Người trẻ giữ hồn dân ca – Khi ký ức trở thành tiếng hát

Khi tiếng hát lay động trái tim

Trong một buổi biểu diễn thuộc chương trình “Đưa dân ca vào trường học”, giọng hát trong trẻo của Huyền Chi vang lên: “Man mác chiều buông lơi, dòng sông Lam xanh vời vợi…”

Âm thanh ấy không cầu kỳ, không trình diễn kỹ thuật, nhưng lại khiến không khí bỗng dịu xuống. Những giáo viên lớn tuổi khẽ gật đầu theo nhịp. Các em nhỏ ban đầu còn ngơ ngác, rồi lặng im lắng nghe, như thể đang cảm nhận điều gì rất lạ mà cũng rất gần.

Người hát – ca sĩ trẻ Huyền Chi không “diễn” dân ca. Cô hát bằng ký ức và tâm hồn mình. Sinh ra ở Hà Tĩnh, tuổi thơ của Chi gắn liền với lời ru bà, tiếng mẹ trên đồng. Cô không xem dân ca như một phong cách biểu diễn, mà như một phần máu thịt.

“Tôi không đang diễn. Tôi chỉ đang hát lại những gì đã thành máu thịt,” – cô nói.

Không cần nổi tiếng để được lắng nghe

Là ca sĩ tự do, không chạy theo xu hướng, không ồn ào truyền thông, nhưng Huyền Chi vẫn có lịch biểu diễn đều đặn từ Bắc chí Nam. Từ cộng đồng người xa quê, trường học, đến các chương trình nghệ thuật truyền cảm hứng.

Cô chọn hát dân ca và nhạc cách mạng, những dòng nhạc đã nuôi lớn tâm hồn mình, không phải để khác biệt, mà để được là chính mình. “Tôi từng hát Đừng trách câu Ví Dặm trong một chương trình chào mừng Ngày Nhà Giáo Việt Nam. Sau buổi diễn, một bé học sinh lớp 4 tặng tôi một tờ giấy gấp thành hoa, viết: Cô hát giống mệ con. Lúc đó, tôi không thấy mình là ca sĩ. Tôi chỉ là một cầu nối nhỏ giữa ký ức và hiện tại.”

Khi người trẻ trở thành cầu nối văn hóa

Ngoài biểu diễn, Huyền Chi còn là giáo viên thanh nhạc cho hơn 100 học viên nhí ở Hà Tĩnh, Nghệ An và Thanh Hóa. Lớp học của cô không chỉ dạy về kỹ thuật hát, mà còn là nơi nuôi dưỡng cảm xúc, lòng trân trọng với nghệ thuật truyền thống.

“Có em học sinh lớp 7 từng hỏi tôi: Cô ơi, dân ca nghe buồn lắm, sao người xưa lại thích hát? Tôi trả lời: Vì người xưa nghèo, không có cách nào khác để kể nỗi lòng. Dân ca chính là cách để người ta không lặng thinh với buồn vui của mình. Sau hôm đó, bạn ấy xin tôi dạy bài Thương về miền Trung.”

Huyền Chi không kỳ vọng học trò phải theo đuổi nghệ thuật chuyên nghiệp, nhưng cô tin rằng:

“Không phải ai cũng thành ca sĩ, nhưng ai cũng có thể trở thành người biết lắng nghe. Và điều đó bắt đầu từ việc tiếp xúc với âm nhạc dân tộc.”

Dân ca không chỉ là hoài niệm

Với Huyền Chi, dân ca không nên bị đóng khung trong hình ảnh “hoài cổ”. Cô luôn tìm cách đưa dân ca đến những không gian mới: một lớp học nhỏ, một chương trình cộng đồng, một buổi giao lưu hội đồng hương… hoặc chỉ đơn giản là một video chia sẻ không quảng cáo trên mạng xã hội.

Cô không hô hào bảo tồn. Cô để âm nhạc tự làm điều đó, lặng lẽ, bền bỉ, và thật lòng. Nữ ca sĩ trẻ tâm sự rằng: “Dân ca hay ở chỗ, nó không đòi hỏi bạn phải là ai. Chỉ cần bạn thật lòng, người nghe sẽ cảm được.”

Và cũng chính bởi sự chân thật ấy, người ta nhớ đến Huyền Chi – một người trẻ âm thầm giữ lấy tiếng hát quê nhà giữa đời sống hiện đại.