Thay đổi thực trạng quảng cáo trên không gian mạng để hướng tới tương lai tốt đẹp

Ngày 26/3, Bộ TT&TT đã tổ chức hội nghị triển khai các giải pháp quản lý quảng cáo trên mạng: Tuân thủ - An toàn - Trách nhiệm.

Tham dự có các tổ chức, DN quảng cáo, nhãn hàng quảng cáo lớn như Đất Việt, WPP, MMS, Omnicom, Dentsu, Novaon Digital, TikTok Việt Nam, Vinamilk, VCCorp…

Người kinh doanh dịch vụ quảng cáo, an toàn thương hiệu được đảm bảo

Nghị định số 70/2021/NĐ-CP ngày 20/7/2021 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 181/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật quảng cáo, có hiệu lực từ 15/9/2021, đã bổ sung các quy định mới về hoạt động quảng cáo xuyên biên giới.

Trong đó, đáng chú ý là quy định trách nhiệm của người quảng cáo, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo trong nước và nước ngoài, nhà phát hành quảng cáo.

Cụ thể, các DN không đặt quảng cáo vào nội dung vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng, Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ. Quy định cũng yêu cầu các DN không hợp tác phát hành sản phẩm quảng cáo với trang thông tin điện tử (TTĐT) vi phạm pháp luật công bố trên Cổng TTĐT của Bộ TT&TT.

Để hỗ trợ việc tuân thủ pháp luật quảng cáo trên môi trường mạng, Bộ TT&TT đã xây dựng và công bố “Danh sách nội dung đã được xác thực” trên mạng (gọi tắt là “White List”) và khuyến nghị các DN kinh doanh dịch vụ quảng cáo, các nhãn hàng xem xét lựa chọn quảng cáo trong “White List” nhằm đảm bảo an toàn thương hiệu, góp phần phát triển hệ sinh thái quảng cáo và nội dung số Việt Nam an toàn, lành mạnh.

Đồng thời, Bộ TT&TT cũng đề nghị các DN kinh doanh dịch vụ quảng cáo, các nhãn hàng nghiêm túc và chủ động triển khai 2 nội dung: Tăng cường rà soát, sàng lọc vị trí cài đặt quảng cáo trên mạng, không để quảng cáo bị gắn vào những trang, kênh, tài khoản, nội dung xấu độc, vi phạm pháp luật theo quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định số 70/2021/NĐ-CP; chấm dứt tình trạng triển khai quảng cáo tràn lan không kiểm soát, dẫn đến việc gián tiếp tiếp tay cho các nội dung xấu độc, vi phạm pháp luật được sản xuất và phát tán trên không gian mạng.

Các DN, nhãn hàng cũng cần chủ động xây dựng Danh sách nội dung “xấu độc” trên mạng của đơn vị mình (gọi tắt là “Black List”) để loại trừ quảng cáo cùng với “Black List” được Bộ TT&TT công bố giữa năm 2022.

Báo cáo nhanh về thực hiện số 70/2021/NĐ-CP ngày 20/7/2021 và thực hiện “White List” và “Black List” sau một thời gian công bố, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT) thuộc Bộ TT&TT cho biết, việc thực hiện Nghị định đã giúp nhận thức và hành động về tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam của người quảng cáo, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo, đảm bảo an toàn thương hiệu được nâng cao rõ rệt.

Người quảng cáo, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo đã chú trọng sử dụng “Black List” của Bộ TT&TT và “Black List” do DN chủ động xây dựng dựa trên giải pháp công nghệ và con người. Các nền tảng quảng xuyên biên giới đã được yêu cầu tăng cường các bộ lọc, giải pháp kỹ thuật về an toàn thương hiệu, cũng như chặn gỡ video, kênh nội dung xấu độc, vi phạm pháp luật.

Các nền tảng quảng cáo xuyên biên giới cũng đã thiết lập đối thoại, trao đổi thường kỳ với Bộ TT&TT về các giải pháp nhằm tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam về quảng cáo trên mạng. Cùng với đó, cơ quan quản lý nhà nước đã triển khai mạnh mẽ, quyết liệt các giải pháp quản lý quảng cáo trên mạng đã đưa ra tại Hội thảo các giải pháp quản lý quảng cáo ngày 30/11/2022.

Bất cập, hạn chế và khuyến nghị mở rộng “White List”

Theo tổng kết của Cục PTTH&TTĐT, “Black List” được công bố giữa năm 2022 đến nay đã có 47 trang và tài khoản Facebook có dấu hiệu vi phạm pháp luật, 102 kênh YouTube có dấu hiệu vi phạm pháp luật, 403 trang TTĐT có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Cũng theo Cục PTTH&TTĐT, nhãn hàng, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo trong nước vẫn tiếp tục để cho quảng cáo bị cài đặt vào nội dung vi phạm pháp luật, không có giải pháp triệt để chấm dứt vi phạm. Nhiều DN lớn bị cơ quan quản lý xử phạt liên tiếp 2-3 lần.

Nguyên nhân được chỉ ra là bên kinh doanh quảng cáo chủ quan, chạy theo hiệu quả và lợi nhuận, có xu hướng quảng cáo tràn lan trên các trang TTĐT (website, kênh, tài khoản cá nhân) vi phạm, kém chất lượng.

