Từ sự cố lật tàu ở Vịnh Hạ Long: 6 nguyên tắc 'vàng' để đi tàu, phà an toàn trên biển ai cũng cần nhớ

Vụ lật tàu ở Vịnh Hạ Long mới đây không chỉ gây hoang mang dư luận mà còn một lần nữa nhấn mạnh: sự chủ quan có thể khiến một chuyến đi chơi biến thành thảm họa. Dù là du lịch hay đi lại thường ngày, nếu đi tàu, phà, bạn cần có những hiểu biết và kỹ năng cơ bản để tránh rủi ro nguy hiểm.

Dưới đây là 6 nguyên tắc an toàn “cốt lõi” cùng những mẹo thực tế mà bạn và gia đình nên ghi nhớ.

Tìm hiểu kỹ về phương tiện và điều kiện hành trình

Đừng lên tàu theo cảm tính. Hãy chủ động tìm hiểu thông tin từ trước: Phương tiện có giấy phép không? Đơn vị vận hành có uy tín không? Có được đánh giá tốt từ những hành khách trước không?

Thời tiết đóng vai trò quyết định. Sóng lớn, gió giật, mưa bão là những yếu tố dễ làm tàu mất kiểm soát, dẫn đến lật tàu. Do đó, cần kiểm tra dự báo thời tiết ít nhất 1 ngày trước chuyến đi và luôn mang theo áo mưa mỏng hoặc khăn gió nếu thấy dấu hiệu thời tiết chuyển xấu.

Ngoài ra, không nên đi tàu vào ban đêm hoặc khi tàu quá tải. Đây là hai yếu tố thường thấy trong các tai nạn đường thủy tại Việt Nam.

Trang bị an toàn, đừng coi thường áo phao

Áo phao không phải để trưng bày mà là thiết bị cứu mạng, giúp phòng tránh đuối nước. Nhiều người có tâm lý ngại mặc vì “vướng víu” nhưng khi có sự cố, áo phao giúp bạn nổi và giữ cơ thể không bị mất nhiệt.

Lưu ý:

• Áo phao cần vừa người, không quá rộng hay chật.

• Nếu đi cùng trẻ em, nên mang theo áo phao cá nhân phù hợp kích cỡ của trẻ vì áo phao trên tàu thường chỉ có size người lớn.

• Hạn chế mặc quần áo nặng, dễ hút nước như jeans hay áo len dày trong các chuyến đi biển.

Ngoài ra, nên mang theo túi chống nước để bảo quản điện thoại, giấy tờ tùy thân và một ít tiền mặt, đề phòng tình huống phải rời tàu đột ngột.

Tuân thủ quy định: An toàn từ những hành động nhỏ

Đừng coi thường những thông báo hay hướng dẫn an toàn từ thủy thủ đoàn, bởi họ là người có kinh nghiệm và hiểu rõ từng vị trí trên tàu.

Một số lưu ý quan trọng:

• Không chạy nhảy, trèo ra lan can, đặc biệt khi tàu đang di chuyển.

• Giữ lối đi thông thoáng, không để hành lý chắn lối thoát hiểm.

• Khi lên xuống tàu, nên đi lần lượt, không chen lấn hay nhảy qua mạn tàu

Trẻ nhỏ và người già: Luôn cần sự kèm cặp

Với trẻ em, nguy cơ tai nạn là rất cao nếu không được giám sát. Hãy:

• Nắm tay trẻ liên tục, nhất là ở khu vực cầu tàu, mép boong hoặc khi tàu lắc mạnh.

• Trang bị vòng tay định vị hoặc thẻ đeo có tên và số điện thoại liên lạc đề phòng trẻ đi lạc.

Người lớn tuổi thường phản xạ chậm, dễ mất thăng bằng. Hãy để họ ngồi vị trí ổn định, không gần mép tàu và hỗ trợ khi tàu rung lắc hoặc có sóng lớn. Nếu được, hãy để họ mang theo gậy chống hoặc ngồi cạnh tay vịn.

Biết cách xử lý trong tình huống khẩn cấp

Nếu gặp sự cố như lật tàu, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh. La hét, chen lấn hay hành động hoảng loạn chỉ khiến tình hình xấu hơn.

Kỹ năng cần nhớ:

• Ghi nhớ vị trí đặt phao cứu sinh, búa phá kính (nếu có) và lối thoát hiểm.

• Học cách sử dụng còi báo động hoặc đèn pin/đèn nháy ban đêm nếu tàu bị mất điện.

• Khi rơi xuống nước, hãy giữ ngửa người, dang tay chân để nổi, tuyệt đối không vùng vẫy.

Hãy lưu trong điện thoại số cứu hộ địa phương hoặc cơ quan quản lý đường thủy nơi bạn đang di chuyển. Trong nhiều trường hợp, thời gian phản ứng sớm có thể cứu được mạng sống.

Biết bơi, biết lặn: “tấm khiên sinh tồn” không thể thiếu

Bên cạnh việc tuân thủ quy tắc an toàn và mặc áo phao, việc biết bơi và biết lặn cơ bản là kỹ năng cực kỳ quan trọng giúp bạn tự bảo vệ mình trong các tình huống nguy hiểm trên sông nước.

Đặc biệt, kỹ năng lặn ngắn hơi và điều khiển hô hấp có thể giúp bạn luồn qua cửa sổ, khung hẹp hoặc giữ thăng bằng dưới nước trong thời gian chờ được hỗ trợ. 

Vì vậy, hãy cân nhắc nghiêm túc việc:

• Học bơi bài bản từ các lớp đào tạo uy tín.

• Luyện tập lặn cơ bản, như nín thở dưới nước, giữ thăng bằng hoặc thoát ra khỏi vật cản dưới nước.

• Thường xuyên rèn luyện sức bền vì khi rơi vào nước, việc bơi xa và giữ sức là điều cần thiết.

Không ai muốn tai nạn xảy ra nhưng chuẩn bị trước vẫn luôn là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và người thân. Một chút kiến thức, một chút quan sát và rất nhiều sự chủ động chính là “áo giáp vô hình” cho mọi chuyến đi bằng tàu, phà.