Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo quy định như thế nào về trách nhiệm của nền tảng số?

Luật Quảng cáo được Quốc hội thông qua năm 2012 đã đánh dấu bước phát triển quan trọng đối với việc hoàn thiện chính sách pháp luật về quảng cáo tại Việt Nam. Qua thời gian, Luật Quảng cáo đã có những đóng góp quan trọng, đưa hoạt động quảng cáo ngày càng đi vào nề nếp, góp phần tích cực vào việc phát triển đời sống kinh tế, xã hội của địa phương và cả nước. Tuy nhiên, những quy định này sau 10 năm triển khai đã bộc lộ nhiều hạn chế, phần nào ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành quảng cáo nói riêng và của nền kinh tế cả nước nói chung.

Để đáp ứng nhu cầu thực tiễn, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo (gọi tắt là Dự thảo Luật Quảng cáo) đã bổ sung thêm các quy định liên quan đến hoạt động quảng cáo trong thời đại kỹ thuật số. Trong đó, trách nhiệm pháp lý của các nền tảng số trong hoạt động quảng cáo trực tuyến được Dự thảo Luật Quảng cáo quy định tại Điều 23.

Trách nhiệm khi cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến

Dự thảo Luật Quảng cáo sửa đổi quy định các tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới tại Việt Nam phải thông báo thông tin đầu mối liên hệ với Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc tuân thủ hoạt động quảng cáo trên mạng. Thông tin cần thông báo bao gồm: Tên tổ chức, tên giao dịch, địa chỉ trụ sở chính nơi đăng ký hoạt động cung cấp dịch vụ quảng cáo; địa điểm đặt hệ thống máy chủ chính cung cấp dịch vụ và hệ thông máy chủ đặt tại Việt Nam (nếu có); đầu mối liên hệ bao gồm: tên tổ chức, cá nhân đại diện tại Việt Nam, căn cước công dân hoặc mã số thuế (nếu có), địa chỉ email, địa chỉ liên hệ. 

Theo đó, các tổ chức, cá nhân phải gửi thông báo trực tiếp hoặc qua bưu chính hoặc qua môi trường điện tử đến Bộ Thông tin và Truyền thông (Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử) trước 15 ngày khi bắt đầu kinh doanh dịch vụ quảng cáo tại Việt Nam. Trường hợp nộp qua môi trường điện tử, phải có chữ ký số theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử. 

Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, cơ quan tiếp nhận có trách nhiệm gửi giấy xác nhận bằng văn bản hoặc qua phương thức điện tử cho cá nhân, tổ chức. 

Bên cạnh đó, các tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới tại Việt Nam phải có nghĩa vụ xác minh danh tính của người quảng cáo; Lưu trữ thông tin, hồ sơ về hoạt động quảng cáo trong vòng 01 năm kể từ ngày cuối cùng quảng cáo được thực hiện; Có giải pháp kỹ thuật kiểm soát và loại bỏ các sản phẩm quảng cáo vi phạm pháp luật Việt Nam trên hệ thống cung cấp dịch vụ; 

Lưu trữ các quy tắc của phương thức phân phối quảng cáo, thuật toán phân phối quảng cáo được sử dụng để phát hành quảng cáo trên mạng; Thiết lập cơ chế để tiếp cận, giải quyết các khiếu nại của người tiêu dùng về hoạt động cung cấp dịch vụ quảng cáo trên mạng; Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ hằng năm, báo cáo đột xuất khi có yêu cầu cho Bộ Thông tin và Truyền thông. Theo đó, thời hạn báo cáo là trước ngày 31/12 đối với báo cáo hằng năm hoặc 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu đối với báo cáo đột xuất. 

Trách nhiệm khi xuất hiện quảng cáo vi phạm

Dự thảo Luật Quảng cáo quy định trong thời hạn 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu, các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới tại Việt Nam phải có nghĩa vụ thực hiện xử lý quảng cáo vi phạm theo yêu cầu. Sau thời hạn quy định, tổ chức, cá nhân nước ngoài không xử lý quảng cáo vi phạm theo yêu cầu mà không có lý do chính đáng, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ thực thi các biện pháp ngăn chặn quảng cáo vi phạm pháp luật. 

Trường hợp phát hiện quảng cáo trên mạng vi phạm pháp luật về quốc phòng, an ninh quốc gia, cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ thực hiện ngay các biện pháp ngăn chặn quảng cáo vi phạm pháp luật. Biện pháp ngăn chặn chỉ được gỡ bỏ sau khi các quảng cáo vi phạm đã được tổ chức, cá nhân nước ngoài xử lý theo yêu cầu của cơ quan chức năng có thẩm quyền. 

Đối với hoạt động quảng cáo trên mạng do các tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông là cơ quan tiếp nhận các thông báo về quảng cáo vi phạm pháp luật từ các bộ, ngành, địa phương và là đầu mối liên hệ, gửi yêu cầu xử lý quảng cáo vi phạm pháp luật cho tổ chức, cá nhân nước ngoài. 

Trong trường hợp tổ chức, cá nhân nước ngoài không xử lý quảng cáo vi phạm theo yêu cầu mà không có lý do chính đáng, Bộ Thông tin và truyền thông sẽ thực thi các biện pháp ngăn chặn quảng cáo vi phạm pháp luật và sẽ thực hiện xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật Việt Nam. 

Liên quan đến những quy định nêu trên, luật sư Trần Mạnh Hùng - Giám đốc Công ty Luật quốc tế Baker McKenzie Việt Nam nhận định, những đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Quảng cáo của Việt Nam thể hiện nỗ lực đáng kể trong việc hiện đại hóa các khung pháp lý. Mặc dù bản dự thảo hướng tới các thay đổi tích cực nhưng nội dung dự thảo cũng đặt ra những thách thức tiềm tàng cho các bên liên quan.

Vậy các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới tại Việt Nam - các đối tượng được Dự thảo Luật Quảng cáo siết chặt quản lý về nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý nhìn nhận thế nào về những đề xuất sửa đổi, bổ sung nói trên?