Cùng với đó, DN dù đã có ý thức sử dụng và cập nhật danh sách loại trừ hiển thị quảng cáo khỏi vị trí vi phạm (Black List) nhưng không thể đảm bảo rà soát và xây dựng được Black List đầy đủ do bị phụ thuộc vào tính chất đặc thù của nội dung trên Internet và mạng xã hội (MXH) được đăng tải và biến đổi từng giây phút. Đặc biệt, phần đông DN không sử dụng White List được công bố tháng 3/2023, dù Bộ TT&TT đã nhiều lần khuyến nghị.

Theo đó, để thực hiện hiệu quả, tại hội nghị này, Cục PTTH&TTĐT khuyến nghị mở rộng thành phần "White List" gồm trang, kênh tài khoản: Các cơ quan báo chí, tài khoản trang kênh MXH có đăng ký với Bộ, các website hợp pháp tại Việt Nam (trang TTĐT, MXH được cấp phép...).

Tiêu chí của “White List” mở rộng là trang, kênh, tài khoản tham gia vào “White List" cần có thông tin rõ ràng về chủ thể sở hữu, đại diện, người chịu trách nhiệm. "White List" đủ lớn, an toàn, hiệu quả cho hoạt động quảng cáo. Các trang, kênh, tài khoản nằm trong "White List" không phải là bất biến, sẽ bị loại khỏi "White List" nếu đăng tải nội dung vi phạm.

Mục tiêu áp dụng “White List” mở rộng nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật, an toàn thương hiệu và trách nhiệm với sự phát triển bền vững, lành mạnh của ngành quảng cáo và hệ sinh thái nội dung số

Báo chí có hệ sinh thái số phát triển

Cũng tại hội nghị, ông Phạm Anh Chiến, Giám đốc Trung tâm Sản xuất và kinh doanh nội dung số Đài Truyền hình Việt Nam (VTV Digital) cho biết các DN kinh doanh quảng cáo nên ưu tiên nền tảng Việt Nam và chính thống.

"Khi các quảng cáo đưa lên cơ quan báo chí như VTV chắc chắn được bảo vệ thương hiệu và đảm bảo nội dung đã được kiểm soát là sạch".

Ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí cho biết MXH có lượng người dùng tương tác đông đảo, tuy nhiên, hệ sinh thái truyền thông số của báo chí đang rất phát triển. Việt Nam có hơn 900 cơ quan báo chí với lượng người dùng ngày càng phát triển như nền tảng VTVGo hay còn có nền tảng số phát thanh, nền tảng báo chí.

“Các cơ quan báo chí hiện nay đều đã lên nền tảng số, MXH nên tương tác cũng rất lớn và người dùng ngày càng tăng”.

Cục trưởng Cục Báo chí cũng cho biết báo chí là nơi người dân tin tưởng nên có giá trị hơn nhiều. Đã có nghiên cứu cho thấy có tỷ lệ gần 50% người xem truyền hình đã xem quảng cáo, 35% người xem sau quảng cáo đã đi tìm kiếm thông tin sản phẩm từ Internet và quyết định mua sản phẩm.

“Điều này cho thấy quảng cáo trên kênh sạch là một xu hướng và tương lai của ngành quảng cáo”.

Thay đổi căn bản quảng cáo trên không gian mạng

Với sự đồng thuận của các DN quảng cáo, nhãn hàng thương hiệu lớn tham dự Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm cho biết hội nghị đã cho thấy sự quan tâm của các DN đối với việc bàn thảo sự thay đổi để quảng cáo trên không gian mạng tốt hơn, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật, an toàn trong quảng cáo… thúc đẩy ra một xã hội trách nhiệm.

Thứ trưởng cũng cho biết bên cạnh việc chặn nội dung xấu, độc cần phải khuyến khích nội dung sạch, xác thực, bao gồm cả các kênh được quản lý. Đồng thời, theo Thứ trưởng, "chúng ta cũng đang có những người sáng tạo nội dung sạch".

Từ thực tiễn quản lý nhà nước mấy năm qua của Bộ TT&TT, Thứ trưởng cho biết đang có sự thay đổi tốt hơn về lĩnh vực này và đề nghị các DN quảng cáo, Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, nhãn hàng chủ động đề xuất các thực tiễn tốt (good practices).

Sắp tới, theo Thứ trưởng, “Chính phủ sẽ ban hành Nghị định mới thay thế Nghị định 72/2013/NĐ-CP ngày 15/07/2013 về quản lý cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng sẽ làm thay đổi không gian quản lý và có thể xử lý các vi phạm của nền tảng xuyên biên giới. Việc xử lý vi phạm sẽ không còn vùng cấm”.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cũng cho biết Bộ TT&TT sẽ làm việc chặt chẽ với các Sở TT&TT các tỉnh/thành phố để cùng chung tay mở rộng “White List” và cả “Black List”.

Để đẩy nhanh phương pháp, mở rộng “White List”, Thứ trưởng kêu gọi các DN kinh doanh, mạng lưới quảng cáo nghiên cúu thêm phương thức công nghệ để xác thực đơn vị trong “White List” nhanh hơn. Cùng với đó, có cách thức nhận biết các kênh công nghệ để đẩy quảng cáo nhanh và giá phù hợp.

Thứ trưởng khẳng định: "Sự quan tâm của các bên liên quan, cùng với báo chí, hội nghị thống nhất cùng thay đổi thực trạng hiện nay hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn mà ở đó là câu chuyện các bên cùng thắng (win - win), và người hưởng lợi cuối cùng là cả xã hội, khách hàng, là những giá trị văn hoá mà chúng ta phải bảo vệ, phải được lan toả trên không gian mạng"./.