Đề xuất mức giảm trừ gia cảnh có thể tăng lên 15,5 triệu đồng: Người nộp thuế kỳ vọng giảm gánh nặng

Vì sao cần điều chỉnh?

Theo quy định hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh sẽ được điều chỉnh khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cộng dồn tăng trên 20% so với thời điểm điều chỉnh gần nhất. Giai đoạn 2020-2025, CPI ước tính tăng 21,24%, vượt ngưỡng này và do đó đủ điều kiện để điều chỉnh theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Mức giảm trừ hiện tại được áp dụng từ tháng 7/2020 đến nay, trong khi giá cả tiêu dùng, đặc biệt là thực phẩm, y tế, giáo dục… đã liên tục leo thang, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập thực tế của người dân. Việc điều chỉnh lần này được kỳ vọng sẽ “cập nhật” chính sách thuế theo mức sống mới của người lao động.

Đề xuất 2 phương án điều chỉnh mới

Người lao động có thể được giảm gánh nặng thuế thu nhập cá nhân từ năm 2026 nếu đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của Bộ Tài chính được thông qua. Trong đó, có 2 phương án được đề xuất như sau:

Phương án 1: Điều chỉnh mức giảm trừ theo mức tăng của CPI

Với cách tính này, mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế sẽ tăng từ 11 triệu lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng. Với người phụ thuộc, mức tăng là từ 4,4 triệu lên 5,3 triệu đồng/tháng.

Đây là phương án được Bộ Tài chính đánh giá là tuân thủ đúng quy định hiện hành, đảm bảo yếu tố kỹ thuật và tương thích với luật pháp hiện tại. Tuy nhiên, mức hỗ trợ tăng thêm không lớn, khó bù đắp được chi phí sinh hoạt đang leo thang mạnh trong những năm gần đây.

Phương án 2: Dựa trên tốc độ tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người và GDP

Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế có thể lên đến 15,5 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng.

Dù khiến ngân sách giảm thu trong ngắn hạn, phương án này được đánh giá sẽ giúp người dân có thêm thu nhập khả dụng, kích thích chi tiêu hộ gia đình và qua đó thúc đẩy tiêu dùng xã hội. Về dài hạn, đây có thể là “đòn bẩy” giúp tăng trưởng kinh tế và thu ngân sách từ các nguồn gián tiếp.

Tổng cộng, cả hai phương án đều cho thấy mức giảm trừ sẽ tăng thêm đáng kể từ 2,3 đến 4,5 triệu đồng/tháng với người nộp thuế và từ 900.000 đến 1,8 triệu đồng/tháng với mỗi người phụ thuộc.

Khi nào chính sách mới có thể được áp dụng?

Theo kế hoạch, mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ có hiệu lực từ thời điểm Nghị quyết được ban hành và chính thức áp dụng từ kỳ tính thuế thu nhập cá nhân năm 2026.

Hiện nay, thuế thu nhập cá nhân là một trong ba nguồn thu ngân sách lớn nhất, bên cạnh thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng (VAT). Trong đó, phần lớn thuế thu nhập cá nhân đến từ người làm công ăn lương và cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ.

Cá nhân đang được miễn trừ một số khoản như: giảm trừ gia cảnh, bảo hiểm, phụ cấp… trước khi tính thuế thu nhập. Tuy nhiên, biểu thuế lũy tiến với 7 bậc từ 5% đến 35% hiện tại đang bị đánh giá là đã lỗi thời và không còn phù hợp với thực tế đời sống.

Người lao động, đặc biệt là nhóm thu nhập trung bình tại đô thị đang kỳ vọng mức giảm trừ gia cảnh sẽ được điều chỉnh theo phương án thứ hai. Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, việc Bộ Tài chính nghiêm túc cân nhắc các phương án linh hoạt, thay vì máy móc bám theo chỉ số CPI là dấu hiệu tích cực cho một chính sách thuế sát thực tế và nhân văn hơn.

Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là bước đi cần thiết trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao và thu nhập thực tế bị bào mòn. Hy vọng rằng, chính sách mới sớm được thông qua và triển khai đúng thời điểm để mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và tạo đòn bẩy tích cực cho nền kinh tế.