Vẻ đẹp xiêu lòng của 'nàng thơ' Tú Lệ, Yên Bái

Nhắc đến Yên Bái, đa phần chúng ta sẽ nghĩ tới những đồng ruộng bậc thang vàng óng tại Mù Cang Chải, những cánh rừng chè nằm lưng chừng núi của Suối Giàng hay sự hùng vĩ của thác Pú Nhu. Nhưng ít ai biết, Yên Bái còn sở hữu một địa điểm mê hoặc những người ưa khám phá và trải nghiệm. Đó chính là xã Tú Lệ, một thung lũng rộng gần 3000 ha, thuộc huyện Văn Chấn. Tú Lệ nằm giữa ba ngọn núi cao: Khau Phạ, Khau Thán và Khau Song, thuộc huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái. 

Đây là nơi sinh sống và canh tác của những người đồng bào dân tộc Thái, Mông, nơi mà cuộc sống bình yên cứ tiếp diễn qua từng ngày từng tháng để mỗi lần đặt chân lên vùng đất nên thơ ấy, ta lại càng ngỡ ngàng trước cảnh sắc đẹp như mơ nhưng vô cùng thanh bình. 

Thời điểm đẹp nhất để tới Tú Lệ 

Tú Lệ mùa nào cũng đẹp nhưng có lẽ khi mùa thu gọi những đợt nắng trong veo rải trên khắp những nẻo đường miền biên viễn, người ta thấy một Tú Lệ đẹp mơ màng như người thiếu nữ đương thì vừa thức giấc sau giấc ngủ ngàn năm giữa chốn đại ngàn hùng vĩ. Mùa thu về, cả Tú Lệ chìm trong biển lúa dập dờn. Những cánh đồng lúa bạt ngàn ở Tú Lệ e ấp nằm trong thung lũng yên bình nhưng đủ để nhuộm cả một khung trời sắc vàng óng ả, lan dần ra xa theo từng cơn gió nhẹ như những đợt thủy triều nhấp nhô giữa biển khơi. 

Lên Tú Lệ ngày thu, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những người phụ nữ Thái, Mông đang thoăn thoắt đôi tay gặt lúa vụ mùa, nhưng kìa ở thửa ruộng bên kia, có người lại vội vàng cày ải, vội vàng ngắm những đợt mạ mới lên những khoanh đất màu mỡ đang loảng nước. Đâu đó là những em bé lớn cũng đang miệt mài phụ giúp mẹ cha, lúc thì em gặt lúa, ôm lúa thành từng đống nhỏ, khi em lại chơi đùa cùng chúng bạn, chạy nhảy giữa những sóng lúa miên man.

Những hoạt động trải nghiệm khi đến Tú Lệ 

Suối nước khoáng nóng với tục tắm tiên 

Vùng đất này được thiên nhiên ban tặng cho một món quà độc nhất vô nhị ít nơi có, đó là những dòng suối nước nóng bản Chao nức tiếng gần xa, thu hút cả những du khách quốc tế tới thăm và trải nghiệm một lần hoà mình vào làn nước ấm. 

Theo người dân tại xã Tú Lệ, “tắm tiên” là một tập quán văn hoá đặc sắc luôn được đồng bào Thái trân trọng và giữ gìn. Nước khoáng nóng chảy từ lòng đất lên được lưu giữ lại tại một bể bơi do người dân tự xây để sau một ngày lao động vất vả, họ sẽ đắm chìm vào dòng nước như một cách thư giãn và nạp lại năng lượng. 

Người Thái cũng kể rằng, dòng suối khoáng luôn được ví như một phương thuốc thần kỳ có thể chữa bách bệnh. Người ốm trầm mình xuống nước, hôm sau đã thấy tỉnh táo, nếu bị đau họng chỉ cần lấy nước buổi sáng tại suối uống sẽ khỏi, còn thôn nữ Thái tắm suối thường xuyên nên da dẻ luôn luôn trắng mịn.

Mặc dù được gọi là “tắm tiên” nhưng người Thái tắm suối khoáng rất văn minh, trai gái khi tắm luôn giữ khoảng cách. Đàn ông mặc quần đùi, phụ nữ quấn váy phủ khăn che ngực, xuống nước thì bỏ khăn để trần nửa trên. Đây cũng là yếu tố thể hiện tính đoàn kết cộng đồng và tinh thần hướng đến nét đẹp trong cuộc sống của người dân nơi đây.

