Những thay đổi quan trọng về chính sách thuế từ 2026: Hộ kinh doanh cần lưu ý gì?

Theo chuyên gia kế toán - thuế Đặng Hồng Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Liên Việt Tax, năm 2026 đánh dấu bước chuyển quan trọng trong quản lý thuế đối với các hộ và cá nhân kinh doanh tại Việt Nam. Dưới đây là những điểm thay đổi chính về chính sách thuế trong năm 2026 mà các hộ kinh doanh cần nắm rõ:

Xóa bỏ cơ chế 'thuế khoán' đối với hộ kinh doanh

Từ ngày 1/1/2026, theo Nghị quyết 198/2025/QH15, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ chính thức không còn được áp dụng phương pháp thuế khoán. Thay vào đó, tất cả các hộ kinh doanh sẽ phải kê khai và nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế phát sinh, tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Thu nhập dưới 15,5 triệu đồng/tháng không phải nộp thuế

Từ năm 2026, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế sẽ được nâng lên 15,5 triệu đồng mỗi tháng, tương đương 186 triệu đồng mỗi năm, trong khi mỗi người phụ thuộc sẽ được tính 6,2 triệu đồng mỗi tháng. Như vậy, một người nộp thuế không có người phụ thuộc chỉ phải nộp thuế khi thu nhập tính thuế vượt 15,5 triệu đồng mỗi tháng sau khi trừ các khoản hợp pháp.

Về biểu thuế thu nhập cá nhân, hai phương án sửa đổi đã được đưa ra nhằm điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần gồm 5 bậc, với các mức thu nhập và thuế suất từ 5% đến 35%, nhằm đảm bảo công bằng và phù hợp hơn với khả năng chi trả của người nộp thuế.

Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm được miễn thuế GTGT và TNDN

Theo Quyết định 3389/2025/QĐ-BTC ngày 6/10/2025, hộ kinh doanh sẽ được phân thành ba nhóm dựa trên doanh thu để áp dụng chế độ thuế phù hợp.

Những hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng mỗi năm sẽ được miễn thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp. Đồng thời, các hộ này chỉ cần kê khai thuế hai lần trong năm, vào đầu hoặc giữa năm và cuối năm.

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng đến dưới 3 tỷ đồng mỗi năm sẽ phải chuyển sang phương pháp kê khai thuế. Các hộ này sẽ nộp thuế GTGT và thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu và kê khai theo quý.

Đối với các hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng mỗi năm, thuế GTGT sẽ được tính theo phương pháp khấu trừ, trong khi thuế thu nhập cá nhân được tính trên thu nhập tính thuế với mức 17%, trong đó thu nhập tính thuế được xác định bằng doanh thu trừ đi các chi phí hợp lý. Các hộ kinh doanh nhóm này sẽ kê khai thuế theo quý hoặc tháng và thực hiện quyết toán vào cuối năm.

Hộ kinh doanh nhóm 2, 3 bắt buộc dùng hóa đơn điện tử

Bên cạnh các thay đổi về thuế, các hộ kinh doanh cần lưu ý về việc sử dụng hóa đơn điện tử. Những hộ thuộc nhóm 1 được khuyến khích dùng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, đặc biệt với ngành nghề có khách hàng là người tiêu dùng cuối cùng. Hộ kinh doanh nhóm 2 bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cho các hoạt động bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng. Trong khi đó, nhóm 3 phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Việc có hóa đơn mua vào đối với hàng hóa và dịch vụ bán ra cũng là yêu cầu bắt buộc với cả ba nhóm, bao gồm hóa đơn mua hàng, tiền điện, nước, thuê văn phòng hay kho bãi. Đồng thời, việc sử dụng tài khoản ngân hàng cũng được quy định rõ ràng: nhóm 1 không bắt buộc mở tài khoản kinh doanh riêng, nhưng nhóm 2 và nhóm 3 phải có tài khoản riêng để quản lý các giao dịch kinh doanh thuận tiện và minh bạch.

Doanh thu vượt 3 tỷ đồng phải kê khai như doanh nghiệp

Về việc chuyển phương pháp kê khai, nhóm 1 không áp dụng thay đổi. Nhóm 2, nếu doanh thu vượt 3 tỷ đồng trong hai năm liên tiếp, sẽ áp dụng phương pháp kê khai như nhóm 3 từ năm sau. Nhóm 3 áp dụng phương pháp kê khai như doanh nghiệp, được khấu trừ thuế GTGT đầu vào ngay từ kỳ đầu tiên.

Ngoài ra, chủ hộ kinh doanh áp dụng phương pháp kê khai bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội, đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội và tuân thủ pháp luật.