Quảng cáo số và bài toán trách nhiệm của KOL: Làm sao để không vượt khỏi giới hạn?
Trước làn sóng chuyển đổi số, KOL (người có ảnh hưởng) đang trở thành lực lượng quan trọng trong lĩnh vực quảng cáo và truyền thông. Tuy nhiên, việc thiếu vắng cơ chế quản lý chặt chẽ khiến một bộ phận KOL lạm dụng sức ảnh hưởng, gây hệ lụy tiêu cực đến niềm tin cộng đồng.
Người nổi tiếng sắp hết thời quảng cáo 'vô tội vạ' để bán hàng trên sóng livestream
Livestream triệu đơn, trốn thuế chục tỷ: Hồi chuông cảnh tỉnh KOLs và người kinh doanh online
Cần có cơ chế bảo vệ KOL/KOC trước thông tin sai lệch từ nhãn hàng
Vai trò và trách nhiệm của KOL trong quảng cáo
Theo các chuyên gia, ở nhiều quốc gia, KOL không còn là công cụ marketing đơn thuần mà đã trở thành biểu tượng của “sức mạnh mềm” trong xã hội. Họ lan tỏa thông tin, truyền cảm hứng, kết nối cộng đồng và ảnh hưởng tới hành vi tiêu dùng.
Tuy nhiên, vai trò lớn cũng đi kèm với trách nhiệm lớn. Một mặt, KOL cần được tạo điều kiện để phát huy tác động tích cực, hỗ trợ cho sự phát triển kinh tế, văn hóa, truyền thông. Mặt khác, cũng cần có những cơ chế để kiểm soát, định hướng hành vi, tăng cường trách nhiệm xã hội và ngăn ngừa những hệ lụy từ việc phát ngôn hoặc quảng cáo sai lệch.
Thực tế thời gian qua cho thấy không ít KOL đã lợi dụng sức ảnh hưởng để quảng cáo sản phẩm kém chất lượng, lan truyền thông tin không chính xác, cổ súy nội dung độc hại. Trong môi trường số, chỉ một phát ngôn lệch chuẩn cũng có thể gây ra tác động tiêu cực sâu rộng đến cộng đồng.
Đáng chú ý, hiện vẫn thiếu các quy định pháp lý cụ thể đối với hoạt động quảng cáo của KOL, dẫn đến những khoảng trống trong quản lý, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến niềm tin người tiêu dùng và sự an toàn của môi trường truyền thông số.
Trước thực tế đó, các chuyên gia nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng khuôn khổ pháp lý rõ ràng và chính sách quản lý hiệu quả nhằm điều tiết hoạt động quảng cáo của KOL. Đồng thời, Việt Nam cũng cần thúc đẩy hình thành một cộng đồng KOL gắn kết, có trách nhiệm, được trang bị đầy đủ kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần dân tộc, trong đó, cơ chế tự kiểm soát nội dung là yếu tố đặc biệt quan trọng.
Kinh nghiệm quốc tế về quản lý hoạt động quảng cáo của KOL
Thực tế, Chính phủ nhiều nước đã bắt đầu xây dựng các khuôn khổ pháp lý, chính sách khuyến khích minh bạch thông tin, chuẩn hóa nội dung quảng bá và tăng cường quản lý KOL nhằm cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ cộng đồng.
Tại Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) là cơ quan xây dựng các quy định quản lý hoạt động của KOL. Nguyên tắc cốt lõi được đặt ra là “minh bạch” và “sự thật trong quảng cáo”. Mọi nội dung quảng cáo phải được công khai rõ ràng với người theo dõi.
Điểm đáng chú ý là các quy định của FTC không giới hạn nền tảng: dù là Instagram, YouTube hay bất kỳ kênh nào khác, KOL đều phải tuân thủ nguyên tắc minh bạch. Đồng thời, FTC cũng phối hợp chặt chẽ với các nền tảng số để kiểm soát nội dung, bảo vệ người tiêu dùng và tạo ra môi trường truyền thông lành mạnh.
ại Thái Lan, một nghiên cứu năm 2024 cho thấy, KOL và YouTuber được xếp hạng trong số 10 nghề nghiệp mơ ước hàng đầu của thanh thiếu niên Thái Lan, đứng trước cả luật sư, phi công... Điều này phản ánh KOL đã trở thành một lực lượng nghề nghiệp thực sự trong nền kinh tế số.
Trước thực tế đó, Thái Lan đã đề xuất ban hành luật quản lý người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Hội đồng Phát triển kinh tế và xã hộI nước này đề nghị Chính phủ thiết lập hệ thống đăng ký cho những người có ảnh hưởng ở Thái Lan và ban hành các chính sách như đào tạo kỹ năng và các hỗ trợ khác liên quan đến nghề nghiệp cho KOL.
