Chuyên gia cảnh báo: 'Gia vị quốc dân' này đang âm thầm đầu độc lá gan có thể bạn không hay biết

Theo thống kê mới nhất, lượng muối mà người Việt tiêu thụ hiện đang gần gấp đôi mức khuyến cáo an toàn, khiến các bệnh lý về gan ngày càng gia tăng, nhất là ở người trẻ.

Ăn mặn – Thói quen phổ biến nhưng nguy hiểm

Muối là loại gia vị hiện diện khắp nơi trong ẩm thực Việt: từ món kho, món canh, đến nước mắm, nước tương, tương ớt… Thói quen “ăn cho đậm đà” từ lâu đã ăn sâu vào nếp sống hàng ngày. 

Thế nhưng, theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi người trưởng thành chỉ nên ăn tối đa 5g muối/ngày. Trong khi đó, trung bình người Việt đang tiêu thụ tới 9,4g/ngày – gần gấp đôi ngưỡng an toàn.

Theo nhiều chuyên gia, ăn nhiều muối không chỉ làm tăng huyết áp, mà còn là một nguyên nhân nguy hiểm dẫn đến gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) – căn bệnh đang có xu hướng trẻ hóa rõ rệt.

Gan nhiễm mỡ vì muối

Một nghiên cứu đăng trên Food Science & Nutrition năm 2022 cho thấy: Người tiêu thụ nhiều muối có nguy cơ gan nhiễm mỡ cao hơn 60% so với người ăn ít muối. Lý do là muối dư thừa gây rối loạn chuyển hóa lipid, khiến chất béo tích tụ trong tế bào gan. Đồng thời, muối làm tăng stress oxy hóa, tổn thương tế bào gan và dẫn đến xơ gan, thậm chí ung thư gan nếu không kiểm soát kịp thời.

Điều đáng lo hơn là bệnh gan nhiễm mỡ thường diễn tiến âm thầm, không triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu. Nhiều người chỉ tình cờ phát hiện khi đi kiểm tra sức khỏe. Một số dấu hiệu cảnh báo muộn có thể là mệt mỏi kéo dài, chán ăn, đau tức vùng bụng phải, vàng da hoặc vàng mắt.

Ngoài muối, nhiều loại gia vị khác nếu dùng không đúng cách cũng ảnh hưởng tiêu cực đến gan:

• Đường tinh luyện: Có trong bánh kẹo, nước ngọt, siro… Khi vượt ngưỡng 25g/ngày (đối với nữ), đường làm tăng tích tụ mỡ trong gan, góp phần thúc đẩy NAFLD.

• Nước tương công nghiệp: Một số loại chứa nhiều muối và hợp chất có thể sinh nitrit – chất được WHO xếp vào nhóm có thể gây ung thư.

• Bột ngọt (MSG): Dù chưa có bằng chứng khẳng định gây hại gan trực tiếp, nhưng MSG có thể khiến bạn ăn mặn hơn, gián tiếp ảnh hưởng chức năng gan.

Làm sao để bảo vệ lá gan của bạn?

Chăm sóc gan ngoài việc rèn luyện cơ thể cũng cần thay đổi thói quen nêm nếm và ăn uống hợp lý. Trong đó, hãy lưu ý:

• Giảm muối từ bếp ăn: Tập thói quen dùng gia vị tự nhiên như tỏi, chanh, gừng, rau thơm để làm đậm vị món ăn mà không cần thêm nhiều muối.

• Đọc kỹ nhãn sản phẩm: Ưu tiên lựa chọn thực phẩm có hàm lượng natri thấp, tránh đồ chế biến sẵn.

• Tăng rau xanh, trái cây: Không chỉ giúp bổ sung vitamin mà còn hỗ trợ gan thải độc hiệu quả.

• Uống đủ nước: Giúp gan hoạt động trơn tru, chuyển hóa chất béo và loại bỏ độc tố tốt hơn.

Một thìa muối nhỏ có thể làm món ăn thêm đậm đà, nhưng nếu lạm dụng, nó cũng có thể là “kẻ giết người thầm lặng” đối với gan. Hãy tỉnh táo với từng loại gia vị bạn thêm vào bữa ăn, vì sức khỏe gan nằm trong từng thói quen nhỏ mỗi ngày.