Vẻ đẹp thiên nhiên của “nàng thơ” Tú Lệ 

Giống với những La Pán Tẩn, Dế Xu Phình trong mùa vàng ruộng bậc thang, vào tháng 9 tháng 10, toàn Tú Lệ cũng ánh lên một màu vàng rực của những cánh đồng lúa chín. Sóng lúa thổi từng cơn, suối nhỏ phản chiếu ảnh nắng ban chiều tạo nên khung cảnh thần tiên không ai có thể trải nghiệm ở chốn thành thị.

Khác với những địa danh khác, ruộng Tú Lệ cho cảm giác “hiền hòa” hơn nhiều vì không nằm chênh vênh trên những quả đồi hay hun hút sâu trong thung lũng. Cũng là ruộng bậc thang nhưng ở Tú Lệ lại đem tới cảm giác gần gũi hơn, chỉ cần đưa tay ra đã chạm vào được sự kiều diễm của “nàng tiên” vùng Tây Bắc.

Tú Lệ về đêm đặc biệt là những ngày rằm, ánh trăng sáng in bóng người lữ hành xuôi dần trên những con đường dọc theo thị trấn. Xa xa tiếng tre rì rào, tiếng gió thổi mơn man, mát lạnh, những ánh đèn heo hắt bên đường đủ để nhìn thấy bóng người qua lại. 

Tìm hiểu đời sống văn hoá dân tộc Thái 

Du khách cũng có thể thăm bản Lìm Thái, Lìm Mông cách Tú Lệ 3 km để tìm hiểu thêm về cuộc sống, văn hóa của người dân vùng cao. Lìm Thái cùng Lìm Mông là hai bản được nhiều du khách đánh giá có phong cảnh đẹp nhất Yên Bái. Con đường đất đỏ đến với bản Lìm Mông vào những ngày mưa sẽ trơn trượt, nhưng bù lại là quang cảnh ấn tượng của ruộng bậc thang mùa nước đổ hai bên.

Lưu trú tại Tú Lệ 

Le Champ Tú Lệ 

Đây là một resort nghỉ dưỡng cao cấp tại trung tâm Tú Lệ. Với vị thế lưng tựa núi, bao quanh bởi sóng lúa điệp trùng, khu nghỉ dưỡng sở hữu đầy đủ tiện nghi và dịch vụ đẳng cấp, nổi bật giữa quang cảnh xanh tươi dưới chân đèo Khau Phạ, giúp không chỉ bạn trẻ mà cả du khách thập phương cũng có thêm nhiều trải nghiệm ở mảnh đất rừng núi này. 

Đặc sản Tú Lệ 

Cốm Tú Lệ - hạt ngọc vùng Tây Bắc 

Người Thái ở đây thường kể rằng, xưa kia tổ tiên của họ khi đi khai hoang mở đất đã vô tình tìm thấy giống lúa nếp có bông to, hạt tròn và mùi thơm ngào ngạt. Thấy vậy, họ liền quyết định ở lại lập làng, lập bản rồi vỡ ruộng, nhân giống lúa để gieo trồng, từ đó tạo nên vùng Tú Lệ với văn hóa đặc sắc của người Thái ngày nay.

Ngoài dùng để chế biến món cốm dẻo ngọt trứ danh, thứ gạo trắng thơm lạ thường còn dùng để nấu món xôi nếp mang hương vị bùi ngậy, hay đặc sản cháo cốm nấu với nước luộc vịt vẫn được coi là tinh hoa ẩm thực của người Tú Lệ.

Thú vị hơn, giống lúa nếp tan nếu đem đi gieo trồng ở các vùng lân cận sẽ không thể cho ra hạt gạo hảo hạng sánh bằng Tú Lệ. Theo những nhà nghiên cứu, sự đặc biệt trên xuất phát từ những điều kiện tự nhiên như khí hậu, nguồn nước, thổ nhưỡng chỉ có ở vùng chân đèo Khau Phạ. Vậy nên từ bao đời nay, người dân nơi đây vẫn coi nếp dẻo, gạo thơm chính là thứ quà đặc biệt mà ông trời ban tặng cho họ.

Ngoài ra, ở Tú Lệ còn những món đặc sản như xôi nếp, thịt nướng dẻo thơm, thịt trâu gác bếp, cá suối, gà đen. 

Di chuyển 

Từ Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, bạn có thể lựa chọn phượt bằng xe máy hoặc đi xe khách. 

Đối với xe khách, bạn có thể lựa chọn mua vé xe Limousine từ Hà Nội đến Mù Cang Chải trong 7 giờ với giá vé khoảng 250.000 - 350.000 VNĐ. 

Đối với những du khách nước ngoài hoặc phía Nam, bạn có thể đặt máy bay đi Hà Nội với giá vé khoảng 1.000.000 VNĐ và đặt các xe limousine 9 chỗ tới Yên Bái.