Thói quen ăn được nhiều người Việt yêu thích lại đang âm thầm bào mòn thận, thay đổi ngay nếu không muốn suy thận

Trong bữa cơm của nhiều gia đình Việt, thịt luôn chiếm vị trí trung tâm – từ thịt lợn, thịt bò cho đến các loại thịt đỏ khác. Không ít người tin rằng ăn nhiều thịt đồng nghĩa với việc nạp đủ đạm, giúp cơ thể khỏe mạnh, tăng sức bền và hỗ trợ phát triển cơ bắp.

Nhưng ít ai biết, chính thói quen “bữa nào cũng phải có món mặn” này lại là gánh nặng âm thầm cho thận – cơ quan vốn cực kỳ nhạy cảm với lượng đạm dư thừa.

Vì sao ăn quá nhiều đạm lại hại thận?

Thận đóng vai trò như “bộ lọc” của cơ thể, loại bỏ độc tố và sản phẩm thải từ quá trình chuyển hóa, trong đó có ure và creatinine – hai hợp chất sinh ra khi cơ thể tiêu hóa protein.

Khi lượng đạm tiêu thụ vượt mức cần thiết, thận phải làm việc nhiều hơn để lọc và thải các chất này ra ngoài. Tình trạng “tăng ca” kéo dài khiến chức năng lọc máu bị suy giảm, lâu dần có thể dẫn tới bệnh thận mạn.

Một nghiên cứu đăng trên American Journal of Clinical Nutrition cho thấy chế độ ăn giàu đạm động vật, đặc biệt là thịt đỏ, làm gia tăng tình trạng tăng lọc cầu thận (hyperfiltration) – dấu hiệu sớm của tổn thương cấu trúc vi mô bên trong thận.

Điều đáng lo là bệnh thận giai đoạn đầu hầu như không có triệu chứng rõ ràng. Chỉ khi xuất hiện phù nề, mệt mỏi, tăng huyết áp hoặc tiểu đêm nhiều, người bệnh mới nhận ra, nhưng lúc này khả năng hồi phục thường đã hạn chế.

Hậu quả khi nạp đạm quá mức trong thời gian dài

Thận làm việc quá tải, dẫn đến suy giảm chức năng lọc.

Rối loạn cân bằng axit–kiềm: Thịt chứa nhiều axit amin có lưu huỳnh, khi chuyển hóa sẽ tạo ra axit, buộc thận phải tăng cường trung hòa, khiến khả năng giải độc giảm dần.

Tăng nguy cơ tích tụ ure và axit uric, có thể hình thành sỏi thận, gây cao huyết áp, gút, viêm khớp.

Gia tăng tình trạng viêm mạn tính, từ đó làm nền cho nhiều bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, tiểu đường, ung thư.

Ăn đạm thế nào để vừa đủ, vừa tốt cho sức khỏe?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị người trưởng thành khỏe mạnh chỉ nên tiêu thụ khoảng 0,8g protein/kg cân nặng mỗi ngày. Ví dụ, một người 50kg chỉ cần khoảng 40g protein – tương đương 150–200g thịt chín/ngày.

Người tập luyện thể thao hoặc vận động nặng có thể tăng lên 1,2–1,7g/kg cân nặng, nhưng không nên kéo dài nếu không có chỉ định y khoa. Quan trọng nhất là đa dạng nguồn đạm: ngoài thịt đỏ, hãy bổ sung cá, trứng, đậu phụ, hạt và các loại đạm thực vật để giảm gánh nặng cho thận.

Một vài nguyên tắc bảo vệ thận khi ăn đạm

Ăn nhiều rau củ, trái cây để hỗ trợ cân bằng kiềm–axit và tăng cường chất xơ.

Uống đủ nước hằng ngày để hỗ trợ lọc máu và đào thải chất thải.

Tránh lạm dụng thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, lạp xưởng vì chứa nhiều muối và phụ gia hại thận.

Khám chức năng thận định kỳ, đặc biệt với người ăn nhiều thịt, trung niên hoặc thường xuyên dùng thực phẩm bổ sung protein.

Một chế độ ăn giàu đạm không xấu, nhưng ăn quá mức và kéo dài lại giống như “đổ thêm việc” cho thận mỗi ngày. Chỉ cần điều chỉnh khẩu phần hợp lý và lựa chọn nguồn đạm đa dạng, bạn vừa đảm bảo dinh dưỡng vừa giúp thận hoạt động bền bỉ hơn.