhân trên cả nước khoảng 200 tỷ đồng. Số tiền mỗi đối tượng được hưởng lợi bất chính khoảng 80 triệu đồng.

Ngăn lừa đảo qua tài khoản doanh nghiệp

Thông tin với báo chí, Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết, đến nay có trên 200 triệu tài khoản ngân hàng, nhưng mới chỉ khoảng 113 triệu tài khoản đã được đối chiếu sinh trắc học. Nhóm còn lại chưa được đối chiếu và xác thực sinh trắc học, những tài khoản đó có thể là tài khoản chết hoặc tài khoản lừa đảo.

Để ứng phó với chiêu trò, thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao, từ 1/7/2025 sẽ dừng mọi giao dịch trực tuyến đối với tài khoản của doanh nghiệp, tổ chức nếu chưa xác thực, đối chiếu sinh trắc học của người đại diện hợp pháp. Đây là quy định của Thông tư số 17/2024/TT-NHNN quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán.

Ngân hàng Nhà nước đang gấp rút sửa đổi Thông tư số 17/2024/TT-NHNN, siết chặt quản lý thông tin sinh trắc học. Kể từ 1/9/2025, việc mở tài khoản tổ chức hoặc cá nhân đều phải xác thực thông qua dữ liệu sinh trắc học, đối chiếu với cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư. Cũng sẽ cấm việc sử dụng bí danh để liên kết với số tài khoản ngân hàng, tránh gây hiểu lầm cho người chuyển tiền.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước đang hoàn thiện và sắp ban hành Nghị định quy định những tài khoản tổ chức mà hoạt động như các hộ kinh doanh cá thể, trong vòng 6 tháng từ khi thành lập sẽ phải đối chiếu thông tin sinh trắc học của người đại diện hợp pháp. Với nhóm doanh nghiệp hoạt động thường xuyên sẽ có các hoạt động giám sát tín dụng.

Cùng đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp cùng các ngân hàng thương mại và cơ quan chức năng xây dựng kho dữ liệu những tài khoản thường xuyên thực hiện giao dịch đáng ngờ. Từ đó, khi người dân, doanh nghiệp chuyển tiền nếu đến các tài khoản đó sẽ có cảnh báo.

Ngoài ra, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ phối hợp với Bộ Công an để đưa ra mức phạt mới. Nếu một người bị phát hiện cho thuê khuôn mặt lừa đảo chuyển tiền sẽ bị truy tố. Mặt khác, các cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu để nâng mức xử phạt với hành vi lừa đảo này lên gấp từ 4 - 5 lần so với hiện tại, tối đa lên đến 200 triệu đồng với hành vi như vậy.