Hai doanh nghiệp Việt tranh cãi vì cùng xuất Gạo ST25 đi Úc
Gạo ST25 – niềm tự hào của nông sản Việt với danh hiệu “Gạo ngon nhất thế giới 2019” đang là tâm điểm của cuộc tranh chấp giữa 2 doanh nghiệp trong nước khi cùng xuất khẩu mặt hàng này đi Úc.
Mách bạn cách nhận diện gạo ST25 thật giữa 'mê hồn trận' hàng giả
Từ review của khách, phát hiện hơn 5 tấn gạo giả mạo thương hiệu Gạo Ông Cua bán trên Shopee
Triệt phá dây chuyền sản xuất gạo ST25 giả mạo nhãn hiệu 'Gạo Ông Cua' trên sàn Shopee
Đại diện Công ty Cổ phần Vilaconic (Vilaconic JSC) – doanh nghiệp có nhiều năm đưa gạo ST25 đến Úc có trụ sở chính tại Nghệ An mới đây đã lên tiếng phản đối việc một công ty khác sử dụng mẫu mã, thiết kế bao bì tương tự để tiếp thị gạo ST25 tại thị trường này.
Theo đó, vào tháng 8/2025, Công ty Cổ phần Vilaconic (Vilaconic JSC) – đơn vị xuất khẩu gạo ST25 sang Úc từ 2020 – bất ngờ phát hiện sản phẩm gạo ST25 “giống hệt” về thiết kế bao bì, màu sắc và cách trình bày, xuất hiện tại các siêu thị Úc, nhưng không phải hàng do họ phân phối.
Vilaconic cho rằng hành vi sao chép mẫu mã, màu sắc và bố cục bao bì có chủ đích đã gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín thương hiệu mà doanh nghiệp tham gia xuất khẩu.
Đại diện Vilaconic Pty Ltd cho rằng, thiết kế bao bì gạo ST25 của doanh nghiệp đã được quảng bá và định vị trên thị trường Úc trong nhiều năm. Việc bị sao chép đồng loạt màu sắc, bố cục, thậm chí cả cách trình bày chữ ST25 đậm, màu vàng ở vị trí nổi bật, dễ khiến người tiêu dùng lầm tưởng đây là sản phẩm chính hãng Vilaconic.
Trước sự việc này, Vilaconic cho biết đã gửi đơn phản đối đến cơ quan chức năng tại Úc, khẳng định đây là hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nghiêm trọng, có thể làm suy giảm niềm tin của khách hàng đối với gạo ST25 chính hãng.
Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu của Vilaconic, mà còn gây ra rủi ro uy tín nếu sản phẩm “bản sao” không đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt mà Vilaconic đã duy trì nhiều năm.
"Với những bằng chứng mà Vilaconic đưa ra, rõ ràng có cơ sở để cơ quan chức năng tại Úc xem xét vụ việc theo hướng bảo vệ quyền lợi của thương hiệu gốc", đại diện này nói.
'Đại gia lúa gạo' bất ngờ xuất hiện
Theo tìm hiểu của phóng viên, trước phản ứng của Vilaconic, Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (Trung An JSC) – một đại gia trong ngành lúa gạo (có trụ sở tại Cần Thơ), đơn vị sản xuất gạo xuất khẩu theo đơn đặt hàng – đã bất ngờ phát đi thông báo chính thức liên quan vụ việc này.
Theo đó, Trung An khẳng định, sự việc mà Vilaconic thông báo là “không chính xác, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín doanh nghiệp”.
Theo giải thích từ Trung An, gạo mang nhãn “AUVI OCEAN” – sản phẩm bị Vilaconic tố cáo là hàng nhái – thực chất là gạo do Trung An sản xuất và xuất khẩu hợp pháp, theo hợp đồng ký kết với đối tác tại Úc là Vilaconic Australia Pty Ltd.
Bao bì gạo ghi rõ tên nhà xuất khẩu (Trung An), địa chỉ nhà máy và nhà nhập khẩu tại Úc, minh bạch thông tin để đảm bảo truy xuất nguồn gốc.
Lãnh đạo Trung An cũng cho rằng, gạo xuất khẩu sang Úc của doanh nghiệp được trồng theo tiêu chuẩn giảm phát thải, được các tổ chức quốc tế chứng nhận và đã xuất khẩu ổn định sang nhiều thị trường khó tính nên không có hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ đồng thời "sẽ cân nhắc các bước pháp lý nếu thông tin sai lệch không được đính chính".
Tuy nhiên, đại diện Vilaconic lại cho rằng, khi phát đi các thông cáo báo chí, họ hoàn toàn không nhắc đến Công ty cổ phần Nông nghiệp Công Nghệ Cao Trung An cũng như không đề cập đến việc Công ty “Vilaconic Australia Pty Ltd” gia công hay mua hàng từ đơn vị nào tại Việt Nam.
Trước sự việc này, chia sẻ với báo chí, Luật sư Thanh Trà (Công ty Luật FDVN, Đà Nẵng) phân tích: Khi mở rộng kinh doanh ra quốc tế, doanh nghiệp cần chủ động đăng ký bảo hộ nhãn hiệu và thiết kế bao bì tại thị trường mục tiêu, hoặc thông qua các cơ chế quốc tế như WIPO, Thỏa ước Madrid, hay Công ước Paris.
Nếu xảy ra tranh chấp, doanh nghiệp phải thu thập chứng cứ rõ ràng để xác định hành vi vi phạm trước khi tiến hành khởi kiện hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Chuyên gia thương hiệu cho rằng, trong môi trường cạnh tranh toàn cầu, việc “ăn theo” mẫu mã là hiện tượng phổ biến, nhưng nếu doanh nghiệp Việt chậm trễ trong đăng ký và bảo hộ thương hiệu, rủi ro bị chiếm dụng, thậm chí mất thương hiệu tại thị trường quốc tế, là hoàn toàn có thể xảy ra.
Câu chuyện của gạo ST25 tại Úc không phải là cá biệt. Trước đó, nước mắm Phú Quốc từng bị đăng ký thương hiệu tại châu Âu, cà phê Trung Nguyên gặp rắc rối với nhãn hiệu ở Mỹ, hay chính ST25 từng đối diện tranh chấp thương hiệu ở thị trường Hoa Kỳ.
Điều này cho thấy, bên cạnh việc đầu tư chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp Việt cần chủ động bảo hộ thương hiệu quốc tế, đặc biệt ở các thị trường xuất khẩu trọng điểm; tăng cường truyền thông nhận diện, giúp người tiêu dùng dễ dàng phân biệt hàng chính hãng và hàng giả mạo; sử dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, gắn tem chống giả hoặc mã QR để minh bạch thông tin sản phẩm.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, vụ việc gạo ST25 tại Úc phản ánh hai khía cạnh: Doanh nghiệp tiên phong cần được bảo vệ quyền lợi chính đáng trước các hành vi có dấu hiệu vi phạm sở hữu trí tuệ. Doanh nghiệp hợp tác và sản xuất cần được nhìn nhận công bằng nếu hoạt động đúng pháp luật và minh bạch.
Giải quyết tranh chấp không chỉ dựa vào pháp lý mà còn cần đối thoại thẳng thắn, đảm bảo lợi ích cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đây cũng là hồi chuông cảnh báo để các thương hiệu Việt nghiêm túc đầu tư vào chiến lược bảo hộ quốc tế, bởi trong thương trường toàn cầu, bảo vệ thương hiệu chính là bảo vệ uy tín và tương lai phát triển bền vững.
